Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

POSTANOWIENIE

Dnia 12 maja 2021 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVIII Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Aleksandra Orzechowska-Sobolewska

po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2021 roku w Warszawie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Y. L.

przeciwko Bankowi (...) S.A. z siedzibą w W.

o ustalenie i zapłatę

w przedmiocie wniosku powódki o udzielenie zabezpieczenia roszczenia o ustalenie

postanawia:

1.  udzielić powódce zabezpieczenia roszczenia o ustalenie nieważności umowy kredytu hipotecznego denominowanego nr (...) zawarta w dniu 23 marca 2006 roku pomiędzy powódką, a pozwanym, poprzez unormowanie praw i obowiązków stron postępowania na czas jego trwania poprzez wstrzymanie obowiązku dokonywania przez powódkę spłaty rat kredytu, w wysokości i terminach określonych ww. umową, w okresie od dnia 12 maja 2021 roku do dnia uprawomocnienia się wyroku w niniejszej sprawie;

2.  oddalić wniosek w pozostałej części.

SSO Aleksandra Orzechowska-Sobolewska

Sygn. akt XXVIII C 4832/21

UZASADNIENIE

pkt 1. postanowienia z dnia 12 maja 2021 r.

Pozwem z dnia 26 kwietnia 2021 r. powódka wniosła o:

1.  ustalenie, że umowa kredytu hipotecznego denominowanego nr (...) na finansowanie inwestycji prowadzonej przez (...) S.A. z dnia 23 marca 2006 r. zawarta przez powódkę z pozwanym jest nieważna;

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 239.680,44 zł tytułem zwrotu świadczenia nienależnego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 10 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty;

3.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 102.996,06 CHF tytułem zwrotu świadczenia nienależnego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 10 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty;

Powódka wniosła również o udzielenie zabezpieczenia roszczenia o ustalenie nieważności umowy poprzez unormowanie praw i obowiązków stron na czas postępowania, poprzez wstrzymanie obowiązku dokonywania spłaty rat kredytu przez powódkę w wysokości i terminach określonych ww. umową o kredyt w okresie od dnia udzielenia zabezpieczenia do dnia uprawomocnienia się wyroku w niniejszej sprawie, zakazanie pozwanemu złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu ww. umowy kredytu w ww. okresie, zakazanie pozwanemu przekazywania do Biura (...) S.A., Biura (...) S.A. oraz innych podobnych podmiotów informacji o niedokonywaniu przez powódkę spłat rat kredytu w okresie od dnia udzielenia zabezpieczenia roszczenia do dnia uprawomocnienia się wyroku w niniejszej sprawie.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że przedmiotem ww. umowy było udzielenie powódce kredytu w kwocie 207.279,11 CHF. Kredyt został wypłacony powódce w polskich złotych, w kwocie 506.838,79 zł. Powódka spłaciła już z nadwyżką udostępniony jej kapitał (na dzień 24 marca 2021 r. powódka wpłaciła pozwanemu łącznie 665.610,34 zł – sumę kwoty 239.680,44 zł i 102.996,06 CHF).

W ocenie powódki ww. umowa jest nieważna wobec jej sprzeczności z ustawą, tj. art. 69 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo bankowe, wobec braku uzgodnienia kwoty kredytu oraz naruszenia granic swobody umów poprzez wykreowanie stosunku prawnego sprzecznego z naturą (właściwością) stosunku zobowiązaniowego. Powódka wskazała, że w spornej umowie kredytu kwota salda kredytu, jak i kwota podlegająca zwrotowi nie jest w umowie ściśle oznaczona, jak również nie są wskazane szczegółowe i obiektywne zasady jej określenia. Zdaniem powódki, opisane wyżej ukształtowanie stosunku zobowiązaniowego narusza jego istotę, gdyż wprowadza do stosunku zobowiązaniowego element nadrzędności jednej ze stron i podporządkowania drugiej strony, bez odwołania do jakichkolwiek obiektywnych kryteriów, zakreślających granice swobody jednej ze stron. Powódka wskazała, że naruszenie istoty stosunku zobowiązaniowego oznacza przekroczenie granic swobody umów określonych w art. 353 ¹ k.c. i prowadzi do nieważności czynności prawnej, jako sprzecznej z ustawę (art. 58 § 1 k.c.).

W uzasadnieniu wniosku o zabezpieczenie powódka wskazała m.in., że za uprawdopodobnieniem interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia przemawia już sam fakt, że strona powodowa przez czas trwania procesu pozbawiona będzie ochrony wynikającej z dyrektywy 93/13 i w dalszym ciągu będzie zobowiązania do spłaty rat na podstawie niedozwolonych postanowień nieważnej umowy. Powódka wskazała ponadto, że zabezpieczenie roszczenia jest zasadne ze względów pragmatycznych, bowiem powódka na chwilę obecną spłaciła tytułem świadczenia nienależnego kwotę wyższą, aniżeli kwota uzyskanego kapitału.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek o zabezpieczenie zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 730 ¹ § 1 k.p.c., każda strona lub uczestnik postępowania może żądać udzielenia zabezpieczenia, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie (art. 730 ¹ § 2 k.p.c.). Sąd zaś rozpoznaje wniosek o udzielenie zabezpieczenia w jego granicach, biorąc za podstawę orzeczenia materiał zebrany w sprawie (art. 738 k.p.c.).

Powódka wniosła o zabezpieczenie roszczenia o ustalenie nieważności umowy. Zabezpieczenie roszczenia niepieniężnego o ustalenie nieważności umowy może nastąpić poprzez unormowanie praw i obowiązków stron na czas trwania (art. 755 § 1 pkt 1 k.p.c.). W myśl tego przepisu, jeżeli przedmiotem zabezpieczenia nie jest roszczenie pieniężne, sąd udziela zabezpieczenia w taki sposób, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni, nie wyłączając sposobów przewidzianych dla zabezpieczenia roszczeń pieniężnych. W tym wypadku nie obowiązuje zasada z art. 731 k.p.c., że zabezpieczenie nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia, gdy zabezpieczenie jest konieczne dla odwrócenia grożącej szkody lub innych niekorzystnych dla uprawnionego skutków (art. 755 § 2 ¹ k.p.c.).

W ocenie Sądu przedłożony dotychczas w sprawie materiał procesowy dawał podstawy do uznania, że powódka uprawdopodobniła roszczenie o ustalenie. Zastosowane w umowie kredytu: mechanizm dotyczący przeliczania kwoty udostępnianego kredytu, jak również zasady jego spłaty poprzez zastosowanie właściwego kursu kupna czy sprzedaży franka szwajcarskiego obowiązującego aktualnie w banku, budzą wątpliwości z punktu widzenia skuteczności tych postanowień względem kredytobiorcy występującego w charakterze konsumenta. Wykluczenie powyższych postanowień nie byłoby obojętne z punktu widzenia zasad określenia świadczeń, jakie wynikać miały z kontraktu, co z kolei ma wpływ na rozstrzygnięcie o zagadnieniu jego ważności w świetle przepisów prawa - art. 58 k.c. w zw. z art. 353 ¹ k.c.

W ocenie Sądu powódka uprawdopodobniła również interes prawny w uzyskaniu zabezpieczenia. W przypadku domagania się zabezpieczenia roszczenia niepieniężnego interes ten istnieje wówczas, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie (art. 730 ¹ § 2 k.p.c.). Strona powodowa na poparcie swojego stanowiska odwołuje się do kwestii istnienia nadpłaty przy uznaniu założenia o nieważności umowy oraz pogłębiania się tego stanu w trakcie trwania procesu, co miałoby rzutować niekorzystnie na sferę jej interesów. W świetle art. 405 i nast. k.c. oraz zasad doświadczenia życiowego uwzględnienie roszczenia o ustalenie co do nieważności podstawy prawnej świadczenia powódki, przy jednoczesnym dalszym świadczeniu przez nią na rzecz banku, utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Powódka wskazała w pozwie szereg argumentów wskazujących na wadliwość prawną podstawy jej świadczenia, przez co szuka ochrony prawnej mającej usunąć stan niepewności co do jej istnienia. W razie ich potwierdzenia na etapie prowadzenia postępowania rozpoznawczego doszłoby do stanu, w którym po stronie pozwanego mogłoby dojść do znacznego wzbogacenia kosztem majątku powódki przy założeniu, że w ramach rozliczenia pomiędzy stronami sporu bank byłby uprawniony do zwrotu udostępnionego powódce kapitału. W ramach prowadzonego postępowania prowizorycznego na etapie rozpoznania wniosku o zabezpieczenie ustalono bowiem, że równowartość kwoty udostępnionej powódce przez bank została już na rzecz banku przez wnioskującą uiszczona (z nadwyżką sięgającą ponad 158 tys. zł). Wynika zatem z tego, że uwzględnienie wniosku w zakresie wynikającym z postanowienia zapewni uprawnionemu należytą ochronę oraz nie będzie stanowiło obciążenia ponad potrzebę obowiązanego banku (art. 730 ¹ § 3 k.p.c.) .

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w sentencji postanowienia.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)