Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVI Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Jerzy Kiper
Protokolant:	Monika Tomaszewska

po rozpoznaniu 15 listopada 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa T. M. i A. M.

przeciwko (...) Portowi Lotniczemu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w N.

o zapłatę 450.000 zł ewentualnie o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli

1)  zasądza od (...) Portu Lotniczego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w N. na rzecz T. M. i A. M. kwotę 282.118,65 zł (dwieście osiemdziesiąt dwa tysiące sto osiemnaście złotych sześćdziesiąt pięć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie:

- od kwoty 269.000 zł (dwieście sześćdziesiąt dziewięć tysięcy złotych)
od 11 lipca 2018 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 13.118,65 zł (trzynaście tysięcy sto osiemnaście złotych sześćdziesiąt pięć groszy) od 28 lipca 2016 r. do dnia zapłaty;

2)  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3)  umarza postępowanie o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli;

4)  zasądza od (...) Portu Lotniczego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w N. na rzecz T. M. i A. M. kwotę 13.216,00 zł (trzynaście tysięcy dwieście szesnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

5)  ściąga od T. M. i A. M. z zasądzonego roszczenia na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 3.875,00 zł (trzy tysiące osiemset siedemdziesiąt pięć złotych) tytułem nieuiszczonej opłaty od pozwu od oddalonej części powództwa;

6)  nakazuje pobrać od T. M. i A. M. z zasądzonego roszczenia na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 6.234,93 zł (sześć tysięcy dwieście trzydzieści cztery złote dziewięćdziesiąt trzy grosze) tytułem zwrotu wydatków;

7)  nakazuje pobrać od (...) Portu Lotniczego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w N. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 34.241,21 zł (trzydzieści cztery tysiące dwieście czterdzieści jeden złotych dwadzieścia jeden złotych) tytułem nieuiszczonej opłaty od pozwu od uwzględnionej części powództwa oraz zwrotu wydatków.

SSO Jerzy Kiper

Sygn. akt XXVI GC 717/14

UZASADNIENIE

Pozwem z 10 lipca 2013 r. powodowie A. i T. M. wnieśli o zasądzenie na ich rzecz solidarnie od pozwanego (...) Portu Lotniczego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w N. kwoty 450.000 zł tytułem odszkodowania za szkodę poniesioną w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości, ewentualnie o wykupienie przez pozwanego nieruchomości po cenie 750.000 zł (pozew z załącznikami k. 1-75).

Powodowie, wskazując podstawę swojego roszczenia, powołali się na art. 129 ust. 1 i 2 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, Dz.U. 2001 Nr 62, poz. 627, t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 799 (dalej: p.o.ś.).

Pismem z 19 sierpnia 2014 r. powodowie uzupełnili braki formalne pozwu oraz sprecyzowali swoje żądanie poprzez wskazanie, że na dochodzoną kwotę w wysokości 450.000 zł składają się następujące kwoty: 175.000 zł związane z koniecznością dokonania rewitalizacji budynku oraz 275.000 zł tytułem obniżenia wartości nieruchomości (k. 164-165).

W odpowiedzi na pozew, pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powodów na jego rzecz kosztów procesu. Pozwany podniósł w uzasadnieniu pisma, że powodowie nie ponieśli szkody w postaci obniżenia wartości nieruchomości, której można przypisać związek przyczynowy z faktem objęcia tej nieruchomości obszarem ograniczonego użytkowania. Pozwany podważył również zasadność odszkodowania tytułem zwrotu kosztów rewitalizacji akustycznej budynku (odpowiedź na pozew z załącznikami k. 252-343).

W piśmie przygotowawczym z 14 maja 2015 r., strona powodowa ponownie sprecyzowała powództwo i wniosła o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwoty 450.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem odszkodowania na mocy art. 129 ust. 2 p.o.ś. Na wypadek, gdyby opinia biegłego wskazywała na to, że korzystanie z nieruchomości w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone, powodowie wnieśli ewentualnie na mocy art. 64 k.c. w zw. z art. 129 ust. 1 p.o.ś. o nakazanie pozwanemu złożenia oświadczenia woli o treści:

„(...) Port Lotniczy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nabywa od małżonków T. M. i A. M. nieruchomość położoną w N., dla której Sąd Rejonowy w Nowym Dworze Mazowieckim, IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) oraz zobowiązuje się zapłacić za wskazaną nieruchomość kwotę w wysokości 750.000 zł solidarnie na rzecz T. M. i A. M..”

W uzasadnieniu podniesiono, że powodowie są właścicielami nieruchomości gruntowej położonej w N., dla której Sąd Rejonowy w Nowym Dworze Mazowieckim, IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). Przedmiotowa nieruchomość została objęta obszarem ograniczonego użytkowania, który został ustanowiony uchwałą nr 139/12 Sejmiku Wojewódzkiego (...) z 25 czerwca 2012 r. (Dz. Urz. Woj. Maz. z 2012 r., poz. 4944 ze zm.). Powodowie wskazali, że ograniczenia nałożone przez uchwałę zawężają uprawnienia właścicielskie i prowadzą do obniżenia wartości nieruchomości. Według powodów spadek wartości nieruchomości jest również spowodowany koniecznością znoszenia immisji pod postacią uciążliwego hałasu. Powodowie ponadto wskazali, że zgodnie z § 5 ust. 2 uchwały (zmienionym załącznikiem do uchwały nr 2024/200/12 Zarządu Województwa (...) z 2 października 2012 r.) w istniejących budynkach należy zastosować zabezpieczenia zapewniające dopuszczalne poziomy hałasu w pomieszczeniach – zgodnie z ustawą z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2012 r. Nr 243, poz. 1623, ze zm.) i przepisami wykonawczymi tej ustawy. W ocenie powodów, wyżej wskazana uchwała wraz z faktem przekraczania norm dopuszczalnego poziomu hałasu w pomieszczeniach uzasadnia zasądzenie na ich rzecz kwoty 175.000 zł tytułem kosztów rewitalizacji akustycznej budynku oraz kwoty 275.000 zł tytułem obniżenia wartości nieruchomości (k. 371-405).

W dalszych pismach procesowych strony podtrzymywały swoje dotychczasowe stanowisko. Jednakże, w piśmie z 20 października 2017 r. powodowie cofnęli swoje roszczenie alternatywne o nakazanie pozwanemu złożenia oświadczenia woli o wyżej wskazanej treści oraz sprecyzowali, iż wnoszą o zasądzenie od pozwanego łącznie (nie solidarnie) na rzecz powodów kwoty 450.000 zł (pismo powoda k. 943).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Powodowie – T. i A. M. są współwłaścicielami na mocy wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej nieruchomości gruntowej – działki o numerze (...), o powierzchni 588 m ², położonej w N., dla której Sąd Rejonowy w Nowym Dworze Mazowieckim, IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) (dalej: Nieruchomość). Własność nieruchomości powstała w skutek przekształcenia prawa użytkowania wieczystego decyzją nr (...) Starostwa Powiatowego w N. z 20 kwietnia 1999 r. A. M. nabył prawo użytkowania wieczystego na mocy umowy sprzedaży zawartej 25 czerwca 1997 r. przed notariuszem M. S..

Dowód: okoliczność bezsporna, odpis KW nr (...) (k. 394-395), Akt Notarialny Rep. A Nr (...) (k. 595-598).

Decyzją Wójta Gminy P. nr (...) z 2 października 1997 r. zostały ustalone warunki zabudowy i zagospodarowania przedmiotowej nieruchomości, polegające na zezwoleniu na budowę budynku mieszkalnego. Powodowie uzyskali zezwolenie na zabudowę nieruchomości gruntowej jednorodzinnym budynkiem mieszkalnym decyzją Wójta Gminy P. nr (...) z 1 czerwca 1998 r. Budowa została zakończona w czerwcu 2007 r.

Dowód: Decyzja nr (...) z 2.10.1997 r. (k. 591-594), Decyzja nr (...) z 1.06.1998 r. (k. 581-582), Zawiadomienie z 28.06.2007 r. (k. 586).

Prezes Lotnictwa Cywilnego wydał 30 grudnia 2008 r. decyzję zezwalającą na założenie lotniska w M., na nieruchomości położonej w N. przy ul. (...), działka nr (...) i działka nr (...), obręb (...), z drogą startową o nawierzchni sztucznej dla samolotów i śmigłowców, z nieprzyrządowym podejściem do lądowania. Natomiast 9 lutego 2010 r. wydana została decyzja o wpisaniu lotniska do rejestru lotnisk cywilnych.

Dowód: Decyzja z 30.12.2008 r. (k . 667-670), Decyzja z 9.02.2010 r.(k. 671).

Na mocy uchwały nr 139/12 Sejmiku Wojewódzkiego (...) z 25 czerwca 2012 r. (Dz. Urz. Woj. Maz. z 2012 r., poz. 4944 ze zm.) w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego (...)w N. (dalej: Uchwała) stworzono obszar ograniczonego użytkowania, w którym wprowadzono ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu i sposobu korzystania z terenów (§4 Uchwały).

Uchwała weszła w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa (...) (§12 uchwały), czyli 10 lipca 2012 r.

W § 5 ust. 2 Uchwały, zmienionym uchwałą nr 2024/2012 Zarządu Województwa (...) z 2 października 2012 r., określono wymagania techniczne dotyczące budynków objętych obszarem ograniczonego użytkowania, zgodnie z którymi w istniejących budynkach należy zastosować zabezpieczenia zapewniające dopuszczalne poziomy hałasu w pomieszczeniach – zgodnie z ustawą Prawo budowlane i przepisami wykonawczymi tej ustawy.

Graficzny przebieg granicy obszaru ograniczonego użytkowania obrazuje załącznik nr 1 do Uchwały (§ 6 Uchwały). Nieruchomość powodów została w całości objęta obszarem ograniczonego użytkowania (dalej: OOU).

Dowód: okoliczność bezsporna, uchwała nr 139/12 Sejmiku Wojewódzkiego (...) z 25.06.2012 r. wraz z załącznikiem (k. 396-397), uchwała nr 2024/2012 Zarządu Województwa (...) z 2.10.2012 r. wraz z załącznikiem (k. 400-402).

Pismem z 10 kwietnia 2013 r. powodowie wystosowali do (...) Portu Lotniczego (...) sp. z o.o. z siedzibą w N. (dalej: (...) M.) wezwanie do wypłaty odszkodowania w wysokości 450.000 zł na podstawie art. 129 ust. 2 p.o.ś., ewentualnie do wykupienia nieruchomości po cenie 750.000 zł na podstawie art. 129 ust. 1 p.o.ś. Strony nie doszły do porozumienia.

Dowód: wezwanie z 10.04.2013 r. (k. 49-52), odpowiedź pozwanego z 23.05.2013 r. (k. 262), pismo pozwanego z 14.06.2013 r. (k. 264), pismo powoda z 26.06.2013 r. (k. 266), pismo pozwanego z 1.07.2013 r. (k. 265), pismo powoda z 9.07.2013 r. (k. 267).

Wartość rynkowa nieruchomości powodów przed wejściem w życie Uchwały (na dzień 9 lipca 2012 r.) została oszacowana na 663.000 zł. Wartość rynkowa nieruchomości powodów w dniu wyceny (na dzień 15 maja 2018 r.) bez uwzględnienia wpływu lokalizacji w OOU oszacowano na 651.000 zł.

Obniżenie wartości nieruchomości wynikające z ustanowienia przez Sejmik Województwa (...) w Uchwale obszaru ograniczonego użytkowania ustalono na poziomie 41,38%. Wartość nieruchomości po uwzględnieniu obniżenia jej wartości skutkiem ustanowienia OOU wyliczono na kwotę 382.000 zł.

Szkoda poniesiona przez powodów, w postaci zmniejszenia wartości nieruchomości powstałego w skutek lokalizacji w OOU, wyniosła 269.000 zł.

Dowód: opinia biegłej M. B. z 15.05.2018 r. (k. 1007-1031), opinia uzupełniająca biegłej M. B. z 10.09.2018 r. (k. 1176-1179), zeznania biegłej M. B. (k. 937-938, 1191-1192).

Pomiar poziomu hałasu na terenie działki przedmiotowej nieruchomości wykonany 29 września 2016 r. w godzinach 6:30-22:30 oraz w godzinach 22:30-6:30 nie wykazał przekroczenia dopuszczalnych norm określonych Rozporządzeniem Ministra Środowiska z 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku.

Natomiast pomiar hałasu wykonany 2 września 2016 r. wewnątrz budynku położonego na nieruchomości powodów w godzinach 14:00-22:00 nie wykazał przekroczenia dopuszczalnych norm określonych w normie PN-B-02151-02:1987, jednak wykazał przekroczenie tych norm w godzinach między 22:30-23:00 o 0,6 dB. Pomiary poziomu hałasu były dokonane poprzez parametr Laeq, określający równoważny poziom dźwięku A dla najmniej korzystnego okresu, który stanowi wartość uśrednioną. Przy większej liczbie incydentów lotniczych (startów i lądowań) poziom hałasu byłby większy.

Dowód: opinia biegłego P. F. z 7.10.2016 r. (k. 780-787),opinia uzupełniająca nr 1 biegłego P. F. z 22.12.2016 r. (k. 832-834), opinia uzupełniająca nr 2 biegłego P. F. z 1.06.2017 r. (k. 921-922), zeznania biegłego P. F. (k. 923-924).

Budynek należący do powodów został wybudowany zgodnie z obowiązującymi w chwili budowy normami przewidzianymi w przepisach polskiego prawa w zakresie izolacji akustycznej. Jednakże sytuacja ta zmieniła się po wejściu w życie Uchwały wprowadzającej OOU. Zgodnie z §5 ust. 2 Uchwały, w istniejących budynkach objętych OOU należy zastosować zabezpieczenia zapewniające dopuszczalne poziomy hałasu w pomieszczeniach.

Wobec przekroczenia dopuszczalnych norm poziomu hałasu wewnątrz budynku, konieczna jest rewitalizacja akustyczna budynku, która polega na wymianie okien, na okna o podwyższonej izolacyjności akustycznej oraz ze specjalnymi nawiewnikami higrosterowalnymi o zwiększonym dodatkowym tłumieniu akustycznym z funkcją blokady w pozycji minimalnego i maksymalnego przepływu, z łącznikiem akustycznym i okapem akustycznym. Szacowany koszt powyższych robót, wliczając robociznę i materiały, wynosi 13.118,65 zł brutto.

W celu utrzymania właściwego klimatu akustycznego w budynku nie jest konieczna wymiana drzwi wejściowych, drzwi garażowych, montaż klimatyzacji i rolet aluminiowych, ani zwiększenie izolacyjności ścian zewnętrznych oraz dachu budynku. Właściwa cyrkulacja powietrza jest zapewniona przez montaż nowych okien wraz ze specjalistycznymi nawiewnikami, które zapewniają tzw. „wentylację grawitacyjną”, która zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi jest wystarczająca dla budynków mieszkalnych.

Dowód: opinia biegłego J. S. (1) z 24.05.2016 r. (k. 683-704), opinia uzupełniająca biegłego J. S. (1) z 8.11.2017 r. (k. 953), zeznania biegłego J. S. (1) (k. 936-937).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wymienionych dokumentów, których prawdziwość nie była kwestionowana przez strony. W szczególności okoliczność, że powodowie są właścicielami nieruchomości, która została objęta obszarem ograniczonego użytkowania była w okolicznością bezsporną, która nie budziła wątpliwości Sądu.

Kluczowe dla niniejszej sprawy kwestie wymagały wiadomości specjalnych, dlatego zgodnie z wnioskami stron Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu wyceny nieruchomości (M. B.), akustyki (P. F.) oraz budownictwa (J. S. (1)).

Jednocześnie, Sąd nie brał pod uwagę przedstawionych przez strony opinii sporządzonych na ich zlecenie, ponieważ nie stanowią one dowodu z opinii biegłego w rozumieniu art. 278 i nast. k.p.c. – są to dokumenty prywatne, które stanowią jedynie dowód tego, że osoby, które je podpisały, złożyły oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 k.p.c.). Powyższe rozważania odnoszą się w szczególności do przedstawionej przez pozwanego „Analizy rynku wybranych nieruchomości” (k. 268-283).

Biegła sądowa M. B. w opinii z 15 maja 2018 r. w oparciu o swoją wiedzę i wieloletnią praktykę w zakresie wyceny nieruchomości w sposób jasny i spójny przedstawiła wnioski w niej zawarte oraz logicznie i przekonująco je uzasadniła. Sposób badań zaprezentowany przez biegłą wskazuje na prawidłowy tok podejmowania kolejnych czynności analitycznych. Dodatkowo biegła odnosząc się do zastrzeżeń zgłoszonych do jej opinii, złożyła przekonujące wyjaśnienia na rozprawie. W sposób rzeczowy i logiczny przedstawiła podstawy przyjętych ustaleń i twierdzeń oraz wyprowadzonych z nich wniosków. Oceniając przedmiotową opinię Sąd miał na uwadze to, że biegła podała zarówno podstawy materialno-prawne, jak i merytoryczne sporządzonej opinii. Biegła dokonała szczegółowych ustaleń co do stanu nieruchomości na podstawie oględzin nieruchomości, udokumentowanych zdjęciami. Zdaniem Sądu opinia biegłej została wykonana w sposób rzeczowy i rzetelny, w oparciu o fachową wiedzę biegłego - specjalisty, posiadającego odpowiednie wykształcenie i doświadczenie zawodowe. Wnioski będące wynikiem tej analizy nie budzą w ocenie Sądu wątpliwości, a wywód do nich prowadzący jest spójny i logiczny. Na rozprawie 15 listopada 2018 r. biegła przekonująco i szczegółowo uzasadniła zastosowaną w opinii metodę wyceny, odpowiadając w sposób rzeczowy na każde z postawionych jej pytań. Uwzględniając zatem treść tej opinii oraz ustne wypowiedzi biegłej złożone na rozprawie 15 listopada 2018 r., Sąd uznał, że opinia ta może stanowić podstawę ustalenia spadku wartości nieruchomości należącej do powodów.

Jak już zostało wskazane powyżej, opinie wykonane na zlecenie strony, nie stanowią dowodu z opinii biegłego sądowego. Ubocznie można jedynie zauważyć, że dołączona do zarzutów pozwanego do drugiej opinii biegłej M. B. „Opinia dotycząca wpływu wprowadzeni obszaru ograniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego (...)na wartość rynkową nieruchomości” (k. 1047-1095) została oparta na „badaniach preferencji nabywców z wykorzystaniem wiedzy pośredników w obrocie nieruchomościami”. W opinii nie przedstawiono w jaki sposób przeprowadzono powyższe badania. Z tego powodu, pomimo wykorzystania w analizie metod ekonometrycznych, wnioski z niej płynące są przez Sąd nieweryfikowalne. Mając na uwadze powyższe, zarzuty pozwanego, które oparte zostały na wyżej wymienionej opinii prywatnej, nie podważyły w ocenie Sądu rzetelności i prawidłowości sporządzenia opinii przez biegłą M. B..

Przedstawionych przez powodów nagrania badania decybelomierzem poziomu hałasu nie można było uznać za wiarygodne ani miarodajne. Z tego powodu, Sąd oparł swoje ustalenia dotyczące poziomu hałasu powodowanego ruchem lotniczym nad nieruchomością powodów na opinii biegłego z zakresu akustyki P. F.. Przedstawione przez pozwanego „Sprawozdanie – Zbiorcze wyniki pomiarów hałasu lotniczego w latach 2013-2015” (k. 451-461) oraz „Sprawozdanie – Ocena zasięgu hałasu lotniczego” ze stycznia 2015 r. (k. 734-739), lutego 2016 r. (k. 740-745) i z marca 2016 r. (k. 746-758) nie mogły zostać uznane przez Sąd jako miarodajne, zwłaszcza, że istotnym dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy był poziom hałasu wewnątrz budynku mieszkalnego powodów, a nie w wybranych przez (...) M. punktach pomiaru.

Opinię biegłego sądowego P. F. Sąd uznał za prawidłową, rzetelną i przydatną do dokonania ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. Biegły w opiniach uzupełniających oraz zeznając na rozprawie kompleksowo wyjaśnił metodykę pomiarów oraz w pełni uzasadnił wnioski płynące ze swojej opinii. Kluczową okolicznością, którą biegły z zakresu akustyki ustalił w swojej opinii, był fakt przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu w domu mieszkalnym powodów.

Z kolei biegły z zakresu budownictwa J. S. (1) jednoznacznie określił, jaki jest konieczny zakres robót mających na celu dokonanie rewitalizacji akustycznej budynku. Rzetelność i fachowość powyższych ustaleń nie budzi wątpliwości, dlatego Sąd opinię biegłego uznał za przydatną do dokonania ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. Biegły nie tylko wycenił koszt koniecznej rewitalizacji akustycznej budynku, ale również jednoznacznie wskazał, które roszczenia powodów nie mają uzasadnienia z punktu widzenia jego specjalistycznej wiedzy z zakresu budownictwa.

Sąd dopuścił na wniosek pozwanego dowód z zeznań świadka J. S. (2), jednak jej zeznania nie były przydatne dla ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, dlatego nie stanowiły one podstawy ustalenia okoliczności faktycznych w sprawie.

Sąd ograniczył dowód z zeznań stron tylko do strony powodowej, ponieważ pozwany cofnął wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z przesłuchania przedstawiciela pozwanej spółki (k. 436). Zeznania powodów T. M. i A. M. Sąd uznał za wiarygodne, korespondują one bowiem z pozostałymi dowodami, które stanowiły podstawę ustalenia stanu faktycznego.

Sąd oddalił wniosek powodów o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego do spraw budownictwa z zakresu klimatyzacji i wentylacji, w celu ustalenia jakie urządzenia do klimatyzacji i wentylacji są potrzebne aby zapewnić prawidłową klimatyzację, stopień wilgotności powietrza, temperaturę i cyrkulację powietrza w budynku powodów, uznając go za nie mający znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy (art. 227 k.p.c.). W ocenie Sądu właściwy klimat akustyczny w budynku powodów zapewni nowa stolarka okienna. Montaż klimatyzacji stanowiłby poprawienie standardu budynku powodów, a więc byłby nakładem polepszającym jakość przedmiotowego budynku.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo częściowo zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 129 ust. 2 p.o.ś. w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości.

Stosownie natomiast do art. 136 ust. 2 i 3 p.o.ś. obowiązany do wypłaty odszkodowania lub wykupu nieruchomości jest ten, którego działalność spowodowała wprowadzenie ograniczeń w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania. W razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków, szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie.

W świetle powyższego podstawą do domagania się ww. roszczeń jest ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości poprzez stworzenie obszaru ograniczonego użytkowania. Sąd Najwyższy w wyroku z 24 lutego 2010 r. w sprawie o sygn. akt III CZP 128/09 stwierdził, iż w art. 129 – 136 p.o.ś. ustawodawca uregulował samodzielnie podstawy odpowiedzialności odszkodowawczej związanej z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości oraz z utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania, opierając się na założeniu, że ryzyko szkód związanych z działalnością uciążliwą dla otoczenia powinien ponosić podmiot, który tę działalność podejmuje dla własnej korzyści ( cuius damnum eius periculum). Przesłankami tej odpowiedzialności są: wejście w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez właściciela nieruchomości (jej użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości) oraz związek przyczynowy między wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a szkodą (por. wyrok SN z 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, wyrok SN z 24 listopada 2016 r., II CSK 113/16). W orzecznictwie podkreśla się, że w wyniku ustanowienia OOU dochodzi do zawężenia granic własności, przejawiającego się między innymi tym, że właściciel przed wejściem w życie uchwały mógł żądać zaniechania immisji (hałasu), jednak po ustanowieniu OOU został pozbawiony takiej możliwości.

W art. 129 ust. 2 p.o.ś. wyraźnie wskazano, że jednym z rodzajów szkody powstałej w wyniku utworzenia OOU jest zmniejszenie wartości nieruchomości. Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 14 marca 2016 r., sygnatura VI ACa 87/15 orzekł, że szkoda podlegająca rekompensacie obejmuje obniżenie wartości nieruchomości powstałej w wyniku ustanowienia OOU oraz w wyniku konieczności znoszenia potencjalnych dopuszczalnych na obszarze ograniczonego użytkowania immisji przekraczających standardy jakości środowiska zarówno przez właścicieli, jak i potencjalnych nabywców (co negatywnie wpływa na atrakcyjność i cenę rynkową). Pojęcie szkody z art. 129 ust. 2 p.o.ś. obejmuje również koszty dostosowania budynku do przewidzianych dla posesji w aktach prawnych norm hałasu, będące skutkiem objęcia nieruchomości obszarem ograniczonego użytkowania.

Mając na uwadze powyższe, co do zasady roszczenie odszkodowawcze powodów było uzasadnione w świetle wyżej przytoczonych przepisów. Powodowie są właścicielami nieruchomości, która na mocy Uchwały została objęta ograniczonym obszarem użytkowania. Uchwała weszła w życie 10 lipca 2012 r.

W celu ustalenia rozmiaru szkody, koniecznym było powołanie biegłych sądowych. Biegła sądowa z zakresu wyceny nieruchomości ustaliła, że wartość nieruchomości powodów uległa obniżeniu o kwotę 269.000 zł, na skutek objęcia ją OOU. Biegły z zakresu akustyki ustalił, że w budynku mieszkalnym położonym na nieruchomości powodów przekraczane są normy dopuszczalnego poziomu hałasu zgodnie z normą PN-B-02151-02:1987. Biegły z zakresu budownictwa ustalił, że koszt koniecznej rewitalizacji akustycznej budynku powodów, sprowadzający się do wymiany okien wyniesie 13.118,65 zł.

Jednocześnie, wyżej wymienieni biegli potwierdzili w swoich opiniach związek przyczynowy między wejściem w życie Uchwały i szkodą poniesioną przez powodów. W ocenie Sądu związek przyczynowy był adekwatny, ponieważ typowym następstwem objęcia na mocy uchwały nieruchomości obszarem ograniczonego użytkowania jest spadek jej wartości rynkowej (co potwierdziła opinia biegłej z zakresu wyceny nieruchomości), występujący na terenie nieruchomości hałas (co potwierdził biegły z zakresu akustyki) oraz wynikająca wprost z treści Uchwały konieczność dostosowania budynku do zwiększonego poziomu hałasu.

Szkoda poniesiona przez powodów w skutek ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości należącej do powodów wyniosła łącznie 282.118,65 zł. Na powyższą sumę składają się następujące kwoty: 269.000 zł tytułem odszkodowania za zmniejszenie wartości nieruchomości oraz 13.118,65 zł tytułem odszkodowania za koszty koniecznej izolacji dźwiękowej budynku.

Roszczenie powodów ponad tę kwotę było bezzasadne. W szczególności nie zasługiwało na uwzględnienie roszczenie powodów o zwrot kosztów za montaż klimatyzacji, ponieważ jak słusznie stwierdził biegły – nie jest to konieczne z punktu widzenia przepisów budowlanych. Zasądzenie na rzecz powodów odszkodowania ponad kwotę wskazaną przez biegłych, prowadziłoby w swej istocie do wzbogacenia się powodów, a nie zrekompensowania im poniesionej szkody. Nie byłoby to dopuszczalne, mając na uwadze restytucyjny charakter odszkodowania. Zgodnie z utrwalonym poglądem w nauce prawa i judykaturze, odszkodowanie musi rekompensować szkodę poniesioną przez poszkodowanego, jednakże nie może prowadzić do jego wzbogacenia. Zasądzenie odszkodowania w kwocie wyższej niż poniesiona szkoda spełniałoby de facto funkcję penalną, której co do zasady odszkodowanie nie może pełnić, ponieważ jego celem jest przywrócenie równowagi zaburzonej czynem szkodzącym.

W konsekwencji Sąd zasądził od (...) M. na rzecz powodów kwotę 282.118,65 zł, w tym 269.000 zł tytułem odszkodowania związanego z obniżeniem wartości nieruchomości wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 11 lipca 2018 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 13.118,65 zł tytułem kosztów rewitalizacji akustycznej budynku wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 28 lipca 2016 r do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo, uznając je za nieuzasadnione.

Orzekając o odsetkach ustawowych za opóźnienie, Sąd zważył co następuje. Opinia biegłego z zakresu budownictwa, J. S. (1) została doręczona pełnomocnikowi pozwanego 13 lipca 2016 r. (k. 732v). Natomiast druga opinia biegłej z zakresu wyceny nieruchomości, M. B. doręczona została pełnomocnikowi strony pozwanej 26 czerwca 2018 r. (k. 1042). Za dzień, w którym roszenie powodów stało się wymagalne, Sąd uznał odpowiednio: 27 lipca 2016 r. i 10 lipca 2018 r. Należało bowiem stwierdzić, że nie było podstaw do zasądzenia odsetek od dnia wniesienia pozwu (zgodnie z żądaniem zawartym w pozwie). Za miarodajną datę dla ustalenia opóźnienia pozwanego w spełnieniu świadczenia dochodzonego pozwem, Sąd uznał upływ 14 dni od daty doręczenia opinii biegłych.

Jak zostało już opisane powyżej, w niniejszej sprawie zasada odpowiedzialności (...) M. nie budziła wątpliwości, a kluczową kwestią było ustalenie rozmiaru szkody poniesionej przez powodów. W ocenie Sądu, po doręczeniu opinii biegłego J. S. (1), strony wiedziały jakiej wysokości nakłady są konieczne na izolację dźwiękową budynku. Natomiast po doręczeniu opinii biegłej M. B., wiadomym było o jaką kwotę zmniejszyła się wartość nieruchomości powodów. Termin 14 dni od doręczenia tych opinii był według Sądu wystarczający na spełnienie przez pozwanego świadczenia (zob. identyczne stanowisko wyrażone przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 12 lipca 2018 r., V ACa 622/17). Należy podkreślić, że w wyroku z 6 lipca 2011 r., (I CSK 576/09) Sąd Najwyższy dopuścił powyższy sposób naliczania odsetek, odwołujący się do daty wydania opinii biegłego, przy pomocy której został ustalony rozmiar szkody. Stąd zasadnym było zasądzenie ustawowym odsetek za opóźnienie zgodnie
z art. 455 k.c. w zw. z art. 481 § 1-2 k.c. od dnia, który nastąpił po upływie terminu 14 dni od doręczenia opinii stronie pozwanej. Dalej idące żądanie zapłaty odsetek ustawowych, Sąd oddalił.

Sąd umorzył postępowanie o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli, na mocy art. 355 § 1 k.p.c. w zw. z art. 203 § 1 i § 3 k.p.c., wobec cofnięcie w tym zakresie powództwa przez powodów.

Strona powodowa żądała w pozwie zasądzenia na ich rzecz kwoty 450.000 zł. Wobec uwzględnienia powództwa w kwocie 282.118,65 zł, należało uznać, że powodowie wygrali sprawę w 63%. Zgodnie z art. 100 k.p.c. Sąd stosunkowo rozdzielił koszty między stronami. Kierując się tą zasadą oraz uwzględniając poniesione przez strony koszty (koszty powodów wyniosły 25.217 zł – uiszczona opłata od pozwu 10.000 zł, zaliczki na biegłych 8000 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym 7200 zł i 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa procesowego, natomiast koszty pozwanego to wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym 7200 zł i 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa procesowego) Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 13.216 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Opłata od pozwu wynosiła w niniejszej sprawie 37.500 zł. Powodowie zostali zwolnieni od opłaty od pozwu ponad kwotę 10.000 zł. Ze względu na to, że powodowie przegrali sprawę w 37%, powinni uiścić opłatę od pozwu w wysokości 13.875 zł. Z uwagi na to, że powodowie uiścili kwotę 10.000 zł tytułem opłaty od pozwu, w punkcie 5 wyroku Sąd ściągnął od powodów z zasądzonego roszczenia na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 3.875 zł tytułem nieuiszczonej opłaty od pozwu od oddalonej części powództwa, stosownie do
art. 113 ust. 2 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Wydatki w postaci wynagrodzenia dla biegłych poniesione tymczasowo przez Skarb Państwa wyniosły w przedmiotowej sprawie 16.851,14 zł. W punkcie 6 wyroku Sąd nakazał pobrać od powodów na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 6.234,93 zł tytułem zwrotu wydatków, czyli 37% z kwoty 16.851,14 zł, zgodnie z art. art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Natomiast w punkcie 7 wyroku Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 34.241,21 zł, na którą składa się kwota 23.625 zł tytułem nieuiszczonej opłaty od pozwu od uwzględnionej części powództwa oraz kwota 10.616 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa, zgodnie z art. art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

SSO Jerzy Kiper

(...)

SSO Jerzy Kiper