Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 maja 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVII Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia Katarzyna Małysa
Protokolant:	st. sekr. sąd. Agnieszka Skrzeczkowska

po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2024r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 26 stycznia 2023 r., sygn. akt I C 1075/22

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądza od (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 15.200 (piętnaście tysięcy dwieście) euro wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 listopada 2021 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 8881 (osiem tysięcy osiemset osiemdziesiąt jeden) złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia w tym przedmiocie do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu;

2.  zasądza od (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 6181 (sześć tysięcy sto osiemdziesiąt jeden) złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia w tym przedmiocie do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu w instancji odwoławczej.

Sygn. akt XXVII Ca 1487/23

UZASADNIENIE

Pozwem z 13 czerwca 2022 roku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 15.200 euro wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 27 listopada 2021 roku do dnia zapłaty. Nadto wniosła o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, kosztów tłumaczenia przysięgłego oraz opłaty od pełnomocnictwa, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu powód wyjaśnił, że na podstawie umów cesji wierzytelności nabył od T. W., S. W., D. M., D. Ł. (1), J. B. (1), M. J., K. J., B. B., R. B. (1), D. T., M. T., M. C., M. K., D. K., J. J., T. J., B. M., B. W., K. Ż., W. Ż., B. J., A. J., A. S. (1), D. B., M. B., J. D., M. P., G. W., S. M., R. B. (2), J. B. (2), D. Z., E. B. (1), N. Ł., D. Ł. (2), B. R., A. M., J. M. wierzytelności przysługujące względem pozwanego na podstawie rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie EWG nr 295/91 (dalej jako rozporządzenie nr 261/2004), z tytułu opóźnienia lotu z dnia 27 października 2021 r. z (...)( (...)) do (...) ( (...)), realizowanego przez pozwanego. Opóźnienie lotu wyniosło 5 godzin i 6 minut.

W odpowiedzi na pozew (...) S. A. z siedzibą w W. domagała się oddalenia powództwa. Nadto wniosła o zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu swego stanowiska pozwana przyznała, że rejs powoda był opóźniony. Wskazała jednak, że przyczyną opóźnienia rejsu były okoliczności nadzwyczajne, niezależne od pozwanego, tj. konieczność uzupełnienia butli z tlenem, które zostały zużyte w czasie jednego z poprzednich lotów w rotacji ( (...)) w związku z koniecznością udzielenia pomocy medycznej dwójce pasażerów. Jednocześnie pozwany wskazał, że na lotnisku agent obsługujący w P. nie posiadał tego rodzaju butli, zatem konieczne było dowiezienie butli transportem kołowym z bazy pozwanej w W.. Po uzupełnieniu butli wykonano dalsze rejsy w rotacji: (...) ( (...)), (...) ( (...)).

Wyrokiem z dnia 6 stycznia 2023 roku Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w W. oddalił powództwo , orzekając o kosztach.

Podstawą rozstrzygnięcia były następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

T. W., S. W., D. M., D. Ł. (1), J. B. (1), M. J., K. J., B. B., R. B. (1), D. T., M. T., M. C., M. K., D. K., J. J., T. J., B. M., B. W., K. Ż., W. Ż., B. J., A. J., A. S. (1), D. B., M. B., J. D., M. P., G. W., S. M., R. B. (2), J. B. (2), D. Z., E. B. (2), N. Ł., D. Ł. (2), B. R., A. M., J. M. posiadali rezerwację na zaplanowany na dzień 27 października 2021 r. lot o nr (...) na trasie z A. do K., który miał być realizowany przez przewoźnika (...) S.A. z siedzibą w W.. Rozpoczęcie lotu było zaplanowane na godzinę 16:50 UTC, zaś jego zakończenie miało mieć miejsce o godzinie 18:44 (...).

Lot o nr (...) był wykonywany statkiem powietrznym oznaczonym symbolem SP- (...) (model (...)), którym wykonywano także loty w poprzedniej rotacji na trasach: z K. do A. ( (...)), z A. do P. ( (...)), z P. do A. ( (...)).

Lot nr (...) został wykonany o czasie (godzina lądowania 8:49 UTC). Jednakże podczas lotu konieczne było udzielenie pomocy medycznej dwójce pasażerów. W toku udzielanej pomocy medycznej wykorzystane zostały dwie butle tlenowe. W samolocie znajduje się miejsce na maksymalnie cztery butle tlenowe. Minimalna liczba butli, w jaką musi być wyposażony samolot by został dopuszczony to startu, to trzy butle.

W związku z brakiem wymaganej przepisami liczby butli tlenowych na pokładzie samolotu, konieczne było wstrzymanie następnego lotu, tj. lotu o numerze (...), do momentu uzupełnienia braków w wyposażeniu medycznym. (...) spółka akcyjna w W. korzysta w P. z usług serwisu (...). (...) nie posiadała butli tlenowych w modelu, który byłby odpowiedni do samolotu wykonującego lot o numerze (...). Serwis w ramach umowy zawartej z (...) spółką akcyjną w W. nie miał obowiązku posiadania i udostępnienia tego typu butli. Wobec powyższego konieczne było dowiezienie butli transportem kołowym z bazy (...) spółki akcyjnej znajdującej się w W.. W związku z zaistniałymi problemami lot o numerze (...) rozpoczął się o godzinie 15:28 UTC, zaś zakończył się o godzinie 18:23 UTC czyli z ponad 5-godzinnym opóźnieniem. W konsekwencji powyższego opóźnienia, lot o numerze (...) również został opóźniony o 5 godzin i 13 minut.

Pasażerowie lotu (...) T. W., S. W., D. M., D. Ł. (1), J. B. (1), M. J., K. J., B. B., R. B. (1), D. T., M. T., M. C., M. K., D. K., J. J., T. J., B. M., B. W., K. Ż., W. Ż., B. J., A. J., A. S. (1), D. B., M. B., J. D., M. P., G. W., S. M., R. B. (2), J. B. (2), D. Z., E. B. (2), N. Ł., D. Ł. (2), B. R., A. M., J. M. zawarli z (...) S.A. umowy przelewu wierzytelności, na mocy których każdy z nich przeniósł na spółkę wierzytelność o wypłatę odszkodowania z tytułu opóźnionego lotu (...). Następnie spółka zawiadomiła przewoźnika o dokonanych cesjach i wystosowała przedsądowe wezwania do zapłaty.

(...) S.A. – w odpowiedzi na reklamację, w wiadomości mailowej – powołując się na okoliczność nadzwyczajną – odmówiło wypłaty odszkodowania.

Zdaniem Sądu Rejonowego powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Podstawę prawną dochodzonego przez powoda żądania stanowiły przepisy Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (Dz.U.UE.L.2004.46.1 z dnia 17 lutego 2004 r.).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 lit. c ww. rozporządzenia w przypadku odwołania lotu, pasażerowie, których to odwołanie dotyczy, mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie z art. 7, chyba że:

i) zostali poinformowani o odwołaniu co najmniej dwa tygodnie przed planowym czasem odlotu; lub

ii) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot najpóźniej dwie godziny przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowym czasie przylotu; lub

iii) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie krótszym niż siedem dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot nie więcej niż godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. rozporządzenia w przypadku odwołania do niniejszego artykułu, pasażerowie otrzymują odszkodowanie w wysokości:

a) 250 EUR dla wszystkich lotów o długości do 1.500 kilometrów;

b) 400 EUR dla wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1.500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1.500 do 3.500 kilometrów;

c) 600 EUR dla wszystkich innych lotów niż loty określone w lit. a) lub b).

Uprawnienie do żądania odszkodowania zostało rozciągnięte na pasażerów lotów opóźnionych, jeżeli z powodu tych lotów poniosą stratę czasu wynoszącą co najmniej trzy godziny, czyli jeżeli przybędą do ich miejsca docelowego co najmniej trzy godziny po pierwotnie przewidzianej przez przewoźnika lotniczego godzinie przylotu. Taką wykładnię przyjął Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z 19 listopada 2009 roku w sprawach połączonych C-402/07 i C 432/07 mających za przedmiot wnioski o wydanie na podstawie art. 234 WE orzeczeń w trybie prejudycjalnym, złożone w postępowaniuC. S., G. S., A. S. (2) przeciwko (...) (C-402/07) oraz S. B., K. L. przeciwko (...) SA (C-432-07).

Zgodnie z art. 3 ust. 2 rozporządzenia (WE) 261/2004, rozporządzenie te ma zastosowanie pod warunkiem, że pasażerowie:

a) posiadają potwierdzoną rezerwację na dany lot oraz, z wyjątkiem przypadku odwołania, o którym mowa w art. 5, stawią się na odprawę pasażerów,

– zgodnie z wymogami i w czasie określonym uprzednio na piśmie (w tym poprzez środki elektroniczne) przez przewoźnika lotniczego, organizatora wycieczek lub autoryzowane biura podróży, lub, jeżeli czas nie został określony,

– nie później niż 45 minut przed ogłoszoną godziną odlotu; lub

b) bez względu na przyczynę zostali przeniesieni przez przewoźnika lotniczego lub organizatora wycieczek z lotu, na który mieli rezerwacje, na inny lot.

Zgodnie z art. 5 ust. 3 Rozporządzenia obsługujący przewoźnik lotniczy nie jest zobowiązany do wypłaty rekompensaty przewidzianej w art. 7, jeżeli może dowieść, że odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.

Przewoźnik, w celu uchylenia się od odpowiedzialności odszkodowawczej musi zatem udowodnić wystąpienie dwóch przesłanek egzoneracyjnych: tj. (1) wystąpienia okoliczności nadzwyczajnych oraz (2) podjęcia przez pozwanego wszelkich racjonalnych środków do uniknięcia skutków tych nadzwyczajnych okoliczności.

Art. 5 ust. 3 rozporządzenia stanowi odstępstwo od zasady prawa pasażerów do odszkodowania w przypadku odwołania lub dużego opóźnienia lotu, pojęcie „nadzwyczajnych okoliczności' w rozumieniu art. 5 ust. 3 tego rozporządzenia należy poddawać zatem ścisłej wykładni (zob. podobnie wyrok z dnia 22 grudnia 2008 r., W.-H., C-549/07, EU:C:2008:771, pkt 20). Powołany akt prawny nie zawiera definicji legalnej „nadzwyczajnych okoliczności”, ograniczając się wyłącznie do przykładowego wyliczenia zdarzeń uznawanych za nadzwyczajne okoliczności. Zgodnie z motywem 14 Rozporządzenia WE nr 261/04 okoliczności te mogą, w szczególności, zaistnieć w przypadku destabilizacji politycznej, warunków meteorologicznych uniemożliwiających dany lot, zagrożenia bezpieczeństwa, nieoczekiwanych wad mogących wpłynąć na bezpieczeństwo lotu oraz strajków mających wpływ na działalność przewoźnika. Wobec otwartego katalogu zdarzeń za nadzwyczajne okoliczności uznać należy okoliczności odnoszące się do zdarzenia, które nie wpisuje się w ramy normalnego wykonywania działalności danego przewoźnika lotniczego i nie pozwala na skuteczne nad nim panowanie, ze względu na charakter lub źródło (uzasadnienie wyroku WSA z dnia 22 czerwca 2017 r., VII SA/Wa 1776/16).

Odpowiedzialność przewoźników lotniczych nakreślona w przepisach rozporządzenia 261/2004 jest surowa, ale nie absolutna. Ustawodawca unijny przewidział wysoki stopień ochrony konsumentów korzystających z usług lotniczych, ale z pewnością wartością nadrzędną i pryncypialną jest bezpieczeństwo pasażerów. Przedsiębiorca lotniczy z uwagi na profesjonalny charakter działalności słusznie jest obarczony wieloma obowiązkami, ryzykiem rynkowym, koniecznością przewidywania szeregu sytuacji związanych z działalnością przedsiębiorstwa. Nie ulega wątpliwości, że zdarzenia związane wprost z funkcjonowaniem przedsiębiorcy nie mogą wpływać na jakość świadczonych usług. Z drugiej jednak strony, rzeczony przedsiębiorca nie ma władzy nad siłami natury i nie sposób przypisywać odpowiedzialności za zdarzenie, na które nie ma wpływu. Pierwszym i zasadniczym obowiązkiem przewoźnika jest dbałość – z najwyższą precyzją – o zagwarantowanie maksymalnego bezpieczeństwa konsumentów.

W ocenie Sądu Rejonowego, w okolicznościach niniejszej sprawy przewoźnik wykazał, że lot (...) został opóźniony z uwagi na nadzwyczajne okoliczności zaistniałe w związku z wydarzeniami, które nastąpiły na locie (...). Należy bowiem wskazać, że podczas tego lotu doszło do dwóch zdarzeń medycznych, które wiązały się z koniecznością podania dwóm pasażerom tlenu. Jak wynika z doświadczenia życiowego, a także wiarygodnych zeznań świadka P. G., podanie tlenu stanowi podstawowy sposób udzielania pasażerom pomocy. Tym samym sprzęt do udzielania na pokładzie samolotu pomocy medycznej w postaci butli z tlenem jest elementarnym wyposażeniem. W ocenie Sądu I instancji , konieczność udzielenia pomocy dwóm pasażerom w trakcie jednego, niedługiego lotu, na taką skalę, by doszło do zużycia dwóch butli tlenowych, niewątpliwie należało ocenić jako okoliczność nadzwyczajną, w szczególności mając na uwadze, że lot ten odbywał się na stosunkowo krótkiej trasie. Obowiązek zapewnienia wymaganego przepisami prawa sprzętu medycznego na czas wykonywania lotów należy uznać za jeden z elementarnych obowiązków przewoźnika lotniczego. W wielu przypadkach bowiem nie jest możliwe w trakcie lotu natychmiastowe wykonanie lądowania i przetransportowanie pasażera z dolegliwościami zdrowotnymi do naziemnej placówki medycznej. Dlatego tak ważne jest zarówno posiadanie na pokładzie samolotu sprawnego sprzętu podstawowej opieki medycznej, jak również właściwe wyszkolenie obsługi samolotu w zakresie wykonywania podstawowych procedur medycznych.

W ocenie Sądu Rejonowego pozwana wykazała, że wobec ww. okoliczności nadzwyczajnych podjęła sprawne i racjonalne działania, w pełni dostosowane do sytuacji i zgodne z przyjętymi procedurami. Pozwana skorzystała z możliwości przetransportowania butli z tlenem z bazy pozwanej w W. transportem kołowym, bowiem w tym czasie nie odbywał się inny rejs samolotu z W. do P., którym można byłoby dostarczyć szybciej butlę. Biorąc pod uwagę zasady logiki i doświadczenia życiowego, nie było możliwości zorganizowania w krótszym czasie i w inny sposób uzupełnienia sprzętu z innego źródła. Obsługa naziemna, z którą współpracuje pozwana, tj. (...) nie posiadała na lotnisku butli tlenowych odpowiednich do samolotu (...), tj. butli (...). Nadto organizacja ewentualnego lotu zastępczego przy wykorzystaniu innych linii lotniczych w celu dostarczenia brakującej butli, czy też wyleasingowanie samolotu zajęłoby z całą pewnością więcej czasu niż ponad 5 godzin, w którym to czasie został zorganizowany i wykonany transport kołowy. Skorzystanie przez pozwanego z tych możliwości jeszcze bardziej wydłużyłoby opóźnienie i z pewnością nie byłoby ekonomicznie uzasadnione. Z tych samych powodów za nieracjonalne uznać należało skorzystanie z innego samolotu znajdującego się we flocie pozwanego, który był w Polsce – co wiązałoby się z koniecznością przylotu danej maszyny na lotnisko w P. oraz zorganizowaniem odpowiedniej dokumentacji. Nie można również oczekiwać, że pozwany w każdym porcie lotniczym będzie utrzymywał każdy element wyposażenia samolotu w zapasie na tzw. „wszelki wypadek”. Takie wymagania czyniłyby działalność przewoźników nieopłacalną. Przewoźnik nie może być zmuszony do ponoszenia takich ciężarów, które przerastają możliwości jego przedsiębiorstwa. Przewoźnik nie zaniechał działań mających na celu uzyskanie odpowiedniej butli od firmy serwisowej działającej na lotnisku w P., jednakże firma serwisowa nie dysponowała tego rodzaju butlami, które znajdowały się na wyposażeniu samolotu. W świetle zeznań świadka P. G., jak i materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, w szczególności wiadomości e-mail wymienionych z serwisem znajdującym się na lotnisku, nie sposób zarzucić pozwanej, że nie podjęła ona prób pozyskania sprzętu na lotnisku. Nie można również przyjąć, że pozwana ma obowiązek korzystać z usług serwisu, zapewniającego możliwość wymiany butli tlenowych pasujących do każdego z wykorzystywanych przez niego samolotów na wypadek, gdyby podczas lotu doszło do zużycia aż dwóch butli. Powyższe byłoby ekonomicznie nieuzasadnione.. Sąd I instancji miał przy tym na uwadze, że rozporządzenie nr 261/2004 ma na celu przede wszystkim ochronę pasażerów i w związku z tym okoliczności zwalniające przewoźników od odpowiedzialności powinny być interpretowane ściśle. Powyższe nie oznacza jednak, że przewoźnikom można stawiać restrykcyjne wymagania, jak chociażby utrzymywanie zapasowego wypożyczenia samolotów w każdym momencie i w każdym lotnisku, z którego korzysta przewoźnik. Przedmiotowe wymagania wprawdzie fizycznie byłyby możliwe do realizacji, ale czyniłyby działalność przewoźników całkowicie nieopłacalną, stąd powyższych wymagań nie sposób ocenić jako racjonalne.

W ocenie Sądu Rejonowego pozwany przewoźnik podjął wszelkie możliwe działania i dołożył staranności by niedogodności związane z opóźnieniem były jak najmniejsze. Użył przy tym wszelkich zasobów ludzkich i finansowych. Mając na uwadze wszystkie wyżej opisane okoliczności, nie było innych narzędzi, które umożliwiłyby pozwanej wyeliminować bądź zmniejszyć opóźnienie lotu (...). Pozwany skompletował niezbędny sprzęt, a następnie wykonał kolejne, planowane rotacje.

Nadzwyczajne okoliczności, o których mowa powyżej, zaistniały na rejsie nie poprzedzającym bezpośrednio zaskarżone połączenie (...). System rotacyjnego wykonywania lotów jest powszechnie stosowanym i ekonomicznie uzasadnionym modelem działalności linii lotniczych na całym świecie. Nie sposób wymagać od przewoźników lotniczych, aby konstruowali siatkę połączeń z odstępami na tyle dużymi, by możliwe było wyeliminowanie wszelkich nieregularności lotów w poprzednich rotacjach. W ocenie Sądu I instancji , nie można pozwanemu zarzucić złej organizacji lotów. W okolicznościach sprawy w pełni zastosowanie znajduje zaś pogląd wyrażony w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-74/19, w uzasadnieniu którego wskazano, że: „artykuł 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/2004 ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91, w związku z motywem 14 tego rozporządzenia należy interpretować w ten sposób, że w celu uzyskania zwolnienia z obowiązku wypłaty odszkodowania pasażerom w przypadku dużego opóźnienia lub odwołania lotu obsługujący przewoźnik lotniczy może powołać się na 'nadzwyczajną okoliczność', która miała wpływ na poprzedni lot obsługiwany przez tego samego przewoźnika za pośrednictwem tego samego statku powietrznego, pod warunkiem że istnieje bezpośredni związek przyczynowy między wystąpieniem owej okoliczności a opóźnieniem, względnie odwołaniem kolejnego lotu, czego ocena należy do sądu odsyłającego z uwzględnieniem w szczególności sposobu eksploatacji danego statku powietrznego”. Brak zaś było okoliczności, które pozwalałyby uznać, że związek przyczynowy pomiędzy wykorzystaniem dwóch butli tlenowych oraz opóźnieniem lotu na trasie A.-K. został zerwany.

W związku z powyższym, uznając za udowodnione wystąpienie okoliczności nadzwyczajnych oraz podjęcia przez pozwaną wszelkich racjonalnych środków do uniknięcia skutków tych nadzwyczajnych okoliczności, Sąd I instancji w punkcie 1 wyroku oddalił powództwo.

Orzekając o kosztach postępowania Sąd Rejonowy kierował się zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy, przewidzianą w art. 98 § 1 i 3 k.p.c.. W konsekwencji obciążył powoda w całości kosztami procesu, tj. kwotą 5.400 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego, której wysokość została ustalona na § 2 pkt. 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona powodowa, zarzucając naruszenie art. 233 § 1 k.p.c., art. 6 k.c., art. 5 ust.3 oraz 1 lit c w zw. z art. 7 lit b rozporządzenia WE nr 261/2004, wnosząc o jego zmianę przez uwzględnienie powództwa w całości i orzeczenie o kosztach za I i II instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja podlegała uwzględnieniu.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy w sposób wszechstronny i prawidłowy wyjaśnił okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy oraz poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne. Sąd Okręgowy przyjmuje ustalenia Sądu I instancji za własne. Niemniej Sąd odwoławczy nie podziela dokonanej oceny prawnej Sądu Rejonowego uznając, że strona pozwana nie wykazała, aby opóźnienie w locie o nr (...) było spowodowane wystąpieniem nadzwyczajnej okoliczności wyłączającej odpowiedzialność przewoźnika.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie swobodnej oceny dowodów należy wskazać, że zasada swobodnej oceny dowodów wyraża się w ich ocenie według własnego przekonania Sądu, opartego na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Jej istotną cechą jest bezstronność, brak arbitralności i dowolności, przestrzeganie zasad logicznego rozumowania i zasad doświadczenia życiowego w wyciąganiu wniosków. Niewątpliwie wszechstronne rozważenie zebranego materiału oznacza uwzględnienie wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu oraz wszystkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych środków dowodowych, a mających znaczenie dla ich mocy dowodowej i wiarygodności. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać choćby w równym stopniu, na podstawie materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. należy wskazać, jakie kryteria oceny zostały naruszone przez sąd przy analizie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im taką moc przyznając (vide: postanowienie SN z dnia 23 stycznia 2001 r., IV CKN 970/00; wyrok SN z dnia 6 lipca 2005 r., III CK 3/05, wyrok SN z dnia 16 grudnia 2005 r. III CK 314/05).

W niniejszej sprawie zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. został błędnie postawiony, gdyż ocena, czy opóźnienie lotu poprzedników prawnych powoda zostało spowodowane okolicznościami nadzwyczajnymi należy do oceny prawnej, a nie podstawy faktycznej sprawy, która w istocie pozostawała bezsporna. W niniejszej sprawie spór dotyczył kwestii prawnych, związanych właśnie z organizacją wyposażenia samolotów w sprzęt medyczny przez przewoźnika, a tym samym oceny istnienia podstawa do zwolnienia się przewoźnika z odpowiedzialności za opóźniony lot.

Przechodząc do oceny zarzutów naruszenia prawa materialnego, wskazać należy, że opóźnienie lotu nie rodzi po stronie pasażerów prawa do odszkodowania, jeżeli przewoźnik lotniczy jest w stanie dowieść, że odwołanie lub duże opóźnienie lotu było spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, to jest okoliczności, które pozostają poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego (zob. ETS w wyroku z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawach połączonych C-402/07 i C 432/07).

Zatem, przewoźnik lotniczy jest zwolniony z obowiązku wypłaty pasażerom odszkodowania na podstawie art. 5 ust. 1 lit. c i art. 7 rozporządzenia nr 261/2004, jeżeli dowiedzie, że odwołanie lub opóźnienie lotu jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.

W niniejszej sprawie poza osią sporu pozostawał fakt, że przedmiotowy lot został opóźniony wskutek braku odpowiedniej liczby sprawnych butli tlenowych, uprawniającej przewoźnika do odbycia lotu. Przepisy prawa bowiem wymagają od przewoźnika, ażeby na pokładzie samolotu znajdowały się 4 butle tlenowe, z czego 3 muszą pozostawać sprawne. Na skutek zużycia w czasie poprzedniego lotu w rotacji 2 butli tlenowych w związku z koniecznością udzielenia pomocy medycznej dwójce pasażerów, pozwany przewoźnik dysponował tylko jedną butlą tlenową. Zatem Sąd Okręgowy wziął pod rozwagę czy brak możliwości uzupełnienia wyposażenia medycznego samolotu w dwie sprawne butle z tlenem w ciągu 5 godzin od planowanej godziny przylotu stanowiło nadzwyczajną okoliczność, a następnie czy pozwany przewoźnik podjął wszelkich racjonalne środki, ażeby uniknąć tej sytuacji.

W tym miejscu wskazać należy na treść motywu (14) rozporządzenia WE nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady, zgodnie z którym zobowiązania przewoźników lotniczych powinny być ograniczone lub ich odpowiedzialność wyłączona w przypadku gdy zdarzenie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Okoliczności te mogą, w szczególności, zaistnieć w przypadku destabilizacji politycznej, warunków meteorologicznych uniemożliwiających dany lot, zagrożenia bezpieczeństwa, nieoczekiwanych wad mogących wpłynąć na bezpieczeństwo lotu oraz strajków mających wpływ na działalność przewoźnika.

Sąd Okręgowy nie podziela oceny Sądu Rejonowego, że zużycie butli z tlenem nie stanowi części normalnego wykonywania działalności przewoźnika lotniczego. Nadzwyczajne okoliczności nie mogą bowiem wpisywać się w ramy normalnego funkcjonowania działalności danego przewoźnika lotniczego oraz muszą pozostawać poza skuteczną kontrolą tego przewoźnika ze względu na swój charakter i źródło (wyrok TSUE z dnia 22 grudnia 2008 r., C-549/07, pkt 23). Za nadzwyczajną okoliczność nie można uznać usterki technicznej samolotu, która wynika z jego normalnej eksploatacji (wyrok WSA z 21 sierpnia 2014 r., VII SA/Wa 2405/13). Jak słusznie wskazała strona powodowa, o ile wykorzystanie butli tlenowych może pozostawać poza skuteczną kontrolą przewoźnika, to jedynie w rozumieniu możliwości przewidzenia momentu, w którym ich wykorzystanie może być konieczne. Butle tlenowe są bowiem standardowym wyposażeniem samolotu, a potrzeba ich użycia jest bezpośrednio związana z wykonywaniem działalności transportu lotniczego i zapewnienia bezpieczeństwa pasazerom. Pozwany jako przewoźnik lotniczy jest obowiązany do dbałości o kompletność wyposażenia samolotu. W zakresie prowadzenia przez niego działalności leży zorganizowanie części zamiennych w taki sposób, ażeby ich wymiana nie wpływała na opóźnienie lotu. Przewoźnik bowiem powinien opracować plan w celu zaradzenia mogącym się ujawnić usterkom, co należy do standardu działań jakich należy oczekiwać od racjonalnie działającego przewoźnika i ich relacji do ochrony praw pasażera.

Pozwany niewątpliwie podjął szereg czynności w celu dostarczenia brakującej butli z tlenem, jednakże w ocenie Sądu Okręgowego nie były to „wszelkie racjonalne środki” w rozumieniu Rozporządzenia (WE) nr 261/2004, albowiem nie powinien doprowadzić do sytuacji, w której transport butli tlenowych zająłby tak dużo czasu, wskutek czego nastąpiło opóźnienie lotu powyżej 5 godzin po pierwotnie przewidzianej godzinie przylotu. Sąd Okręgowy nie podziela wniosku Sądu Rejonowego, że zorganizowanie możliwości dostarczenia przez lotnisko w P. brakującej butli nie było możliwe. Lotnisko w P. jest dużym, całorocznym portem lotniczym, z którego pozwany często korzysta. Zatem pozwany winien wykreować na tym lotnisku mechanizmy pozwalające mu na sprawne uzupełnianie wyposażenia medycznego, ażeby incydenty zaistniałe w czasie wcześniejszych lotów w rotacji nie skutkowały automatycznym wystąpieniem znacznego opóźnienia lotów późniejszych. Przy tym jeśli pozwany nie zawarł z portem lotniczym określonego umową obowiązku doręczenia części zamiennej w postaci butli tlenowych , brak zaopatrzenia obciąża pozwanego i stanowi pozytywną okoliczność dla uznania, że linia lotnicza nie powzięła dostatecznych środków zaradczych przeciwdziałających opóźnieniom lotów.

Wobec powyższych rozważań zarzuty naruszenia art. 5 ust. 3, art. 5 ust. 1 lit c w zw. z art. 7 ust. 1 lit b rozporządzenia 261/2004 były uzasadnione. Strona pozwana nie wykazała w świetle art. 6 k.c. aby opóźnienie w locie było następstwem nadzwyczajnej okoliczności, której nie mogła zaradzić. Ponownie podkreślenia wymaga, że wykorzystanie butli tlenowych w czasie lotu nie stanowi okoliczności nadzwyczajnej. Nie ma przy tym decydującego znaczenia, iż w przypadku butli z tlenem możliwy jest tylko ich transport kołowy oraz fakt, iż różne typy samolotów wymagają różnych kształtów butli tlenowych. Jest to kwestia decyzji gospodarczych podejmowanych przez przewoźnika, umów jakie podpisuje i w tym zakresie konsekwencje tych decyzji obciążają pozwanego. Wykorzystanie butli z tlenem podczas lotu w rotacji można porównać do ujawnionej usterki technicznej, czego co do zasady nie można potraktować jako okoliczność nadzwyczajną zwalniającą pozwanego z odpowiedzialności odszkodowawczej na rzecz pasażerów. Mieści się to w granicach ryzyka pozwanego , a rozwiązanie tego rodzaju problemów uznać należy za nieodłączny element wykonywanej przez przewoźnika lotniczego działalności gospodarczej.

Z tych też wszystkich względów na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmieniono wyrok Sądu Rejonowego uwzględniając roszczenie strony powodowej w całości.

O kosztach instancji odwoławczej rozstrzygnięto w pkt 2 wyroku zgodnie z wynikiem sporu w oparciu o treść art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 2 pkt. 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.