Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwca 2023 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVIII Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia del. Michał Maj

Protokolant: Julia Kraszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 czerwca 2023 roku w Warszawie

sprawy z powództwa Z. G. i M. G.

przeciwko Bankowi (...) S.A. z siedzibą w G.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

1. pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego numer (...) wystawionego w dniu 11 lutego 2013 roku przez pozwanego, któremu Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Żoliborza w Warszawie nadał klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 25 kwietnia 2013 roku wydanym w sprawie o sygn.. akt I Co 719/13,

2. zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 1.000 zł (tysiąc złotych) tytułem kosztów procesu,

3. zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 10.800 zł (dziesięć tysięcy osiemset złotych) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodom przez pełnomocnika z urzędu w osobie radcy prawnego R. G. (1).

Sygn. akt XXVIII C 3872/21

UZASADNIENIE

Strona powodowa (dalej także jako: kredytobiorca, konsument) wniosła o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego wystawionego przez pozwanego. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 16.02.2004 r. została zawarta umowa kredytu nr (...), na podstawie której (...) Bank (...) S.A.(poprzednik prawny pozwanego) udzielił stronie powodowej kredytu na okres 240 miesięcy w celu sfinansowania kosztów budowy domu mieszkalnego w Ł. przy ul. (...), na działce nr (...). Kredyt był oprocentowany według zmiennej stopy procentowej, stanowiącej sumę stawki LIBOR CHF 3M i stałej marży banku. Ponadto umowa zawierała postanowienia o następującej treści.

Bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy kwotę w wysokości 193.779,43 CHF, zwaną dalej kredytem, na warunkach określonych w umowie, a kredytobiorca zobowiązuje się do wykorzystania kredytu zgodnie z postanowieniami umowy, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami, w terminach oznaczonych w umowie oraz zapłaty bankowi prowizji, opłat i innych należności wynikających z umowy (§ 1 ust. 1).

W przypadku gdy kwota transzy kredytu określona w załączniku A w dniu wypłaty będzie stanowiła, w złotych polskich, kwotę niższą niż kwota przypadająca do zapłaty zgodnie z harmonogramem zawartym umowie o budowę, kredytobiorca pokryje różnicę ze środków własnych (§ 1 ust. 4).

Wypłata każdej transzy kredytu nastąpi w złotych polskich (§ 7 ust. 1 zd. 1).

Do wyliczenia wypłaconej kwoty stosowany będzie kurs kupna waluty kredytu podany w Tabeli kursów kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez (...) Banku (...) S.A. obowiązującego w dniu dokonania wypłaty przez bank (§ 7 ust. 3).

Rozliczenie każdej wpłaty dokonanej przez kredytobiorcę, będzie następować z datą wpływu środków do banku, według kursu sprzedaży waluty do której jest indeksowany Kredyt, podanego w Tabeli kursów kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez (...) Banku (...) S.A. obowiązującego w dniu wpływu środków do banku (§ 10 ust. 6).

Do rozliczania transakcji wypłat i spłat kredytów oraz pożyczek stosowane będą odpowiednio kursy kupna/sprzedaży (...) Banku (...) S.A. walut zawartych w ofercie Banku (§ 16 ust. 1).

Kursy kupna określa się jako średnie kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP minus marża kupna (§ 16 ust. 2).

Kursy sprzedaży określa się jako średnie kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP plus marża sprzedaży (§ 16 ust. 3).

Do wyliczenia kursów kupna/sprzedaży stosuje się kursy złotego do danych walut ogłoszone w tabeli kursów średnich NBP w danym dniu roboczym, poprzedzającym ogłoszenie kursów kupna/sprzedaży (...) Banku (...) S.A. przez bank (§ 16 ust. 4).

Marże kupna/sprzedaży ustalane są raz na miesiąc w oparciu o średnią arytmetyczną kursów kupna/sprzedaży stosowanych do transakcji detalicznych z pięciu banków na ostatni dzień roboczy miesiąca poprzedzający okres obowiązywania wyliczonych marż. Ww. banki to: (...) S.A., (...) S.A., Bank (...) S.A., (...) Bank S.A. i Bank (...) S.A. (§ 16 ust. 5).

W przypadku gdyby którykolwiek z ww. banków zaprzestał ogłaszania kursów kupna/sprzedaży walut, (...) Banku (...) SA podejmie decyzję o dołączeniu do listy banków referencyjnych innego banku. Zmiana w tym zakresie nie będzie wymagała pisemnego aneksu do umowy (§ 16 ust. 6).

Dowód: umowa – k. 22-28.

Zawarcie powyższej umowy zostało poprzedzone złożeniem przez stronę powodową zaakceptowanego przez bank wniosku o udzielenie kredytu w kwocie 592.800 zł, w walucie CHF. We wniosku wskazano, że powodowie są małżonkami, powód nie prowadzi działalności gospodarczej, posiada wykształcenie wyższe elektrotechniczne i jest zatrudniony jako dyrektor do spraw operacyjnych, powódka nie prowadzi działalności gospodarczej, posiada wykształcenie wyższe psychologiczne.

Dowód: wniosek – k. 246-249.

Przed zawarciem umowy kredytu doradca kredytowy przedstawił powodom symulację wskazującą, że przy kredycie hipotecznym w kwocie 450.000 zł na okres 20 lat miesięczna rata kredytu wynosiłaby:4.342,60 zł dla kredytu w PLN, 3.121 zł dla kredytu w EUR, 2.871 zł dla kredytu w USD i 2.496 zł dla kredytu w CHF.

Dowód: symulacja – k. 1534.

Pozwany pismem z dnia 24.05.2012 r. wypowiedział powodom warunki spłaty kredytu przez niedotrzymanie terminów zapłaty i wezwał powodów do zapłaty w terminie 30 dni należności w łącznej wysokości 167.723,58 CHF.

Dowód: wypowiedzenie z dowodem doręczenia – k. 282-290

W dniu 11.02.2013 roku pozwany wystawił bankowy tytuł egzekucyjny numer (...), w którym stwierdził istnienie solidarnego zobowiązania powodów na rzecz pozwanego z tytułu udzielonego na podstawie umowy kredytu nr (...) z dnia 3.02.2004 r. w wysokości 165.522,30 CHF (160.859,55 CHF należności głównej i 1.662,75 CHF odsetek).

Dowód: BTE – k. 125 .

Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Żoliborza w Warszawie postanowieniem z dnia 25.04.2013 roku wydanym w sprawie o sygn. akt I Co 719/13 nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu numer (...) wystawionemu w dniu 11 lutego 2013 roku przez pozwanego, przeciwko dłużnikom solidarnym w osobach powodów, z ograniczeniem odpowiedzialności każdego z dłużników do kwoty 387.558,86 CHF, zobowiązując komornika do przeliczenia zasądzonej kwoty na walutę polską według średniego kursu waluty obcej ogłoszonego przez NBP na dzień sporządzenia planu podziału, a jeżeli planu nie sporządza się – na dzień wypłaty kwoty wierzycielowi.

Dowód: postanowienie – k. 126-127 .

Powodowie zaciągnęli kredyt w celu uzyskania środków na budowę domu przeznaczonego na zaspokojenie swoich potrzeb mieszkaniowych. Nieruchomość ta nie była wynajmowana ani wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej. Powodowie nie negocjowali postanowień umowy kredytu. Przed zawarciem umowy przedstawiciel banku nie powiedział powodom, w jaki dokładnie sposób ryzyko kursowe związane z kredytem przekłada się na wysokość rat i zadłużenia kredytobiorców, nie przedstawił historycznego wykresu kursu CHF/PLN, nie przedstawił symulacji obrazującej wpływ zmian kursu CHF/PLN na wysokość rat kredytu i zadłużenie wyliczane w PLN. W czasie zawierania umowy kredytu powodowie nie mieli dochodów ani oszczędności w CHF oraz nie mieli żadnego wykształcenia ani doświadczenia zawodowego w dziedzinach ekonomii, finansów i bankowości. Powód miał wtedy wykształcenie wyższe elektrotechniczne i pracował jako dyrektor operacyjny, a powódka miała wtedy wykształcenie wyższe psychologiczne.

Dowód: przesłuchanie powodów – k. 1507-1509, 1901-1902.

Powodowie znają, rozumieją i akceptują skutki stwierdzenia nieważności umowy oraz nie zgadzają się na utrzymanie w mocy zawartych w umowie niedozwolonych postanowień umownych.

Dowód: protokół rozprawy – k. 1771.

Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły wymienione dokumenty, których treść ani autentyczność nie była kwestionowana przez strony, oraz zeznania strony powodowej, które były spójne, logiczne, konsekwentne i pobawione sprzeczności oraz znajdowały potwierdzenie w pozostałych dowodach. Powyższe dowody były wystarczające dla oceny stanowisk i żądań stron, a pozostałe dowody nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Dowód z opinii biegłego został pominięty, ponieważ rozpoznanie sprawy nie wymagało wiadomości specjalnych (art. 278 § 1 k.p.c.).

Zeznania świadka R. G. (2) (k. 1770) były nieprzydatne dla ustalenia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, ponieważ świadek nie przypominał sobie żadnych okoliczności zawarcia umowy. Nieprzydatne okazały się także zeznania świadka T. P., który przyznał, że w ogóle nie miał styczności z powodami i nie znał ich umowy kredytu (k. 1770-1771).

Sąd pominął dowód z zeznań świadka M. P., ponieważ pozwany nie twierdził, aby kredytobiorcy zostały przedstawione jakiekolwiek informacje dotyczące ryzyka kursowego związanego z umową kredytu ponad te, które zostały ujawnione w dokumentach stanowiących już dowody w sprawie, a zatem świadek nie mógł dostarczyć informacji istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności należy wskazać, że na uwzględnienie nie zasługiwały zarzuty powodów dotyczące braku skutecznego wypowiedzenia umowy, ponieważ nie miało ono charakteru warunkowego, a ponadto w niniejszym wypadku nie musiało być poprzedzone wezwaniem do zapłaty, ponieważ w dacie wypowiedzenia art. 75c Prawa bankowego jeszcze nie obowiązywał (przepis ten wszedł w życie w dniu 27.11.2015 r., czyli 3,5 roku później). Niemniej jednak powództwo jest zasadne, ponieważ na uwzględnienie zasługiwały inne zarzuty powodów.

Sąd miał przy tym na uwadze, że prekluzja zarzutów z art. 843 § 3 k.p.c. byłaby sprzeczna z celem przepisów o ochronie konsumentów, a zarazem sprzeczna z celem art. 76 Konstytucji RP w sytuacji, w której wyłączałaby w praktyce możliwość analizy postanowień umowy w kontekście uznania ich za niedozwolone postanowienia umowne. Jednocześnie zadanie pytania prejudycjalnego dotyczącego dyrektywy 93/13 nie byłoby możliwe w niniejszej sprawie, gdyż takie pytanie nie zostałoby przyjęte do rozpoznania przez Trybunał Sprawiedliwości z uwagi na fakt, że dotyczyłoby umowy, która została zawarta przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, a zatem dyrektywa 93/13 nie miała w niniejszej sprawie zastosowania wprost.

Powództwo było zasadne już z tej tylko przyczyny, że zobowiązanie wyrażone w tytule egzekucyjnym nie istniało. Mianowicie tytuł egzekucyjny został wystawiony w walucie CHF, tymczasem z umowy kredytu zawartej przez strony nie wynikał obowiązek spełnienia przez powodów świadczeń w tej walucie. Mianowice § 10 ust. 6 przewidywał wyłącznie obowiązek zapłaty przez powodów rat kredytu w złotych, a następnie wpłaty te były przeliczane przez bank na CHF według kursu sprzedaży banku, ustalanego w oparciu o zasady określone w § 16 umowy. Z umowy kredytu wynikało zatem zobowiązanie powodów do zapłaty w walucie PLN, zaś strony nigdy nie zawarły aneksu pozwalającego na spełnienie zobowiązania bezpośrednio w walucie obcej, a skoro tak, to pozwanemu nie przysługiwało wobec powodów jakiekolwiek roszczenie w walucie CHF. Okoliczność, że w postanowieniu o nadaniu klauzuli wykonalności nakazano komornikowi sądowemu przeliczenie tej należności na PLN pozostaje tutaj bez znaczenia, ponieważ rozstrzygnięcie to było wtórne wobec wyrażenia wierzytelności banku w tytule egzekucyjnym w walucie obcej. W rezultacie powodowie skutecznie zakwestionowali istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu, a wobec tego należało pozbawić tytuł wykonawczy wykonalności na podstawie art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c.

Powyższe okoliczności były wystarczające, pozbawić tytuł wykonawczy wykonalności, niemniej jednak powództwo było zasadne także z przyczyn jeszcze dalej idących, a mianowicie umowa kredytu jest nieważna wobec zawarcia w niej niedozwolonych postanowień umownych.

Na wstępie rozważań prawnych należy zwrócić uwagę, że umowa kredytu została przez strony zawarta przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, przy czym należy podzielić stanowisko Sądu Najwyższego, że „Nie oznacza to, że kontekst unijny jest całkowicie pozbawiony znaczenia w niniejszej sprawie. Należy bowiem uwzględnić, że ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U. Nr 22, poz. 271), która wprowadziła do kodeksu cywilnego obowiązującą obecnie - z drobnymi późniejszymi zmianami - regulację dotyczącą wzorców umów i kontroli niedozwolonych postanowień umownych (w tym art. 385 ¹ § 1 KC), miała na celu m.in. przedakcesyjną transpozycję dyrektywy 93/13. W związku z tym, dążąc do zapewnienia jednolitości wykładni istotnych w niniejszej sprawie przepisów kodeksu cywilnego w czasie ich obowiązywania przez akcesją i po akcesji, a także mając na względzie zobowiązanie wynikające z art. 68 Układu Europejskiego, ustanawiającego stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską, z jednej strony, a Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi, z drugiej strony, sporządzonego w Brukseli dnia 16 grudnia 1991 r. (Dz.U. z 1994 r. Nr 11, poz. 38) oraz zobowiązanie do prowadzenia negocjacji akcesyjnych w dobrej wierze, należy kierować się przy tej wykładni wskazówkami wynikającymi z prawa unijnego oraz orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.”1

Konsument.

Dowody przeprowadzone w sprawie nie budzą wątpliwości co do tego, że umowa kredytu wiąże się z działalnością gospodarczą pozwanego, a zarazem brak jest takiego związku w przypadku kredytobiorcy, a zatem należy go uznać za konsumenta (art. 22 ¹ k.c.).

Indywidualne uzgodnienia.

Ciężar dowodu, że postanowienia umowy wprowadzające powiązanie kredytu z kursem CHF i określające sposób przeliczeń kursowych zostały indywidualnie uzgodnione, spoczywał na banku (art. 385 ¹ § 4 k.c.), który temu ciężarowi nie sprostał - nie można bowiem uznać „wyboru waluty” kredytu przez konsumenta za negocjacje, skoro sprowadza się to jedynie do zatwierdzenia jednej z kilku możliwości oferowanych przez bank, zaś sam sposób przeliczania kursów walut był ustalany jednostronnie przez bank.

Sama kwota kredytu (w CHF) nie była uzgodniona indywidualnie, ponieważ ustalenia określonej kwoty franków szwajcarskich dokonał pozwany bank – kredytobiorca we wniosku kredytowym wskazał określoną kwotę w PLN, natomiast bank dokonał jej przeliczenia na CHF według swojej tabeli kursowej, a zatem bez uzgodnienia z konsumentem – podanie kwoty kredytu w walucie obcej było konieczne z uwagi na konstrukcję kredytu denominowanego i nie wynikało z woli konsumenta, którego celem było uzyskanie środków w PLN, skoro miały one być przeznaczone na realizację celu mieszkaniowego w Polsce.

Klauzula ryzyka kursowego.

Klauzula ryzyka kursowego (§ 1 ust. 1 umowy w zakresie przewidującym, że kredyt jest udzielony w walucie CHF) określała główne świadczenie umowy kredytu, lecz nie została sformułowana w sposób jednoznaczny (art. 385 ¹ § 1 k.c.), ponieważ analiza treści umowy i okoliczności jej zawarcia nie pozwala na stwierdzenie, że kredytobiorca został należycie poinformowany o konsekwencjach ryzyka kursowego związanego z umową. Informacja ta powinna jednoznacznie wskazywać na to, że ryzyko kursowe jest nieograniczone i obejmować realne przykłady obrazujące charakter tego ryzyka i jego potencjalne skutki, w tym w szczególności historyczny wykres kursu CHF/PLN za okres co najmniej kilkunastu lat i symulację wpływu wzrostu tego kursu o co najmniej kilkadziesiąt procent na wysokość rat kredytu i zadłużenia kredytobiorcy liczone w PLN. Tymczasem informacje udzielone przez pozwany bank tych wymogów nie spełniały. Wobec tego należało uznać, że klauzula ryzyka kursowego kształtuje prawa i obowiązki konsumenta sprzecznie z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (art. 385 ¹ § 1 k.c.), skoro pomimo nieuzyskania stosownych informacji konsument, który nie miał dochodów ani oszczędności w CHF, został obciążony nielimitowanym ryzykiem zmiany kursu tej waluty, przed którym nie był w stanie zabezpieczyć się w żaden sposób.

Klauzula ryzyka kursowego w umowie kredytu denominowanego w walucie obcej określa samą kwotę kredytu, czyli najistotniejsze postanowienie umowy kredytu. A zatem nie ma w ogóle możliwości, aby „luka” powstała po tej klauzuli mogła zostać uzupełniona przepisem prawa krajowego. Wyłączenie tego postanowienia umownego z treści umowy prowadzi do jej nieważności.

Klauzule przeliczeniowe.

Klauzule przeliczeniowe (§ 7 ust. 1 zd. 2, § 10 ust. 6, § 16 ust. 1-5) zostały sformułowane w sposób jednoznaczny ( art. 385 ¹ § 1 zd. 2 k.c.), tj. prostym i zrozumiałym językiem (art. 4 ust. 2 dyrektywy 93/13/EWG), , ponieważ ich treść pozwala na stwierdzenie, w jaki sposób pozwany bank ustala kurs CHF dla celu wykonania umowy kredytu, a także nie kształtują one praw i obowiązków konsumenta sprzecznie z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (art. 385 ¹ § 1 k.c.). Kursy kupna/sprzedaży pozwanego banku były kursami średnimi NBP zmodyfikowanymi o marżę banku (§ 16 ust. 2-3), a sposób wyliczenia marży został w umowie szczegółowo określony (§ 16 ust. 4-5) w taki sposób, że jakakolwiek uznaniowość pozwanego była wyłączona. Skoro marża pozwanego była średnią arytmetyczną marż 5 innych banków, to nie sposób mówić o dowolności pozwanego w kształtowaniu ich wysokości. Co więcej, § 16 ust. 5 umowy konkretnie wskazywał dzień, z którego była uwzględniana konkretna wysokość marż. Wobec tego konsument nie tylko nie był zdany na decyzję pozwanego banku co do wysokości spreadu, ale mógł samodzielnie zweryfikować, czy stosowana przez niego marża jest zgodna z postanowieniami umowy kredytu.

Nieważność umowy.

Brak jest podstaw do uznania umowy kredytu za bezwzględnie nieważną. Zawieranie umów kredytu powiązanych z walutą obcą (indeksowanych i denominowanych) jest i było dopuszczalne w świetle art. 353 ¹ k.c. i art. 69 ustawy Prawo bankowe w brzmieniu obowiązującym w dacie zawarcia umowy. Treść umowy nie naruszała także zasady nominalizmu (art. 358 § 1 k.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia 23.01.2009 r.). Jak wyjaśniono wcześniej, postanowienia umowne obciążające kredytobiorcę nieograniczonym ryzykiem kursowym stanowią niedozwolone postanowienia umowne (art. 385 ¹ § 1 k.c.), co wyłącza możliwość uznania ich za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.) lub sprzeczne z naturą stosunku prawnego kredytu indeksowanego do waluty obcej (art. 353 ¹ k.c.).2

Niemniej jednak umowa kredytu okazała się nieważna wobec zawarcia w niej niedozwolonych postanowień umownych narażających kredytobiorcę na nieograniczone ryzyko kursowe bez udzielenia jakiejkolwiek rzeczywistej informacji o cechach tego ryzyka. Nieważność umowy kredytu oznacza, że nie wynika z niej żadne zobowiązanie obciążające powodów, a zatem bankowy tytuł egzekucyjny oparty na tej umowie stwierdza obowiązek, który nie istnieje, , a wobec tego należało pozbawić tytuł wykonawczy wykonalności na podstawie art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c.

Koszty procesu.

Stosownie do wyniku postępowania, pozwany został na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. obciążony całymi kosztami procesu obejmującymi kwotę 10.800 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego w stawce wynikającej z § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Strona powodowa była reprezentowana przez pełnomocnika z urzędu, jednak w świetle art. 122 k.p.c. koszty pomocy prawnej ponosi pozwany, jako strona przegrywająca, a nie Skarb Państwa, który pokrywa te koszty wygrywa tylko w wypadku, kiedy strona reprezentowana przez pełnomocnika z urzędu przegra sprawę.3 Tym samym, w sytuacji, kiedy strona powodowa wygrała sprawę, art. 22 ³ ustawy o radcach prawnych nie miał zastosowania.

Natomiast bezpośrednio na rzecz powodów zasądzono tytułem kosztów procesu kwotę 1.000 zł stanowiącą równowartość uiszczonej przez nich opłaty od pozwu (k. 21).

ZARZĄDZENIE

(...).

1 Vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14.07.2017 r., II CSK 803/16,

2 por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28.04.2022 r., III CZP 40/22,

3 por.:

- postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 22.05.2017 r., I ACa 1196/16,

- wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 22.04.2015 r., V ACa 983/14,

- postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9.12.2010 r., III CZ 56/10,

- postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8.09.1982 r., I CZ 83/82.