Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 4 marca 2025 r.

Pozwem z 22 kwietnia 2024 roku (data stempla pocztowego k. 59) Polski Fundusz Rozwoju Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) spółki komandytowej z siedzibą w W. kwoty 323 302,93 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 18 grudnia 2023 roku do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

W uzasadnieniu wskazano, że w przedmiotowym procesie powód dochodzi zwrotu niezasadnie uzyskanej przez pozwanego kwoty subwencji finansowej w ramach programu rządowego „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla mikro, małych i średnich firm”. Żądanie zwrotu argumentowano okolicznością, iż po dniu zawarcia umowy subwencji finansowej nastąpiła korekta w rejestrze Ministerstwa Finansów w zakresie wysokości przychodów. W skutek korekty nastąpiła rozbieżność w odniesieniu do oświadczeń złożonych przez beneficjenta w ramach umowy subwencji finansowej, a stanem faktycznym
z uwzględnieniem dokonanych korekt. Beneficjent oświadczył, że skala spadku przychodów
w wybranym przez niego okresie kwalifikuje beneficjenta do przedziału 25%-50%. Skala spadku przychodów w wybranym przez niego okresie ustalona przez Polski Fundusz Rozwoju kwalifikuje beneficjenta w przedziale od 0% do 25%. Po dniu zawarcia umowy subwencji doszło do zmiany danych w rejestrze Ministerstwa Finansów w zakresie wysokości przychodów wpływających na skale spadku przychodów. W konsekwencji powyższego,
w ocenie powoda strona pozwana podała nieprawdziwe informacje w celu otrzymania subwencji i zobowiązana jest do zwrotu kwoty 319 757,52 zł wypłaconej tym tytułem. Zgodnie z §3 ust. 6 umowy subwencji finansowej w przypadku stwierdzenia nieprawdziwości informacji lub oświadczeń zawartych w umowie subwencji finansowej PFR może podjąć decyzję o zwrocie przez beneficjenta całości lub części subwencji. Pozwany nie spełnił więc warunków do uzyskania finansowania w faktycznie otrzymanej wysokości i powinien w ocenie powoda, te finansowanie zwrócić zgodnie z żądaniem pozwu (pozew k. 4-59).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa, a także zasądzenie od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazano, że powód wypłacił pozwanemu subwencję finansową w kwocie 899 669,88 zł. Pozwany wybrał, by porównanie przychodów nastąpiło w ujęciu rok do roku (§ 1 ust. 7 Umowy), a jako miesiąc referencyjny wybrano marzec 2020 r. Tym samym porównanie przychodów dotyczyło marca 2020 r.
i odpowiadającego miesiąca roku poprzedniego, tj. marca 2019 r. Wysokość przychodów ze sprzedaży (obrotów gospodarczych) w marcu 2019 r. wyniosła zgodnie z oświadczeniem pozwanego (...) zł, a w marcu 2020 r. (...) zł, co odpowiadało spadkowi
o 26% (§ 6 i 7 Umowy Subwencji Finansowej). Wysokość maksymalnej subwencji finansowej dla małych i średnich przedsiębiorców, do której to kategorii zaliczał się pozwany, obliczana była jako % tak określonego spadku przychodów ze sprzedaży (obrotów gospodarczych). Dla przedziału 25% do 50% maksymalna subwencja finansowa wynosiła 4% przychodów ze sprzedaży w 2019 r. Pozwany zawierając Umowę Subwencji Finansowej wystąpił o jej udzielenie w maksymalnej wysokości, tj. 4% przychodów ze sprzedaży w 2019 r., które zgodnie z jego oświadczeniem złożonym przy zawieraniu umowy wyniosły (...) zł (§ 1 ust. 8 Umowy), tj. o wypłatę subwencji w kwocie 900 752,00 zł (§ 1 ust. 9 Umowy Subwencji Finansowej) Natomiast zawarcie Umowy Subwencji Finansowej nie zobowiązywało pozwanego automatycznie do dokonania wypłaty we wnioskowanej wysokości. Dnia 7 maja 2020 r. powód wydał decyzję w sprawie umowy subwencji, zgodnie
z którą zweryfikowany przez powoda obrót pozwanego w 2019 r. użyty do wyliczenia kwoty subwencji wyniósł (...) zł, powód zweryfikował również, że prawidłowa wysokość „przychodów ze sprzedaży (obrotów gospodarczych)" w miesiącu referencyjnym wyniosła (...) zł, a wysokość w miesiącu kalendarzowym odpowiadającym nazwie miesiąca referencyjnego w roku poprzednim - (...) zł. Pozwany złożył powodowi oświadczenie o rozliczeniu subwencji finansowej nr (...) z dnia 25 maja 2021 r. w którym wniósł o zwolnienie z obowiązku zwrotu Subwencji Finansowej w kwocie nie większej niż 899 669,88 zł. Decyzją z dnia 29 września 2021 r. w sprawie zwolnienia z obowiązku zwrotu subwencji finansowej powód zwolnił pozwanego z obowiązku zwrotu subwencji finansowej
w części tj. do kwoty 319 757,52 zł, wskazując na to, że wartość subwencji finansowej pozostająca do spłaty wynosi 579 912,36 zł, pozwany dokonał zwrotu ostatniej części subwencji finansowej dnia 25 września 2023 r., w konsekwencji pozwany dokonał całkowitego zwrotu subwencji finansowej w rozumieniu § 3 ust. 6 umowy subwencji finansowej. Dnia 20 kwietnia 2020 r. do urzędu skarbowego została złożona pierwotna deklaracja VAT-7, w której pozwany wykazał przychód miesiąca marca 2020 roku w wysokości: (...) zł, tj.
w kwocie zgodnej ze wskazaną w umowie subwencji finansowej, w dalszym toku,
w następstwie wystawienia faktury korygującej nr (...) w maju 2020 r. sporządzona została korekta deklaracji VAT pozwanego za marzec 2020 r. W wyniku zastosowanych korekt przychód pozwanego za marzec 2020 r. został najpierw powiększony w sumie o kwotę (...) zł (wystawienie nowej faktury dot. spółki (...) Sp. z o. o.), ale zarazem obniżony o kwotę (...) zł. Przychód pozwanego za marzec 2020 roku (miesiąc referencyjny) wyniósł zatem ostatecznie (...) zł tj. mniej niż ustalona w decyzji powoda o przyznaniu subwencji finansowej. Strona pozwana, wskazała, że przedstawiona wyżej chronologia miała swoje źródło w art. 29a ust. 13-14 ustawy o VAT (Dz. U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.), w wersji obowiązującej w 2020 r., który wymagał aby sprzedawca uzyskał potwierdzenie odbioru faktury korygującej od nabywcy. Dopiero wówczas miał on prawo obniżyć przychód stanowiący podstawę opodatkowania podatkiem VAT. Potwierdzenie otrzymania faktury korygującej nastąpiło natomiast dopiero w maju 2020 r. i w związku z tym dla celów podatku VAT, faktura korygująca nr (...) została rozliczona w deklaracji VAT pozwanego dopiero za maj 2020 r. Pozwany nie miał możliwości dokonania korekty
w taki sposób, by określony w deklaracji VAT za marzec 2020 r. przychód pozostał na niezmienionym poziomie, mimo że w istocie chodziło wyłącznie o zmianę podmiotu wskazanego na fakturze. W drugim przypadku, świadczenie usług miało miejsce poza granicami Polski. Podstawę opodatkowania koryguje się w takim wypadku (obniża)
w rozliczeniu za okres, w którym zaistniała przyczyna korekty. Nadto podniesiono, iż pozwany nie miał żadnego wpływu na treść Umowy Subwencji Finansowej, której wzór określony został jednostronnie przez Powoda. Nadto zakwestionowano możliwość dochodzenia zwrotu subwencji finansowej w części objętej zwolnieniem tj. kwoty 319 757,52 zł już po dokonaniu całkowitego zwrotu. Pozwany rozumiał § 3 ust. 6 Umowy Subwencji Finansowej przy zawieraniu Umowy Subwencji Finansowej w ten sposób, że żądanie zwrotu Subwencji Finansowej przez Powoda nie będzie możliwe z chwilą wydania przez Powoda decyzji umorzeniowej i dokonania spłaty nieumorzonej części. Podkreślono również, iż powód nie wydał przy tym decyzji w sprawie zwrotu Subwencji Finansowej wysyłając do pozwanego jedynie przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 27 października 2023 r., które nastąpiło już po dokonaniu przez pozwanego spłaty ostatniej części Subwencji Finansowej i tym samym rozliczeniu się z powodem w sposób zgodny z decyzją z dnia 29 września 2021 r. w sprawie zwolnienia z obowiązku zwrotu subwencji finansowej. W ocenie pozwanego brak jest podstaw prawnych do cofnięcia tak udzielonego zwolnienia z długu, które pozwany przyjął. Pozwany podkreślił, że powód nigdy nie wydał decyzji w przedmiocie zwrotu subwencji finansowej co zgodnie z §3 ust. 6 zd. 2 i 3 umowy warunkowało możliwość jej zwrotu.

(odpowiedź na pozew, k. 72-91)

Powód w piśmie z dnia 10 stycznia 2025 r. zmienił żądanie pozwu, żądając od pozwanej zapłaty kwoty 323.402,93 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Nadto wniósł
o zwrot kosztów procesu z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, że pierwotnie zgłoszona wierzytelność została niezasadnie pomniejszona o kwotę 100,00 zł, albowiem strona powodowa błędnie zaksięgowała wpłatę strony pozwanej uznając ja za spłatę zobowiązania, gdy tymczasem kwota niniejsza stanowiła zwrot opłaty sądowej

(replika powoda, k. 189-192; pismo przygotowawcze pozwanego, k. 202; pismo procesowe powoda, k. 211-214; 224-226)

Powód pierwotnie (tj. 18 grudnia 2023 r.) skierował przeciwko pozwanemu pozew
w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu przez pozwanego i utraty mocy wydanego nakazu zapłaty Sąd Rejonowy Lublin- Zachód
w Lublinie, VI Wydział Cywilny wydał w dniu 31 stycznia 2024 r. postanowienie o umorzeniu postępowania o sygn. VI Nc-e 190688955/23.

(akta sprawy o sygn. VI Nc-e 190688955/23, k. 11-19)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Polski Fundusz Rozwoju spółka akcyjna z siedzibą w W. ( dalej jako: „PFR” ) jest spółką Skarbu Państwa, której powierzono realizację programu rządowego „Tarcza finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm" (program). Programem objęci zostali przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ustawy Prawo przedsiębiorców, będący mikro, małymi lub średnimi przedsiębiorcami, którzy spełniali określone w programie warunki. (okoliczność bezsporna)

(...) spółka komandytowa z siedzibą w W. (dalej jako (...) bądź „Spółka”) została zarejestrowana w rejestrze przedsiębiorców pod nr (...). Przedmiot przeważającej działalności spółki to działalność prawnicza.

(odpis z rejestru przedsiębiorców, k. 93-96)

PFR i (...) w dniu 7 maja 2020 roku za pośrednictwem (...) Bank S.A. zawarły drogą elektroniczną umowę o udzielenie (...) Subwencji Finansowej nr (...)SP (dalej jako: Umowa) dotyczącą Programu „Tarcza finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla mikro, małych i średnich firm” na podstawie której PFR wypłacił Spółce subwencję finansową w kwocie 899.669,88 zł.

Wysokość subwencji finansowej wypłacanej w ramach ww. umowy uzależniona była od skali spadku obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży) przedsiębiorcy w wybranym dowolnym miesiącu referencyjnym (dowolnym miesiącu po 1 lutego 2020 r) w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku w związku z zakłóceniami w funkcjonowaniu gospodarki wskutek pandemii C.-19.

W umowie subwencji Spółka wybrała, by porównanie spadku obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży) nastąpiło w ujęciu rok do roku (§ 1 ust. 7 Umowy). Spółka wybrała jako miesiąc referencyjny marzec 2020 r., co oznacza, że porównanie spadku obrotów gospodarczych dotyczyło marca 2020 r. i odpowiadającego mu nazwą miesiąca roku poprzedniego, tj. marca 2019 r. (§ 1 ust. 5 i 6 Umowy).

W § 1 ust. 2 i 4 Umowy (...) oświadczył, że na dzień 31 grudnia 2019 roku był małym lub średnim przedsiębiorcą zatrudniającym 17 pracowników na koniec miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku o zawarcie umowy .

Wysokość przychodów ze sprzedaży (obrotów gospodarczych) w marcu 2019 r. wyniosła zgodnie z oświadczeniem Spółki złożonym przy zawieraniu Umowy (...) zł,
a w marcu 2020 r. (...) zł, co odpowiadało spadkowi o 26%.

PFR mógł wypłacić przedsiębiorcy subwencję finansową w ramach Programu Rządowego – Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla mikro, małych i średnich firm na warunkach określonych w umowie. Subwencja była wypłacana w PLN. Maksymalna wysokość subwencji finansowej dla przedsiębiorców będących mikro przedsiębiorcami obliczana była jako iloczyn liczby pracowników zatrudnionych przez przedsiębiorcę oraz bazowej kwoty subwencji finansowej (§ 2 ust. 1 i 2 Umowy).

Uprawnionym do udziału w programie tarczy finansowej był przedsiębiorca który odnotował określony Regulaminem spadek obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży). Zgodnie z określonymi warunkami programowymi zawartymi w § 10 pkt 8 Regulaminu udzielić subwencji można wyłączenie Beneficjentowi, który m.in. odnotowuje spadek obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży), o co najmniej 25% w dowolnym miesiącu po 1 lutego 2020 r. w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku.

Warunki programowe przewidywały trzy przedziały spadku przychodów uprawiające do wzięcia udziału w programie: i) spadek przychodów większy niż 25% ale mniejszy niż 50%, ii) spadek przychodów większy niż 50% ale mniejszy niż 75% i iii) spadek przychodów większy niż 75%. Wysokość maksymalnej subwencji finansowej dla małych i średnich przedsiębiorców, do której to kategorii zaliczał się (...), obliczana była jako % tak określonego spadku przychodów ze sprzedaży (obrotów gospodarczych). Dla przedziału 25 do 50% maksymalna subwencja finansowa wynosiła 4% przychodów ze sprzedaży w 2019 r. (§ 2 ust. 5 i 6 Umowy).

Pozwany zawierając Umowę wystąpił o jej udzielenie w maksymalnej wysokości, tj. 4% przychodów ze sprzedaży w 2019 r., które zgodnie z jego oświadczeniem złożonym przy zawieraniu umowy wyniosły (...) zł (§ 1 ust. 8 Umowy), tj. o wypłatę subwencji finansowej w kwocie: 900 752,00 zł (§ 1 ust. 9 Umowy).

Zawarcie Umowy nie zobowiązywało PFR automatycznie do dokonania wypłaty subwencji finansowej we wnioskowanej wysokości. Zgodnie z § 2 ust. 7 Umowy po zawarciu Umowy PFR zweryfikuje na podstawie informacji uzyskanych z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Ministerstwa Finansów dane przedstawione przez przedsiębiorcę i złożeniu oświadczenia i podejmie decyzje o (i) wypłacie subwencji finansowej w wysokości wnioskowanej, (ii) wypłacie subwencji finansowej w wysokości mniejszej niż wnioskowana lub (iii) odmowie wypłaty subwencji finansowej. Spółka zaakceptowała, że w wyniku zweryfikowania danych i oświadczeń PFR mógł podjąć ww. decyzje.

Zgodnie z § 3 ust. 6 Umowy do czasu całkowitego zwrotu subwencji finansowej przez przedsiębiorcę, PFR mógł kontrolować prawidłowość informacji i oświadczeń złożonych
w związku z zawarciem umowy. W przypadku stwierdzenia nieprawdziwości informacji lub oświadczeń zawartych w umowie, PFR mógł podjąć decyzję o zwrocie przez przedsiębiorcę całości lub części subwencji finansowej. W takim przypadku subwencja finansowa stanie się wymagalna w terminie 14 dni roboczych od dnia udostępnienia Przedsiębiorcy informacji
o decyzji PFR w sposób pozwalający Przedsiębiorcy zapoznać się z informacją o decyzji PFR.

Zgodnie z § 4 ust. 1 Umowy kwota subwencji finansowej była nieoprocentowana.

W dniu 7 maja 2020 r. PFR wydał decyzję w sprawie Umowy, zgodnie z którą zweryfikowany przez PFR obrót Spółki w 2019 r. użyty do wyliczenia kwoty subwencji wyniósł (...) zł (wobec wskazanej w Umowie kwoty (...) zł). Zgodnie
z ww. decyzją PFR zweryfikował również, że prawidłowa wysokość przychodów ze sprzedaży (obrotów gospodarczych) w miesiącu referencyjnym wyniosła (...) zł (wobec wskazanej przez Spółkę (...) zł), a wysokość przychodów ze sprzedaży (obrotów gospodarczych) w miesiącu kalendarzowym odpowiadającym nazwie miesiąca referencyjnego w roku poprzednim wyniosła (...) zł (wobec wskazanej na potrzeby Umowy kwoty(...) zł). W związku z powyższym PFR zobowiązał się zgodnie z decyzją wypłacić na rzecz Spółki subwencję finansową w kwocie 899 699,88 zł.

(decyzja w sprawie umowy subwencji z 7 maja 2020 r., k. 25-25v)

W ramach wykonywania Umowy PFR 8 maja 2020 roku przelał w dniu 12 maja 2020 r. na wskazane przez Spółkę konto bankowe kwotę 899 669,88 zł.

(potwierdzenie przelewu, k. 26)

Decyzję o wysokości zwrotu subwencji finansowej podejmował PFR, na podstawie oświadczenia o rozliczeniu subwencji finansowej, złożonego przez przedsiębiorcę w terminie dziesięciu dni roboczych od upływu 12 miesięcy liczonych od dnia wypłaty subwencji finansowej przedsiębiorcy (§3 ust. 4 umowy).

Prawa i obowiązki PFR oraz przedsiębiorcy związane z wypłaconą subwencją finansową określone były także w Regulaminie ubiegania się o udział w programie rządowym „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla mikro, małych i średnich firm”, który był dostępny pod wskazanym w Umowie adresem internetowym. Przedsiębiorca oświadczył, że zapoznał się z Regulaminem, rozumie go i akceptuje jego treść (§ 11 ust. 4 umowy).

Zgodnie z § 12 ust. 4 Regulaminu PFR w celu weryfikowania prawdziwości oświadczeń złożonych przez Beneficjentów we wniosku, może pozyskiwać informacje od osób trzecich
i organów administracji, w tym między innymi od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Ministra Finansów oraz Krajowej Administracji Skarbowej.

Natomiast zgodnie z § 12 ust. 14 Regulaminu umowa subwencji finansowej wygasała
z chwilą udostępnienia Beneficjentowi w bankowości elektronicznej decyzji o odmowie przyznania subwencji finansowej lub w przypadku całkowitego wykonania tej umowy przez PFR i Beneficjenta.

Zgodnie z § 16 ust. 1 Regulaminu PFR mógł przekazywać informacje dotyczące Regulaminu w formie komunikatów publikowanych na stronie www.pfrsa.pl. Ust. 3 stanowił zaś, że Regulamin stanowi integralną część Umowy w zakresie, w jakim strony w Umowie nie ustalą odmiennie swoich prawi i obowiązków.

(Umowa subwencji finansowej, k. 20-24; Regulamin ubiegania się o udział w programie rządowym obowiązujący od 28 kwietnia 2021 roku, k. 38-58)

Pismem z 25 maja 2021 r. (...) skierował do PFR oświadczenie o rozliczeniu subwencji finansowej. W treści pisma zwrócił się o zwolnienie z obowiązku zwrotu subwencji finansowej w kwocie nie większej niż 899 669,88 zł.

(oświadczenie o rozliczeniu subwencji finansowej, k. 27-28)

W decyzji z dnia 29 września 2021 r. w sprawie zwolnienia z obowiązku zwrotu subwencji, PFR oświadczył, że zwalnia Spółkę z obowiązku zwrotu części subwencji finansowej w kwocie 319 757,52 zł, wskazując, na to, że wartość subwencji finansowej pozostająca do spłaty wynosi 579 912,36 zł. Spłata nastąpić miała według harmonogramu spłaty subwencji finansowej w 24 ratach.

( decyzja w sprawie zwolnienia z obowiązku zwrotu subwencji finansowej z 29 września 2021 r., k. 29; harmonogram spłat, k. 30)

Spółka dokonała zwrotu ostatniej części subwencji finansowej w dniu 25 wrzenia 2023 r., zgodnie z harmonogramem spłaty.

(potwierdzenia przelewów, k. 98-143)

W dniu 18 sierpnia 2023 r. Szef Krajowej Administracji Skarbowej w odpowiedzi na wniosek PFR z 9 sierpnia 2023 r. o udostępnienie danych podatkowych, przekazał z systemów teleinformatycznych dane obejmujące daty korekt dokonanych przez oznaczonych beneficjentów rządowego programu „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla mikro, małych i średnich firm”.

(odpowiedź Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, k. 31-35)

W dniu 27 października 2023 roku PFR na podstawie §3 ust. 6 Umowy skierował do (...) przedsądowe wezwanie do zapłaty całego otrzymanego wsparcia w kwocie 319 757,52 zł, w terminie 14 dni od otrzymania wezwania, wskazując na to, że elementem składowym do wyliczenia kwoty subwencji finansowej była skala spadku przychodów ze sprzedaży w dowolnym miesiącu po 1 lutego 2020 r. w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku w związku z zakłóceniem gospodarki na skutek COVID-19. Warunki programowe przewidywały trzy przedziały spadku przychodów uprawiające do wzięcia udziału w programie: i) spadek przychodów większy niż 25% ale mniejszy niż 50%, ii) spadek przychodów większy niż 50% ale mniejszy niż 75% i iii) spadek przychodów większy niż 75%. PFR wskazał, że Spółka oświadczyła, że skala spadku jej przychodów w wybranym przez nią okresie kwalifikuje ją do przedziału od 25% do 50%, gdy tymczasem skala spadku przychodów w wybranym przez Spółkę okresie ustalona przez PFR w oparciu o bazę danych Ministerstwa Finansów kwalifikuje Spółkę do przedziału od 0% do 25%. PFR uznał, że po dniu zawarcia Umowy doszło do zmiany danych w rejestrze Ministerstwa Finansów w zakresie wysokości przychodów wpływających na skalę spadku przychodów, a w konsekwencji Spółka otrzymała nienależną subwencję finansową.

Wezwanie zostało skutecznie doręczone Spółce w dniu 30 października 2023 r.

(przedsądowe wezwanie do zapłaty, k. 36-37v; potwierdzenie nadania i doręczenia wezwania, k. 37)

W odpowiedzi na ww. wezwanie Spółka pismem z dnia 12 listopada 2023 r. wskazała, że wezwanie jest bezzasadne i brak jest podstaw do zwrotu wnioskowanej kwoty wraz
z odsetkami. Spółka szczegółowo wyjaśniła wątpliwości PFR wskazując, że w związku ze składanymi korektami jej przychód za marzec 2020 r. wyniósł ostatecznie (...) zł, co oznacza, że spadek przychodu Spółki miesiąc do miesiąca mieścił się w przedziale 25%-50%.

(pismo z dnia 12 listopada 2023 r., k. 175-177)

Spółka składając wniosek o przyznanie subwencji finansowej i wypełniając za pośrednictwem bankowości elektronicznej niezbędne oświadczenia wysokość przychodu ustaliła w oparciu o deklarację VAT-7 za marzec 2020 r.

W dniu 20 kwietnia 2020 r. do urzędu skarbowego została złożona pierwotna deklaracja VAT-7, w której Spółka wykazała sprzedaż w marcu 2020 r. w wysokości (...) zł, tj. kwocie zgodnej ze wskazaną w Umowie. W rubryce „Rozliczenie podatku należnego” w polu C.2 „Dostawa towarów i świadczenie usług poza terytorium kraju” wykazano jako podstawę do opodatkowania kwotę (...) zł, zaś w polu C.6 „Dostawa towarów oraz świadczenie usług na terytorium kraju, opodatkowane stawką 22% lub 23%” wykazano jako podstawę do opodatkowania kwotę (...)zł”.

(deklaracja dla podatku od towarów i usług za marzec 2020, k. 145-148; urzędowe poświadczenie odbioru, k. 149)

Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej współpracowała ze spółkami
z grupy (...), przeważnie z (...) sp. z o.o. i to na tę spółkę najczęściej wystawiała faktury za pracę wykonywaną w ramach tej współpracy.

(zeznania A. C., k. 196-197)

Na potrzeby obliczenia przychodu Spółki w marcu 2020 r. uwzględniona została m.in. faktura VAT nr (...) wystawiona przez Spółkę w dniu 14 kwietnia 2020 r. na spółkę (...) sp. z o.o., na łączną kwotę (...) zł z datą płatności do dnia 28 kwietnia 2020 r., obejmującą „obsługę prawną zg. z umową” ((...) netto, (...) zł brutto) oraz w dwie refaktury kosztów (...). Faktura obejmowała usługi wykonywane w dniu 31 marca 2020 r.

(faktura VAT nr (...), k. 150)

Po wystawieniu ww. faktury i upływie terminu zapłaty kontrahent poprosił o korektę faktury i wystawienie jej na inny podmiot z grupy dla którego prace były wykonywane, tj. (...) S.A. Z uwagi na powyższe, w dniu 7 maja 2020 r. została wystawiona faktura nr (...) na spółkę (...) S.A., na łączną kwotę (...)zł z datą płatności do dnia 10 maja 2020 roku, obejmująca „obsługę prawną zg. z umową” (...)oraz w kolejnych pozycjach dwie refaktury kosztów (...) Faktura obejmowała usługi wykonywane w dniu 31 marca 2020 r. Kwota obejmująca obsługę prawną wskazana w ww. fakturze była niższa niż w fakturze VAT nr (...) z uwagi na udzielony kontrahentowi bonus.

Jednocześnie, w dniu 7 maja 2020 r. Spółka wystawiła do faktury nr (...) fakturę korygującą o nr (...), która obniżyła należną przed korektą kwotę (...)

Jako podstawę korekty wpisano „Błędny podmiot na fakturze”.

(faktura nr (...), k. 152; faktura korygująca nr (...), k. 154; zeznania A. C., k. 196-198)

W związku z wystawieniem w maju ww. faktury korygującej, w dniu 20 maja 2020 r. do Urzędu Skarbowego została złożona korekta deklaracji VAT-7 za marzec 2020 r., w której (...) wykazał podstawę opodatkowania w marcu 2020 roku w wysokości (...) zł. W rubryce „Rozliczenie podatku należnego” w polu C.2 „Dostawa towarów i świadczenie usług poza terytorium kraju” wykazano jako podstawę do opodatkowania kwotę (...) zł, zaś w polu C.6 „Dostawa towarów oraz świadczenie usług na terytorium kraju, opodatkowane stawką 22% lub 23%” wykazano jako podstawę do opodatkowania kwotę (...) zł”.

(deklaracja VAT-7, k. 164-167; urzędowe poświadczenie odbioru, k. 168)

W dniu 13 lipca 2020 r. do Urzędu Skarbowego została złożona przez Spółkę druga korekta deklaracji VAT-7 za marzec 2020 r., w związku z wystawieniem dwóch korekt dotyczących kontrahentów zagranicznych: (...) i (...) ((...)), w której (...) wykazał jako podstawę opodatkowania w marcu 2020 roku w wysokości (...)zł. W rubryce „Rozliczenie podatku należnego” w polu C.2 „Dostawa towarów
i świadczenie usług poza terytorium kraju” wykazano jako podstawę do opodatkowania kwotę (...) zł, zaś w polu C.6 „Dostawa towarów oraz świadczenie usług na terytorium kraju, opodatkowane stawką 22% lub 23%” wykazano jako podstawę do opodatkowania kwotę (...) zł”.

(deklaracja VAT-7, k. 170-172; urzędowe poświadczenie odbioru, k. 173)

Powyższa korekta dotyczyła zastosowania na pierwotnych fakturach z dnia 6 kwietnia 2020 r. błędnych cen.

1.  6 kwietnia 2020 roku została wystawiona przez Spółkę faktura nr (...) na C. U., na kwotę (...) zł z datą płatności do dnia 20 kwietnia 2020 r., obejmującą „obsługę prawną/legal services”. Faktura dotyczyła usług z dnia 31 marca 2020 r. Do ww. faktury została wystawiona faktura korygująca nr (...), która obniżyła należną przed korektą kwotę (...) zł brutto do kwoty (...) zł, tj. o kwotę (...) zł. Jako podstawę korekty wpisano „Błędna stawka za godziny pracy”.

2.  6 kwietnia 2020 roku została wystawiona faktura nr (...) na C. U., na kwotę (...) zł z datą płatności do dnia 20 kwietnia 2020 r., obejmującą „obsługę prawną/legal services”. Faktura dotyczyła usług z dnia 31 marca 2020 r. Do ww. faktury została wystawiona faktura korygująca nr (...), która obniżyła należną przed korektą kwotę (...) zł do (...) zł, tj. o kwotę (...) zł. Jako podstawę korekty wpisano „Błędna stawka za godziny pracy”.

(faktura nr (...) k. 156; faktura korygująca nr (...) k. 158; faktura nr (...), k. 160; faktura korygująca nr (...), k. 162; zeznania A. C., k. 196-198)

Powołany powyżej stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, które zgodnie z art. 243 ² k.p.c. stanowią dowód w sprawie bez wydawania odrębnego postanowienia. W przedmiotowej sprawie żadna ze stron nie zakwestionowała autentyczności dokumentów prywatnych złożonych w niniejszym postępowaniu, ani też pochodzenia oświadczeń w nich zawartych od osób, które dokumenty owe podpisały. Nie było zatem powodów, dla których Sąd dokumentom tym miałby w jakimkolwiek zakresie odmówić autentyczności. Stanowiły one jedynie wyłącznie dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c., które nie korzystają z domniemań zawartych w treści art. 244 k.p.c. (domniemania zgodności z prawdą oświadczeń w nich zawartych), jak ma to miejsce w przypadku dokumentów urzędowych a jedynie – poza domniemaniem autentyczności – korzystają z domniemania wyłączającego potrzebę dowodu, że osoba, która dokument podpisała, złożyła zawarte w nim oświadczenie ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 1982 r., sygn. akt III CRN 65/82, LEX nr 8414). Materialna moc dowodowa dokumentu prywatnego zależy od jego treści merytorycznej, o czym rozstrzyga sąd zgodnie
z zasadą swobodnej oceny dowodów ( art. 233; też K. Knoppek: Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 25 września 1985 r., sygn. akt IV PR 200/85, PiP 1988, nr 5). W ocenie Sądu całość powyższego materiału dowodowego zasługiwała na uznanie za materiał wiarygodny
i mogący posłużyć jako podstawa dla dokonania ustaleń faktycznych.

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się także na zeznaniach przesłuchanego w charakterze strony pozwanej A. C. – komplementariusza pozwanej spółki. Zeznania te sąd uznał za wiarygodne w przeważającej części. Skrupulatnie wyjaśnił on przyczynę korekt składanych przez Spółkę w maju i lipca 2020 r. dotyczących deklaracji VAT – 7 spółki za marzec 2020 r. Zeznania w tym zakresie były w pełni spójne z przedłożonym przez stronę powodową materiałem dowodowym, w tym deklaracjami VAT i fakturami VAT.

Sąd oparł się na także na okolicznościach bezspornych do których zaliczyć można m.in. fakt zawarcia umowy subwencji finansowej, spłaty przez Spółkę kwoty nie objętej decyzją
w sprawie zwolnienia z obowiązku zwroty subwencji finansowej, czy też wystawienia przez Spółkę faktur i faktur korygujących dołączonych przy odpowiedzi na pozew. Przedmiotem sporu między stronami nie był także fakt, że warunki programowe przewidywały trzy przedziały spadku przychodów uprawiające do wzięcia udziału w programie: i) spadek przychodów większy niż 25% ale mniejszy niż 50%, ii) spadek przychodów większy niż 50% ale mniejszy niż 75% i iii) spadek przychodów większy niż 75%.

Strony pozostawały w sporze co do zasady, w zakresie uznania, czy wskutek późniejszego złożenia przez powoda korekt deklaracji VAT-7 dotyczących miesiąca marca 2020 r. nastąpił wzrost czy spadek przychodów Spółki, a w konsekwencji czy pozwana kwalifikowała się wciąż do wzięcia udziału w programie w sytuacji podania nieprawdziwych oświadczeń i wzrostu przychodów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zmiana żądania pozwu dokonana przez stronę powodową w piśmie procesowym z dnia 10 stycznia 2025 r. została przez sąd uznana za niedopuszczalną. Zgodnie z art. 458 ⁸ § 1 k.p.c. w toku postępowania nie można występować
z nowymi roszczeniami zamiast lub obok dotychczasowych. Jednakże w przypadku zmiany okoliczności powód może żądać, zamiast pierwotnego przedmiotu sporu, jego równowartości lub innego przedmiotu, a w sprawach o świadczenia powtarzające się może nadto rozszerzyć powództwo o świadczenia za kolejne okresy. Pomyłka powoda, na którą wskazał
w uzasadnieniu w ww. pisma w zakresie błędnego zaksięgowania na rachunku zwrotu opłaty sądowej w kwocie 100,00 zł nie stanowi przesłanki o której mowa w ww. przepisie. Nie jest to ani sprawa o świadczenie powtarzające się, jak też zdaniem Sądu uzasadnienie powoda nie wskazuje na możliwość uznania zaistniałej sytuacji za zmianę okoliczności.

Przechodząc do meritum żądania pozwu w zakresie wynikającym z pierwotnie zgłoszonego żądania wskazać należy, że powództwo zgłoszone przez powoda zasługiwało na oddalenie w całości i to przynajmniej z kilku powodów.

W niniejszym postępowaniu powód na gruncie § 3 ust. 6 umowy subwencji finansowej dochodził od pozwanego zapłaty kwoty 323 302,93 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 18 grudnia 2023 roku do dnia zapłaty tytułem zwrotu wypłaconej subwencji. Stanowisko argumentowano w ten sposób, że po dniu zawarcia umowy subwencji nastąpiła korekta w rejestrze Ministerstwa Finansów (dalej również „MF”) w zakresie wysokości przychodów. Wskutek korekty wystąpiła rozbieżność w odniesieniu do oświadczeń złożonych przez beneficjenta (pozwanego) w ramach umowy subwencji finansowej, a stanem faktycznym z uwzględnieniem korekt. Beneficjent oświadczył, że skala spadku przychodów
w wybranym przez niego okresie kwalifikowała go do przedziału 25%-50%. Skala spadku przychodów w wybranym przez beneficjenta okresie ustalona przez PFR - w oparciu o bazę danych MF- kwalifikowała beneficjenta do przedziału 0-25 %. W ocenie strony powodowej oznaczało to, że po dniu zawarcia umowy doszło do zmiany danych w rejestrze MF w zakresie wysokości przychodów wpływających na skalę spadku przychodów. W następstwie powyższego, w ocenie powoda, na podstawie § 3 ust. 6 umowy subwencji finansowej jest uprawniony do dochodzenia zwrotu kwoty 319 757,52 zł z uwagi na stwierdzenie nieprawdziwości informacji lub oświadczeń zawartych w umowie subwencji finansowej.

Jednocześnie strona pozwana kwestionowała roszczenie powoda w całości, wskazując, że nie doszło do podania nieprawdziwych informacji lub oświadczeń zawartych w umowie subwencji. Po dokonaniu korekty przychodu za miesiąc referencyjny, spadek przychodów ze sprzedaży nadal kategoryzował pozwanego w przedziale 25-50%, finalnie uzyskując spadek przychodów większy niż deklarowany, a dokonanie korekty nastąpiło w wypełnieniu dyspozycji art. 29a ust. 13-14 ustawy o VAT. Strona pozwana kwestionowała również możliwość dochodzenia umorzonej kwoty oraz brak wydania decyzji w przedmiocie zwrotu kwoty 319 757,52 zł zgodnie z dyspozycją § 3 ust. 6 Umowy Subwencji Finansowej.

Sąd po przeprowadzeniu postępowania dowodowego i poddania analizie przedłożonych dokumentów, jak też stosownych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług w całości podzielił stanowisko strony pozwanej.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że z ww. analizy nie wynika aby powód
w oświadczeniach na etapie zawierania Umowy podał nieprawdziwe informacje, dlatego też wskazana przez powoda zarówno w uzasadnieniu pozwu, jak i w przedsądowym wezwaniu do zapłaty z dnia 27 października 2023 r. podstawa żądania zwrotu subwencji finansowej (§ 3 ust. 6 Umowy) jest niezasadna. Nieprawdziwe, mogłyby być oświadczenie nieprawdziwe w chwili jego złożenia, tj. na datę jego złożenia. Rację ma pozwany twierdząc, że nie może go obciążać to, że PFR nie przewidział w przygotowanych przez siebie dokumentach programowych sytuacji związanej z dokonaniem korekt dokumentacji podatkowej. Brak jest podstaw domniemywania w takiej sytuacji uprawnienia powoda do żądania zwrotu subwencji finansowej.

Dokonując jednak oceny i zarzutów pozwu ocenić należało, czy w wyniku dokonania korekt deklaracji VAT-7 po dniu zawarcia Umowy nastąpiła zmiana wysokości obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży), w wyniku której pozwany kwalifikowałby się do przedziału od 0% do 25%.

Bezspornie w dniu 20 kwietnia 2020 r. Spółka złożyła do urzędu podatkowego pierwotną deklarację VAT, w której wykazała przychód w miesiącu marzec 2020 r.
w wysokości: (...) zł. Kwota ta uwzględniała fakturę nr (...), wystawioną przez (...) na niewłaściwy podmiot z grupy (...) tj. na spółkę (...) sp. z o.o., z którym pozwany współpracował regularnie, za usługę wykonaną
w marcu na rzecz (...) S.A.

Z uwagi na brak płatności ww. faktury przez jej odbiorcę i po kontakcie stron okazało się, że faktura została wystawiona na niewłaściwy podmiot, w związku z czym usługodawca wniósł o wystawienie jej na właściwy podmiot z grupy (...), oraz dokonanie korekty w zakresie faktury z dnia 14 kwietnia 2020 r. (k. 150). W dniu 7 maja 2020 r. została wystawiona faktura (...) na kontrahenta (...) S.A. obejmująca tę samą usługę która pierwotnie była wskazana w fakturze (...) (dokonano jedynie zmiany podmiotu usługodawcy, a także obniżono kwotę o (...) zł netto). Jako datę sprzedaży wskazano 31 marca 2020 r.,
w konsekwencji faktura ta zwiększyła przychody wykazane w deklaracji VAT za marzec 2020 r. do poziomu (...) zł. Jednocześnie w dniu 7 maja 2020 r. (...) wystawiła fakturę korygującą nr (...), która obniżyła (skorygowała) fakturę (...) do kwoty 0,00 zł.

Potwierdzenie otrzymania faktury korygującej przez pozwaną Spółkę nastąpiło w maju 2020 r. – powód okoliczności tej nie kwestionowała - i w związku z tym dla celów podatku VAT, faktura korygująca nr (...) została rozliczona w deklaracji VAT spółki za maj 2020 roku.

Dla porządku wskazać należy, iż zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2020 r. poz. 106 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2020 r. w przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze
z wykazanym podatkiem, dokonuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika, uzyskanego przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą, potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano. W myśl ustępu 14 ww. przepisu, przepis ust. 13 stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia faktury korygującej do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna.

Ustawodawca wymagał wówczas, aby sprzedawca uzyskał potwierdzenie odbioru faktury korygującej od nabywcy. Dopiero wówczas miał prawo obniżyć przychód stanowiący podstawę opodatkowania podatkiem VAT.

Z przywołanych wyżej przepisów ustawy wynika obowiązek wystawienia faktury korygującej w przypadku wystąpienia okoliczności wpływającej na jej treść określonych w ust. 10 pkt 1-3. tj. m.in. w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź
w jakiejkolwiek innej pozycji faktury, również gdy dokonano zwrotu podatnikowi towarów
i opakowań, udzielono rabatu, bądź upustów i obniżek cen.

Zatem, co do zasady, korygowanie pierwotnie wystawionej faktury, z przyczyn wskazanych wyżej, powinno nastąpić przez wystawienie przez sprzedawcę faktury korygującej. Faktura korygująca wystawiana jest w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych
z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu. Z powyższego wynika, że faktury korygujące są specyficznym rodzajem faktur. Celem ich wystawienia jest doprowadzenie faktury pierwotnej do stanu odpowiadającego rzeczywistości. Wystawia się je w celu udokumentowania ostatecznej wielkości sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym. Tym samym, istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych, tak aby dokumentowały rzeczywisty przebieg zdarzeń gospodarczych.( Interpretacja
indywidualna z dnia 5 sierpnia 2024 r . (...) (...))

Jak wskazano powyżej, potwierdzenie odbioru ww. faktury korygującej nastąpiło dopiero w maju 2020 r. – czego strona powodowa nie zakwestionowała – i w związku z tym dla celów podatku od towarów i usług, faktura korygująca nr (...) została rozliczona
w deklaracji VAT 7 pozwanego dopiero za maj 2020 r.

Nie ulega wątpliwości, że wystawienie faktury korygującej w dniu 7 maja 2020 r.
i nowej faktury na rzecz (...) S.A. dotyczącej tych samych usług wiązało się z koniecznością złożenia korekty deklaracji VAT za marzec 2020 r. co też nastąpiło w dniu 20 maja 2020 r.
W deklaracji tej (...) wykazał jako podstawę do opodatkowania w marcu 2020 r. łącznie kwotę w wysokości (...) zł. W rubryce „Rozliczenie podatku należnego” w polu C.6 „Dostawa towarów oraz świadczenie usług na terytorium kraju, opodatkowane stawką 22% lub 23%” wykazano jako podstawę do opodatkowania kwotę (...) zł”. Podzielić należy stanowisko pozwanej, że wzrost łącznej kwoty stanowiącej podstawę opodatkowania
w korekcie majowej nie stanowił o osiągnięciu dodatkowego, wcześniej nie ujawnionego obrotu gospodarczego (przychodu ze sprzedaży) z kwoty (...) zł do (...) zł,
a jedynie realizację wynikającego z ustawy o podatku od towarów i usług obowiązku ujęcia
w tej korekcie prawidłowo wystawionej dopiero w dniu 7 maja 2020 r. faktury nr (...) na (...) S.A. obejmującej de facto tę samą usługę wykonaną w marcu 2020 r. która pierwotnie była wskazana w fakturze (...) z 14 kwietnia 2020 r. na rzecz (...) sp. z o.o. (dokonano jedynie zmiany podmiotu usługodawcy, a także obniżono kwotę o (...) zł netto). ((...) zł (...) zł). Z przedłożonej przez pozwaną Spółkę faktury korygującej nr (...) wynika, że pozwana w dniu 7 maja 2020 r. obniżyła (skorygowała) fakturę (...) do kwoty 0,00 zł. Powód nie wykazał zatem w żaden sposób, aby pozwana wygenerowała dodatkowy, nowy, z innego tytułu przychód, zatajony i nie ujęty pierwotnie w deklaracji marcowej, co przekładałoby się na wyższy łączny miesięczny przychód (obrót gospodarczy) a przez to wykluczałoby pozwaną z możliwości uczestniczenia w programie wskutek nieosiągnięcia minimalnego progu spadku obrotu gospodarczego (przychodu ze sprzedaży). Faktu takiego nie dowodzi przy tym żadne
z przedłożonych przez powoda do akt sprawy dowodów. W szczególności, dowodu takiego nie może stanowić załączona do pisma powoda ze stycznia 2025 r. (k. 215) tabela excel, która co najwyżej stanowi kontynuację twierdzeń powoda i nie zawiera żadnych informacji na temat podmiotu wytwarzającego dokumenty, autora dokumentu, nazwy programu w jakim została utworzona, jak też wskazania dokumentów źródłowych, które stanowiły podstawę do jej wytworzenia. Z ww. przepisu ustawy regulującej podatek od towarów i usług wynika wprost, że wobec otrzymania faktury korygującej nr (...) dopiero w maju 2020 r., faktura ta została rozliczona w deklaracji VAT pozwanego za maj 2020 r. W tym miejscu, uwzględniając ww. regulacje prawa podatkowego wskazać należy, że rację ma pozwana, iż nie miała możliwości dokonania korekty w taki sposób, by określony w deklaracji VAT za marzec 2020 r. przychód pozostał na niezmienionym poziomie, mimo, że chodziło wyłącznie o zmianę podmiotu wskazanego na fakturze.

Z ustalonego stanu faktycznego wynika, że w dniu 13 lipca 2020 r. złożona została druga korekta deklaracji VAT Spółki za miesiąc marzec 2020 r. - w związku z wystawieniem dwóch korekt dot. kontrahentów zagranicznych (...) (kontrahent C. U.)
i (...) (kontrahent C. U.). Korekty te dotyczyły zastosowania błędnych cen na fakturach pierwotnych. Zauważyć należy, że w wyniku zastosowanych korekt dotyczących zdarzeń gospodarczych mających miejsce w marcu 2020 r. łączna wysokość przychodu Spółki spadła o (...) zł. Z uwagi na fakt, że świadczenie usług w przypadku ww. faktur miało miejsce poza granicami Polski, podstawę opodatkowania w świetle obowiązującego w dacie wystąpienia ww. zdarzeń gospodarczych przepisów prawa podatkowego korygowało się w rozliczeniu za okres, w którym zaistniała przyczyna korekty
i powinna zostać rozliczona w deklaracji podatkowej za okres, w którym rozliczono pierwotną transakcję (korekta wsteczna) (art. 28a ust. 15 ustawy o VAT w brzmieniu z dnia zdarzenia gospodarczego).

W wyniku dokonanych korekt podatkowych przychód Spółki za marzec 2020 r. został najpierw powiększony o kwotę (...) zł (wobec wystawienia nowej faktury na rzecz (...), k. 152), a następnie obniżony o kwotę (...) zł (wobec wystawienia faktury korygującej fakturę wystawioną 14 kwietnia 2020 r. na rzecz (...) sp.
z o.o. do 0,00 zł i obniżenia wynagrodzenia Spółki wobec kontrahentów zagranicznych wynikającego z faktur (...), k. 150, 154, 158, 162). Z uwagi na ww. przepisy ustawy o podatku od towarów i usług ww. operacji nie można było wykazać w jednym dokumencie, jakkolwiek nie ulega wątpliwości, że Spółka nie osiągnęła faktycznie realnego wzrostu przychodu ze sprzedaży, a przychód ten wprost przeciwnie uległ jeszcze większemu spadkowi wynosząc ostatecznie (...) zł wobec ustalonej w decyzji powoda
o przyznaniu subwencji finansowej kwoty (...) zł.

Pozwana w odpowiedzi na pozew (k. 84) wskazała, że kwota przychodu wynosząca (...) zł stanowiła kwotę jedynie przejściową, nieuwzględniającą rzeczywistych przychodów ze sprzedaży (obrotów ze sprzedaży) osiągniętych w marcu 2020 r., ponieważ jak wskazano powyżej faktury (...) dotyczą tych samym czynności, co powoduje, że za miesiąc marzec 2020 r. faktura została wystawiona podwójnie, a korekta faktury (...), wystawionej na błędny podmiot, z powodu obowiązujących w 2020 r. przepisów nie mogła zostać uwzględniona w marcu 2020 r., czyli w miesiącu, którego realnie dotyczyła. Powód do pisma procesowego z dnia 2 stycznia 2025 r. dołączył wydruk danych z Ministerstwa Finansów dot. korekty Spółki za miesiąc marzec 2020 r. wykazujący obrót w kwocie (...) zł. Abstrahując już od faktu, że w treści pisma w załączniku powód wskazał, że dołącza korektę dot. obrotu Spółki za luty 2020 r. co zapewne stanowiło zwykłą omyłkę pisarską, a przedłożony dokument stanowi zwykłą tabelę w programie Excel i nie został opatrzony jakimkolwiek podpisem to różnica pomiędzy kwotami (...) zł
a (...) zł wynosi 335,00 zł i w żaden sposób nie rzutuje na rozstrzygnięcie w sprawie. Istotne zdaniem Sądu jest to, że wzrost przychodu w marcu 2020 r. wynikał jedynie
z uwarunkowań prawa podatkowego i nie miał nic wspólnego z rzeczywistymi przychodami pozwanej. Nie ulega wątpliwości Sądu, że ratio legis wprowadzenia przedmiotowego programu sprowadzało się do pomocy finansowej podmiotom, których działalność gospodarcza wskutek pandemii (...)19 nie generowała realnego przychodu, bądź też taki przychód generowała na niższym poziomie.

Należy również wziąć pod uwagę, że pojęcie obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży) nie zostało bliżej zdefiniowane na gruncie zarówno regulaminu ubiegania się
o udział w programie rządowym jak również Umowy zawartej przez strony. Brak jest podstaw aby utożsamiać występujące w Umowie pojęcie „spadek obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży), stanowiących na jej gruncie punkt odniesienia do oceny skali spadku aktywności gospodarczej beneficjenta, z przychodami na gruncie podatków dochodowych, czy też wartością sprzedaży na gruncie podatku VAT. Zarówno Umowa, jak i Regulamin zawierają autonomiczne pojęcie „spadek obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży). Zdaniem Sądu, uwzględniając także cel utworzenia przedmiotowego programu pomocowego użycie przez powoda zarówno w Umowie, jak i Regulaminie sformułowania „spadek obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży) oznacza realną sumę wpływów ze sprzedaży towarów, czy usług, a nie wartość usług potwierdzonych dokumentem księgowym.

Reasumując, bezspornie po dniu zawarcia Umowy subwencji finansowej nastąpiła korekta w rejestrze Ministerstwa Finansów w zakresie wysokości przychodów pozwanej za marzec 2020 r. Pozwana składała dwie korekty deklaracji VAT-7 w zakresie marca 2020 r. Wskutek korekty wystąpiła rozbieżność w odniesieniu do oświadczeń złożonych przez beneficjenta
w ramach umowy, a stanem faktycznym z uwzględnieniem złożonych korekt.

Faktycznie jednak, w związku z dokonanymi korektami spadek obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży) u pozwanej był większy niż wynikało to z Umowy i decyzji powoda i wyniósł on, przy uwzględnieniu przychodu w miesiącu referencyjnym
w kwocie (...) zł ponad 27% wobec pierwotnie wskazywanych 26%. Oznacza to, że spadek przychodu pozwanej miesiąc do miesiąca, a więc marzec 2020 r. do marca 2019 r. mieścił się w przedziale 25% - 50% zgodnie ze złożoną przez pozwaną deklaracją, co kwalifikowało Spółkę do otrzymania subwencji w kwocie pierwotnie jej przyznanej.

Bezsprzecznym jest również to, że wskutek złożonych korekt nastąpiła rozbieżność
w kwocie widniejącej w rubryce nr 40 - podstawa opodatkowania w zł (razem), w korekcie deklaracji VAT-7 złożonej w dniu 13 lipca 2020 r. Jednak kwota ta nie może być interpretowana w oderwaniu od pozostałych wartości wskazanych w formularzu bowiem nie obrazuje realnego przychodu przedsiębiorcy. Analizując zatem przedłożone dokumenty tj. faktury, faktury korygujące oraz deklarację i korekty, Sąd doszedł do przekonania, że strona pozwana w celu uzyskania subwencji finansowej nie oświadczyła nieprawdy na etapie zawierania składania oświadczeń, na co powoływała się strona powodowa w uzasadnieniu żądania, jak również nie zaniżyła przychodów w celu uzyskania wyższej subwencji. Wręcz przeciwnie, gdyby nie wystawiono dokumentów korygujących powstałaby różnica pomiędzy rzeczywistym przychodem, a tym wynikającym z dokumentów księgowych. W opisanym wyżej przypadku można byłoby mówić o nieprawdziwości informacji lub oświadczeń. Pozwana natomiast, na dalszym etapie czynił zadość przepisom podatkowym, w tym
w szczególności ustawy o VAT, a dyspozycje te zostały wypełnione prawidłowo. Należy mieć na uwadze, że w momencie składania oświadczenia o charakterze jak w niniejszej sprawie, trudno antycypować zdarzenia przyszłe i nie pewne. Ustawodawca umożliwił dokonanie korekty w deklaracji VAT, przewidział zatem, że po złożeniu pierwotnego zeznania podatkowego mogą nastąpić okoliczności, które wpłyną na wysokość należnego podatku. Uprawnieniem, a nawet obowiązkiem podatnika jest skorzystanie z ww. instytucji i złożenie korekty deklaracji.

W tym kontekście nie można również zapominać o zasadach rozkładu ciężaru dowodu wynikających z art. 6 k.c. i 232 k.p.c., zgodnie z którym strony mają obowiązek dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i przedstawiać dowody (art. 3 k.p.c.). Natomiast ewentualne ujemne skutki nieprzedstawienia dowodu obciążają stronę, która nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 15 lipca 1999 r., I CKN 415/99, z dnia 14 września 2004 r., III CK 435/03). Art. 6 k.c. dopuszcza możliwość rozstrzygnięcia przez sąd sporu także wtedy, gdy strona obarczona ciężarem dowodu nie udowodni faktów, z których wywodzi skutki prawne; sąd nie ma obowiązku działania z urzędu w postępowaniu gospodarczym, prowadzonym z udziałem podmiotów profesjonalnie zajmujących się działalnością gospodarczą, co jest zgodne z obecnymi tendencjami
w ukształtowaniu kontradyktoryjnego postępowania sądowego (wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 26 kwietnia 2007 r., II CSK 22/07). Ciężar udowodnienia rozumieć należy z jednej strony jako obarczenie strony procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami poniechania realizacji tego obowiązku, lub jego nieskuteczności; tą konsekwencją jest zazwyczaj niekorzystny dla strony wynik procesu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2007 r., II CSK 293/07).

Strona powodowa – na co wskazano już powyżej - nie sprostała ciężarowi dowodu
w niniejszej sprawie ograniczając się do gołosłownych niczym niepopartych twierdzeń. Sądowi poza twierdzeniami zaoferowano jedynie pismo Szefa Krajowej Administracji Skarbowej
z dnia 18 sierpnia 2023 r. bez załącznika, które w żaden sposób nie referowało do pozwanej oraz pismo ww. tabelę Excel. Dokumenty te, w zderzeniu z twierdzeniami i dowodami zaoferowanymi przez pozwaną nie mogą prowadzić do uznania za zasadne stanowiska powoda. Sąd nie podzielił stanowiska powoda aby dokonane korekty spowodowały u pozwanej spółki wzrost obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży) w miesiącu referencyjnym, a tym samym zmniejszenie poziomu ich spadku i tym samym spadek przychodu w miesiącach porównawczych na poziomie mniejszym niż 25%. Natomiast wskazanych przez pozwanego we wniosku danych, nie można uznać za nieprawdziwe w rozumieniu § 3 ust. 6 Umowy oraz § 3 ust. 6 regulaminu.

Abstrahując od powyższego samodzielną przesłanką oddalenia powództwa było zdaniem Sądu także i to, że w myśl umowy łączącej strony wskutek wydania przez powoda decyzji
z dnia 29 września 2021 r. w sprawie zwolnienia z obowiązku zwrotu subwencji i zapłaty przez pozwanego w dniu 25 września 2023 r. ostatniej raty wynikającej z harmonogramu spłat subwencji z dnia 17 maja 2020 r. Umowa subwencji finansowej stosownie do § 12 ust. 14 pkt II Regulaminu wygasła. Nie można wszak tracić z pola widzenia regulacji zawartej w § 3 ust. 6 Umowy subwencji zgodnie z którą powód mógł kontrolować prawdziwość informacji i oświadczeń złożonych w związku z zawarciem umowy przez przedsiębiorcę lub osobę go reprezentującą jedynie do czasu całkowitego zwrotu subwencji finansowej przez przedsiębiorcę, przez co należy rozumieć bądź datę wydania decyzji o całkowitym umorzeniu subwencji, bądź upływ terminu płatności ostatniej raty wynikającej z decyzji PFR o rozłożeniu nieumorzonej części subwencji na raty. Powód od dnia złożenia wniosku o przyznanie subwencji, poprzez wydanie decyzji w sprawie zwolnienia pozwanego z obowiązku zwrotu subwencji, aż do dnia uiszczenia 24 raty wynikającej z harmonogramu spłaty do tej decyzji miał ponad 3 lata na weryfikację oświadczeń złożonych przez pozwanego, które to uprawnienie wynikało wprost z postanowień umowy jak i regulaminu. Możliwość przeprowadzenia kontroli oświadczeń pozwanego obwarowana była jednak całkowitym wykonaniem umowy przez strony, przez co rozumieć należy, jak Sąd wskazał powyżej, bądź datę wydania decyzji
o całkowitym umorzeniu subwencji, bądź upływ terminu płatności ostatniej raty wynikającej
z decyzji PFR o rozłożeniu nieumorzonej części subwencji na raty.

Zdaniem Sądu, przyznanie powodowi prawa kontroli oświadczeń nieskrępowanego czasem, pomimo treści § 3 ust. 6 umowy subwencji, wygaśnięcia umowy i późniejsza negatywna dla beneficjentów weryfikacja ich wniosków, pomimo zaniedbania takiego obowiązku przez powoda przez okres ponad 3 lat jest nieuprawniona, narusza zasady pewności prawa, zaufania obywatela do państwa i jako taka nie może zasługiwać na ochronę Sądu.

Mając na uwadze powyższe, Sąd oddalił powództwo w całości.

Zgodnie z wyrażoną w art. 98 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania, stronę powodową należało uznać za stronę przegrywającą w całości postępowanie. Jednakże po stronie pozwanej (nie reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika) nie powstały żadne koszty w związku z niniejszą sprawę, dlatego orzekanie w zakresie kosztów było bezprzedmiotowe.

sędzia Paweł Stosio

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

sędzia Paweł Stosio