Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 kwietnia 2024 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVIII Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia del. Michał Maj

Protokolant: sekretarz sądowy Julia Kraszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 kwietnia 2024 roku w Warszawie

sprawy z powództwa J. T.

przeciwko (...) z siedzibą w W.

o ustalenie i zapłatę, ewentualnie o ustalenie i zapłatę

1. oddala powództwo główne w całości,

2. ustala, że aneks numer 1 z dnia 11 kwietnia 2008 roku do umowy kredytu numer (...) z dnia 23 kwietnia 2007 roku jest nieważny,

3. zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 18.063,66 zł (osiemnaście tysięcy sześćdziesiąt trzy złote 66/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 4 czerwca 2020 roku do dnia zapłaty,

4. zasądza tytułem zwrotu kosztów procesu od pozwanego na rzecz powódki kwotę 14.919 zł (czternaście tysięcy dziewięćset dziewiętnaście złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty,

5. nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 1.384,48 zł (tysiąc trzysta osiemdziesiąt cztery złote 48/100) tytułem brakujących kosztów sądowych poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa na wydatki z tytułu dowodu z opinii biegłego sądowego.

Sygn. akt XXVIII C 4319/21

UZASADNIENIE

Powódka (dalej także jako: kredytobiorca, konsument) wniosła o ustalenie, że bezskuteczne wobec powódki są poszczególne postanowienia aneksów i regulaminu i o zasądzenie od pozwanego kwoty 95.477,72 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 4.06.2020 r. do dnia zapłaty., ewentualnie o ustalenie nieważności aneksu nr 1 do umowy kredytu i zasądzenie od pozwanego kwoty 18.063,66 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 4.06.2020 r. do dnia zapłaty.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 2.04.2007 r. powódka złożyła wniosek o udzielenie kredytu w kwocie 310.000 zł.

Dowód: wniosek – k. 287-288

W dniu 23.04.2007 r. została zawarta umowa kredytu nr (...), na podstawie której (...) S.A. (poprzednik prawny pozwanego) udzielił stronie powodowej kredytu w kwocie 310.000 zł na okres 360 miesięcy w celu sfinansowania zakupu lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w W. przy ul. (...). Kredyt był oprocentowany według zmiennej stopy procentowej, stanowiącej sumę stawki WIBOR CHF 3M i stałej marży banku wynoszącej 1,2 p.p. (§ 3 ust. 2).

Dowód: umowa – k. 78-86

Zgodnie z „Regulaminem kredytu hipotecznego udzielanego przez (...) w przypadku kredytów indeksowanych do waluty obcej, wypłata kredytu następuje w złotych według kursu nie niższego niż kurs kupna zgodnie z Tabelą obowiązującą w momencie wypłaty środków z kredytu. W przypadku wypłaty kredytu w transzach, stosuje się kurs nie niższy niż kurs kupna zgodnie z Tabelą obowiązującą w momencie wypłaty poszczególnych transz. Saldo zadłużenia z tytułu kredytu wyrażone jest w walucie obcej i obliczane jest według kursu stosowanego przy uruchomieniu kredytu. W przypadku wypłaty kredytu w transzach, saldo zadłużenia z tytułu kredytu obliczane jest według kursów stosowanych przy wypłacie poszczególnych transz. Aktualne saldo zadłużenia w walucie kredytu kredytobiorca otrzymuje listownie na podstawie postanowień § 11. (§ 7 ust. 4) W przypadku kredytów indeksowanych do waluty obcej raty kredytu podlegające spłacie wyrażone są w walucie obcej i w dniu wymagalności raty kredytu pobierane są z rachunku bankowego, o którym mowa w ust. 1 według kursu sprzedaży zgodnie z Tabelą obowiązującą w Banku na koniec dnia roboczego poprzedzającego dzień wymagalności raty spłaty kredytu (§ 9 ust. 2 pkt 1).

Dowód: regulamin – k. 87-95.

W dniu 26.03.2008 r. powódka zwróciła się do pozwanego o przewalutowanie kredytu z PLN na CHF.

Dowód: pismo – k. 301.

W dniu 11.04.2008 r. strony zawarły aneks nr 1 do powyższej umowy kredytu, na podstawie którego kapitał kredytu został przewalutowany na kwotę 145.133,79 CHF (§ 2), a stawka referencyjna oprocentowania WIBOR 3M została zastąpiona stawką LIBOR 3M CHF (§ 3 ust. 1).

Dowód: aneks nr 1 – k. 96-97.

W dniu 11.04.2008 r. powódka podpisała oświadczenie, że została zapoznana z kwestią ryzyka kursowego związanego z udzieleniem kredytu indeksowanego do waluty obcej, jest świadoma tego ryzyka i rezygnuje z możliwości zaciągnięcia kredytu w złotych, zna postanowienia regulaminu odnoszące się do kredytów indeksowanych do waluty obcej, jest świadoma, że ponosi ryzyko kursowe związane z wahaniem kursów waluty, do której jest indeksowany kredyt, ryzyko kursowe ma wpływ na wysokość zobowiązania względem banku, wynikającego z umowy o kredyt oraz na wysokość rat spłaty kredytu, kredyt zostanie wypłacony w złotych na zasadach wypłaconych w regulaminie, saldo zadłużenia kredytu jest wyrażone w walucie obcej, raty kredytu są wyrażone w walucie obcej i podlegają spłacie w złotych na zasadach opisanych w regulaminie.

Dowód: oświadczenie – k. 305

W dniu 12.09.2011 r. strony zawarły aneks nr 2 do umowy kredytu, pozwalający na spłatę rat kredytu bezpośrednio w CHF.

Dowód: aneks – k. 98-101.

W dniu 27.05.2020 r. pozwanemu zostało doręczone pismo, w którym strona powodowa wezwała go do zapłaty w terminie 7 dni kwot 66.303,50 zł i 49.064,21 CHF albo kwoty 95.447,72 tytułem należności wynikających z nieważności aneksu nr 1 umowy kredytu zawartej przez strony.

Dowód: wezwanie wraz z potwierdzeniem nadania i odbioru - k. 102-110.

Kredyt został uruchomiony kwotą 310.000 zł w dniu 7.05.2007. W okresie od dnia 14.04.2008 r. do dnia 14.04.2020 r. bank pobrał łącznie kwotę 192.762,10 zł tytułem spłaty rat kredytu.

Dowód: zaświadczenie – k. 211-220.

Wysokość nadpłaconej części rat kredytu w okresie od dnia 14.04.2008 r. do dnia 14.04.2020 r. wynosi:

- 95.930,96 zł przy założeniu, że umowa kredytu i aneks nr 1 do umowy kredytu są ważne, ale nie obowiązują klauzule indeksacyjne zawarte w regulaminie i aneksie nr 1,

- 18.111,32 zł przy założeniu, że umowa kredytu jest ważna, ale aneks nr 1 do umowy kredytu jest w całości nieważny.

Dowód: opinia biegłego – k. 466-484.

Celem kredytu było uzyskania środków na zakup lokalu mieszkalnego przeznaczonego na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych powódki. Powódka nie prowadziła działalności gospodarczej. Powódka nie negocjowała treści aneksu nr 1 do umowy kredytu ani kursu przewalutowania kredytu. Przed zawarciem aneksu nr 1 przedstawiciel banku nie udzielił informacji, jak sposób bank ustala wysokość kursów walut obcych i spreadu, jak ryzyko kursowe związane z kredytem przekłada się na wysokość rat i zadłużenia kredytobiorców, nie przedstawił historycznego wykresu kursu CHF/PLN, nie przedstawił symulacji obrazującej wpływ zmian kursu CHF/PLN na wysokość rat kredytu i zadłużenie wyliczane w PLN.

Dowód: przesłuchanie stron – k. 420.

Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły wymienione dokumenty, których treść ani autentyczność nie była kwestionowana przez strony, oraz zeznania strony powodowej, które były spójne, logiczne, konsekwentne i pobawione sprzeczności oraz znajdowały potwierdzenie w pozostałych dowodach. Sąd dokonał również ustaleń w oparciu o opinię biegłego, która została sporządzona rzetelnie, nie budziła wątpliwości sądu i nie była kwestionowana przez strony. Powyższe dowody były wystarczające dla oceny stanowisk i żądań stron, a pozostałe dowody nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Dowód z zeznań świadka A. S. zgłoszony przez pozwany bank został pominięty, gdyż świadek nie brał udziału w procesie kredytowym dotyczącym umowy, której dotyczy niniejsza sprawa, a zatem nie był w stanie przedstawić faktów dotyczących okoliczności zawarcia tej umowy, natomiast ogólne informacje dotyczące zawierania podobnych umów oraz funkcjonowania pozwanego banku nie miały istotnego znaczenia. To samo dotyczy dowodu z zeznań D. M..

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo główne jest niezasadne, natomiast zasadne jest powództwo ewentualne.

Status konsumenta i przedsiębiorcy.

Dowody przeprowadzone w sprawie nie budzą wątpliwości co do tego, że umowa kredytu (a także aneks nr 1 do tej umowy) wiąże się z działalnością gospodarczą pozwanego, a zarazem brak jest takiego związku w przypadku kredytobiorcy, a zatem należy go uznać za konsumenta (art. 22 ¹ k.c.).

Indywidualne uzgodnienia.

Ciężar dowodu, że postanowienia aneksu nr 1 do umowy wprowadzające powiązanie kredytu z kursem CHF i określające sposób przeliczeń kursowych zostały indywidualnie uzgodnione, spoczywał na banku (art. 385 ^{( 1)} § 4 k.c.), który temu ciężarowi nie sprostał - nie można bowiem uznać „wyboru waluty” kredytu przez konsumenta za negocjacje, skoro sprowadza się to jedynie do zatwierdzenia jednej z kilku możliwości oferowanych przez bank, zaś sam sposób przeliczania kursów walut był ustalany jednostronnie przez bank. Natomiast postanowienia regulaminu z samej swojej istoty nie podlegały negocjacjom.

Klauzula ryzyka kursowego.

Klauzula ryzyka kursowego (§ 2 aneksu nr 1) określa główne świadczenie umowy kredytu, lecz nie został sformułowany w sposób jednoznaczny (art. 385 ^{( 1)} § 1 k.c.), ponieważ analiza treści aneksu nr 1 i okoliczności jego zawarcia nie pozwala na stwierdzenie, że kredytobiorca został należycie poinformowany o konsekwencjach ryzyka kursowego związanego z aneksem. Informacja ta powinna jednoznacznie wskazywać na to, że ryzyko kursowe jest nieograniczone i obejmować realne przykłady obrazujące charakter tego ryzyka i jego potencjalne skutki, w tym w szczególności historyczny wykres kursu CHF/PLN za okres co najmniej kilkunastu lat i symulację wpływu wzrostu tego kursu o co najmniej kilkadziesiąt procent na wysokość rat kredytu i zadłużenia kredytobiorcy liczone w PLN. Tymczasem informacje udzielone przez pozwany bank tych wymogów nie spełniały. Wobec tego należało uznać, że klauzula ryzyka kursowego kształtuje prawa i obowiązki konsumenta sprzecznie z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (art. 385 ^{( 1)} § 1 k.c.), skoro pomimo nieuzyskania stosownych informacji konsument, który nie miał dochodów ani oszczędności w CHF, został obciążony nielimitowanym ryzykiem zmiany kursu tej waluty, przed którym nie był w stanie zabezpieczyć się w żaden sposób.

Klauzule przeliczeniowe.

Klauzule przeliczeniowe (§ 7 ust. 4 i § 9 ust. 2 pkt 1 regulaminu) nie zostały sformułowane w sposób jednoznaczny ( art. 385 ^{( 1 )}§ 1 zd. 2 k.c.), tj. prostym i zrozumiałym językiem (art. 4 ust. 2 dyrektywy 93/13/EWG), ponieważ ich treść nie pozwala na stwierdzenie, w jaki sposób pozwany bank ustala kurs CHF dla celu wykonania umowy kredytu, a także kształtują one prawa i obowiązki konsumenta sprzecznie z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (art. 385 ^{( 1)} § 1 k.c.). W oparciu o te postanowienia kredytobiorca został obciążony koniecznością pokrywania kosztów spreadu, pomimo że koszty te nie odpowiadały żadnej usłudze świadczonej przez bank na rzecz klienta, a w umowie, aneksie i regulaminie brak jest jednoznacznej informacji o tym, że konsument ponosi takie koszty, jaka jest ich wysokość i z czego one wynikają. Ponadto klauzule przeliczeniowe dawały pozwanemu bankowi całkowitą swobodę w sposobie kształtowania wysokości kursu waluty obcej, ponieważ postanowienia umowy i aneksu nr 1 w żaden sposób nie precyzowały, w oparciu o jakie zasady kurs waluty obcej miał być ustalany przez bank, a zatem bank mógł ustalić ten kurs na dowolnym poziomie W rezultacie bank w oparciu o klauzule przeliczeniowe uzyskał rzeczywistą możliwość dowolnego kształtowania wysokości świadczeń kredytobiorcy, co jest w oczywisty sposób sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta.

Sąd dokonał oceny, czy postanowienia umowne są niedozwolone (art. 385 ^{( 1)} § 1 k.c.), według stanu z chwili zawarcia umowy i aneksu do tej umowy.1 Tym samym dla powyższej oceny nie miały żadnego znaczenia okoliczności takie jak sposób wykonywania umowy, wieloletnie wykonywanie umowy przez kredytobiorcę bez żadnych zastrzeżeń, faktyczny sposób ustalania wysokości kursów waluty obcej przez bank i ich relacja do innych kursów występujących na rynku, późniejsze zmiany regulaminu pozwanego banku, późniejsze zmiany stanu prawnego (w szczególności wejście w życie ustawy z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw) czy kwestia zawarcia przez strony aneksu nr 2 do umowy kredytu upoważniającego kredytobiorcę do spłaty rat kredytu bezpośrednio w walucie obcej. Dla oceny abuzywności klauzul przeliczeniowych nie miało znaczenia, że wybór kredytu powiązanego z kursem waluty obcej pozwalał kredytobiorcy na skorzystanie z niższego oprocentowania (LIBOR CHF).

Zgodnie z art. 385 ¹ § 1 k.c., niedozwolone postanowienia umowne nie wiążą konsumenta, zatem brak jest podstaw do modyfikacji tych postanowień lub uznania, że nie wiążą one konsumenta jedynie w pewnym zakresie ani uzupełnienia powstałej po tych postanowieniach „luki” jakąkolwiek treścią, w tym w szczególności przepisami prawa krajowego. Odmienne zapatrywanie byłoby sprzeczne z brzmieniem oraz celem przepisów art. 385 ¹ § 1 k.c. i art. 6 ust. 1 dyrektywy 93/13/EWG.2 Przede wszystkim zaś uzupełnienie umowy lub aneksu przepisem prawa krajowego nie może mieć miejsca w sytuacji, w której usunięcie z umowy nieuczciwego warunku prowadzi do jej nieważności, która jest akceptowana przez konsumenta,3 zaś w niniejszej sprawie kredytobiorca nie zgodził się na obowiązywanie umowy ani aneksu z nieuczciwymi warunkami ani na uzupełnienie ich treści przepisem prawa krajowego, natomiast wyraził zgodę na stwierdzenie nieważności umowy, będąc świadomym wynikających z tego konsekwencji. Co więcej, przepisem krajowym służącym uzupełnieniu treści umowy nie mógłby być art. 358 § 2 k.c. w brzmieniu obowiązującym od dnia 24.01.2009 r., ponieważ jest on przepisem prawa krajowego o charakterze ogólnym, który nie ma zastosowania konkretnie do umów zawieranych pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem4, a ponadto ma on zastosowanie tylko „jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej” (art. 358 § 1 k.c.), a zatem nie dotyczy on zobowiązań wynikających z umowy kredytu indeksowanego do waluty obcej, w której świadczenia zostały oznaczone w walucie polskiej, natomiast w walucie obcej jest wyrażane tylko saldo zadłużenia.

Nieważność aneksu nr 1.

Aneks zmieniający umowę kredytu złotowego w umowę kredytu indeksowanego do waluty obcej nie może istnieć bez postanowienia przewidującego jej indeksację i wskazującego walutę tej indeksacji. A zatem nie ma w ogóle możliwości, aby „luka” powstała po tej klauzuli mogła zostać uzupełniona przepisem prawa krajowego. Natomiast w przedmiotowej sprawie po wyłączeniu klauzul ryzyka kursowego wprowadzonych do umowy aneksem nr 1 aneks ten nie może nadal obowiązywać (w rozumieniu art. 6 ust. 1 dyrektywy 93/13/EWG). Niemniej jednak sama umowa kredytu może obowiązywać w niezmienionej wersji, tj. w takim brzmieniu, w jakim została zawarta pierwotnie. Nieważność aneksu nr 1 prowadzi bowiem jedynie do wyłączenia z treści przedmiotowej umowy postanowień wprowadzonych do niej tym właśnie aneksem, a więc umowa w pozostałym zakresie, bez zmiany dokonanej tym właśnie aneksem, pozostaje ważna.

Także klauzule przeliczeniowe określają świadczenia główne w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c., ponieważ nie tylko samo powiązanie kredytu z walutą obcą, ale również sposób dokonywania przeliczeń kursowych koniecznych do realizacji takiej umowy określają samą istotę umowy kredytu indeksowanego do waluty obcej. Aneks nr 1 bez klauzul przeliczeniowych (zawartych w § 7 ust. 4 i § 9 ust. 2 pkt 1 regulaminu) nie jest możliwy do wykonywania, a zatem jest nieważny w całości. Natomiast w przedmiotowej sprawie po wyłączeniu klauzul przeliczeniowych wprowadzonych do umowy aneksem nr 1 umowa ta może nadal obowiązywać (w rozumieniu art. 6 ust. 1 dyrektywy 93/13/EWG).

Należy także dodać, że aneks nr 1 nie może zostać uznany za odnowienie umowy kredytu (art. 506 § 1 k.c.), ponieważ z treści tego aneksu i z okoliczności jego zawarcia nie wynika, aby wolą stron było umorzenie dotychczasowego zobowiązania i spełnienie nowego świadczenia. Należy tutaj mieć również na uwadze, że zmiana treści dotychczasowego zobowiązania nie stanowi odnowienia (art. 506 § 2 k.c.). W każdym jednak wypadku, nawet gdyby uznać aneks nr 1 za odnowienie, to nieważność tego aneksu oznacza, że odnowienie nigdy nie miało miejsca, a zatem umowa kredytu obowiązywała i obowiązuje nadal w niezmienionej treści.

Bezwzględna nieważność.

Brak jest podstaw do uznania aneksu nr 1 do umowy kredytu za bezwzględnie nieważny. Zawieranie umów kredytu powiązanych z walutą obcą (indeksowanych i denominowanych) jest i było dopuszczalne w świetle art. 353 ^{( 1)} k.c. i art. 69 ustawy Prawo bankowe w brzmieniu obowiązującym w dacie zawarcia umowy. Treść aneksu nr 1 nie naruszała także zasady nominalizmu (art. 358 § 1 k.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia 23.01.2009 r.), skoro kredytu udzielono w walucie polskiej, zaś CHF stanowił jedynie walutę indeksacji. Jak wyjaśniono wcześniej, postanowienia umowne obciążające kredytobiorcę nieograniczonym ryzykiem kursowym oraz dające bankowi całkowitą swobodę w kształtowaniu kursu waluty obcej stanowią niedozwolone postanowienia umowne (art. 385 ^{( 1)} § 1 k.c.), co wyłącza możliwość uznania ich za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.) lub sprzeczne z naturą stosunku prawnego kredytu indeksowanego do waluty obcej (art. 353 ^{( 1)} k.c.).5

Interes prawny.

Roszczenie o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego wynikającego z aneksu wynikającego z nieważności aneksu do umowy zasługuje na uwzględnienie, ponieważ aneks do umowy kredytu jest nieważny, a strona powodowa posiada interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c. Mianowicie okres kredytu wskazany w umowie jeszcze nie upłynął, zaś bank stoi na stanowisku, że aneks jest ważny i domaga się od kredytobiorcy zapłaty kolejnych rat kredytu w wysokości wynikającej z aneksu nr 1. Wobec tego powództwo kredytobiorcy o zapłatę nie kończyłoby definitywnie sporu stron dotyczącego oceny, czy aneks do umowy jest ważny.6

Świadczenie nienależne.

Nieważność aneksu do umowy kredytu ex tunc oznacza, że aneks ten nie wywołał żadnych skutków prawnych, a zatem raty kredytu powinny były być pobierane przez bank w oparciu o treść umowy kredytu w wersji pierwotnej. Jak wynika z opinii biegłego, suma rat kredytu za okres objęty pozwem jest wyższa o 18.111,32 zł od wysokości rat kredytu wynikającej z umowy kredytu, przy założeniu, że aneks nr 1 jest nieważny. Wobec tego sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki powstałą nadpłatę, z tym tylko zastrzeżeniem, że powódka domagała się zasądzenia od pozwanego z tego tytułu kwoty 18.063,66 zł, a zatem sąd był związany tą wysokością żądania (art. 321 § 1 k.p.c.).

Przedawnienie.

Roszczenie o zwrot świadczenia nienależnego przedawnia po upływie wynikającego z art. 118 k.c. terminu 6 lat na koniec roku kalendarzowego (10 lat co do roszczenia o zwrot świadczeń spełnionych przed dniem 9.07.2018 r., zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy - kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw). Termin przedawnienia roszczenia konsumenta o zwrot świadczeń spełnionych na podstawie umowy kredytu, która jest nieważna bądź zawiera niedozwolone postanowienia umowne rozpoczyna bieg z dniem, w którym konsument dowiedział się (lub przy zachowaniu należytej staranności powinien był się dowiedzieć) o tym, że umowa jest nieważna lub że zawiera niedozwolone postanowienia umowne7, a z przeprowadzonych dowodów wynika, że miało to miejsce najwcześniej w 2020 r. Wobec tego w tym roku rozpoczął się bieg terminu przedawnienia (art. 120 § 1 k.c.) roszczenia kredytobiorcy o zapłatę, który nie upłynął jeszcze w dniu złożenia pozwu, kiedy to doszło do przerwania biegu tego terminu (art. 123 § 1 pkt 1 k.c.). Tym samym roszczenie strony powodowej nie jest przedawnione.

Odsetki.

Roszczenie o zwrot świadczenia nienależnego stanowi roszczenie bezterminowe, a zatem staje się wymagalne po wezwaniu do zapłaty (art. 455 k.c.). Jednocześnie skuteczność dochodzenia zwrotu powyższego świadczenia przez konsumenta nie może być uzależniona od złożenia przez niego oświadczenia, że nie wyraża zgody na utrzymanie w mocy nieuczciwych warunków umownych i wyraża zgodę na uznanie umowy za nieważną.8 W dniu 27.05.2020 r. pozwanemu zostało doręczone pismo, w którym strona powodowa wezwała go do zapłaty w terminie 7 dni kwoty dochodzonej w niniejszej sprawie, a zatem pozwany popadł w opóźnienie z dniem 4.06.2020 r. i od tej daty zostały od niego zasądzone odsetki ustawowe za opóźnienie na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c.

Koszty procesu i koszty sądowe.

Stosownie do wyniku postępowania, pozwany został na podstawie art. 100 k.p.c. obciążony całymi kosztami procesu obejmującymi kwoty:

- 1.000 zł tytułem równowartości opłaty od pozwu,

- 119 zł tytułem równowartości opłaty skarbowej od pełnomocnictwa,

- 10.800 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego w stawce wynikającej z § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie,

- 3.000 zł tytułem zaliczki na wynagrodzenie biegłego.

Koszty dowodu z opinii biegłego wyniosły 4.384,48 zł (k. 499), w związku z czym tymczasowo poniesionymi przez Skarb Państwa wydatkami w kwocie 1.384,48 zł został obciążony pozwany na podstawie art. 113 ust. 1 u.k.s.c. w zw. z art. 100 k.p.c.

1 por. uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 20.06.2018 r., III CZP 29/17,

2 por.:

- wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 3.10.2019 r., C-290/18, D.,

- wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 29.04.2021 r., C-19/20, Bank (...),

3 por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 8.09.2022 r., C-80/21 – C-82/21, (...), pkt 78,

4 por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 8.09.2022 r., C-80/21 - C-82/21, (...), pkt 76,

5 por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28.04.2022 r., III CZP 40/22,

6 por.:

- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17.03.2022 r., II CSKP 474/22,

- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10.05.2022 r., II CSKP 163/22,

- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18.05.2022 r., II CSKP 1030/22,

- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19.05.2022 r., II CSKP 797/22,

- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20.06.2022 r., II CSKP 701/22,

- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23.06.2022 r., II CSKP 616/22,

7 por.:

- wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 9.07.2020 r., (...), C‑698/18 i C‑699/18,

- wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 16.07.2020 r., (...) i (...), C‑224/19 i C‑259/19,

- wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 22.04.2021 r., (...), C-485/19,

- wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 10.06.2021 r., (...), C-776/19 - C-782/19,

- wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 8.09.2022 r., (...), C-80/21 – C-82/21,

- uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z mocą zasady prawnej z dnia 7.05.2021 r., III CZP 6/21,

- uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13.01.2022 r., III CZP 61/22

8 por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 7.12.2023 r., C-140/22,(...), pkt 59, 65.