Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

POSTANOWIENIE

dnia 15 lipca 2024 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVIII Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Diana Chodkowska

po rozpoznaniu w dniu 15 lipca 2024 roku w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa W. P.

przeciwko (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W.

o ustalenie i zapłatę

w przedmiocie wniosku strony powodowej o udzielenie zabezpieczenia

postanawia:

1.  udzielić zabezpieczenia roszczenia strony powodowej o ustalenie nieważności Umowy kredytu nr (...) zawartej pomiędzy stroną powodową a (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. w dniu 21 stycznia 2011 roku, normując prawa i obowiązki stron na czas procesu, w ten sposób, że wstrzymać obowiązek uiszczania przez stronę powodową rat kredytu, wynikający z w/w umowy w okresie od dnia udzielenia zabezpieczenia do dnia uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie w niniejszej sprawie;

2.  oddalić wniosek w pozostałym zakresie.

Sędzia Diana Chodkowska

UZASADNIENIE POSTANOWIENIA

Sąd sporządził uzasadnienie postanowienia wydanego na posiedzeniu niejawnym z urzędu (art. 357 §2 ³ k.p.c.).

Wniosek o zabezpieczenie powództwa przez wstrzymanie obowiązku spłaty rat kredytu zasługuje na uwzględnienie, ponieważ strona powodowa w ocenie Sądu uprawdopodobniła roszczenie i interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia (art. 730 ¹ § 1 k.p.c.).

Z materiału zebranego w sprawie (art. 738 k.p.c.), to jest z pozwu i załączonych do niego dokumentów wynika, że strony zawarły umowę kredytu powiązanego z walutą obcą, a jednocześnie strona powodowa uprawdopodobniła, że umowa ta zawiera niedozwolone postanowienia umowne (art. 385 ¹ § 1 k.c.), w świetle których umowa może zostać uznana za nieważną (art. 58 § 1 k.c.), wobec czego powództwo o ustalenie nieważności spornej umowy należało uznać za uprawdopodobnione.

Ponadto sama nieważność umowy kredytu czy nieistnienie stosunku prawnego wynikającego z takiej umowy oznacza, że wszelkie świadczenia spełnione na tej podstawie stanowią świadczenia nienależne (art. 405 k.c. w zw. z art. 410 § 1 k.c.). Wobec tego brak zabezpieczenia polegającego na wstrzymaniu obowiązku spłaty rat kredytu mógłby poważnie utrudnić osiągnięcie celu postępowania w sprawie (art. 730 ¹ § 2 k.p.c.), gdyż w innym wypadku strona powodowa byłaby zobowiązana do systematycznego spełniania świadczeń nienależnych wobec strony pozwanej. „Cel postępowania w sprawie”, o którym mowa art. 730 ¹ § 2 k.p.c., należy przy tym postrzegać przy uwzględnieniu art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, z których wynika, że nieuczciwe warunki umowne nie wiążą konsumentów, a Państwa Członkowskie powinny zapewnić stosowne i skuteczne środki mające na celu zapobieganie stosowaniu nieuczciwych warunków umownych. Natomiast warunek umowny uznany za nieuczciwy należy co do zasady uznać za nigdy nieistniejący, tak by nie wywoływał on skutków wobec konsumenta, w związku z tym sądowe stwierdzenie nieuczciwego charakteru takiego warunku powinno mieć co do zasady skutek w postaci przywrócenia sytuacji prawnej i faktycznej konsumenta, w jakiej znajdowałby się on w braku rzeczonego warunku (por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 21.12.2010 r., C-154/15, G. N., pkt 61). Nieważność umowy kredytu wynikająca z zawarcia w niej nieuczciwych warunków umownych oznacza zatem, że konsument nie był nigdy zobowiązany do spłaty jakichkolwiek rat kredytu na jej podstawie, natomiast jest zobowiązany do zwrotu bankowi świadczenia (równowartości udostępnionego kapitału kredytu), który od tego banku uzyskał.

Jednocześnie zabezpieczenie powództwa przez wstrzymanie obowiązku spłaty rat kredytu nie zmierza do zaspokojenia roszczenia (art. 731 k.p.c.), przede wszystkim z tego powodu, że nie jest możliwe zaspokojenie roszczenia o ustalenie nieważności umowy (a przepis ten należy rozumieć w ten sposób, że dotyczy on roszczenia w rozumieniu materialnoprawnym, a nie procesowym). Opisany sposób zabezpieczenia uprawnionemu zapewni należytą ochronę prawną, a obowiązanego nie obciąży ponad potrzebę (art. 730 ¹ § 3 k.p.c.).

W związku z powyższym Sąd stosownie do okoliczności uznał za odpowiedni sposób zabezpieczenia polegający na unormowaniu praw i obowiązków stron na czas trwania postępowania (art. 755 § 1 pkt 1 k.p.c.) polegający na wstrzymaniu obowiązku spłaty rat kredytu przez stronę powodową. Z twierdzeń strony powodowej i dokumentów, załączonych do pozwu i wniosku o zabezpieczenie wynika, że łączna wysokość świadczeń dokonanych przez stronę powodową na rzecz pozwanego przekroczyła już kwotę wypłaconego jej kredytu. Dalsze zatem dokonywanie wpłat na rzecz strony pozwanej może spowodować konieczność bądź wytoczenia kolejnego procesu po zakończeniu niniejszego bądź zmiany powództwa na dalszym etapie postępowania. Skoro kwota wypłacona przez Bank na podstawie w/w umowy jest niższa od sumy spłat dokonanych przez stronę powodową, a obecnie ta dokonywałaby spłat ponad równowartość wypłaconego jej przez stronę pozwaną kredytu, to stanowi to argument za uwzględnieniem wniosku o zabezpieczenie.

Jednocześnie, w ocenie Sądu unormowanie praw i obowiązków stron w inny sposób byłoby nieuzasadnione - w szczególności przez zakazanie pozwanemu złożenia oświadczenia o wypowiedzenia umowy lub przekazywania informacji dotyczących braku realizacji umowy określonym podmiotom - skoro bowiem strona powodowa utrzymuje, że umowa jest nieważna, to oświadczenie o jej wypowiedzeniu nie wywołałoby skutków prawnych, jak również ingerowanie w zakres przekazywanych informacji dotyczących realizacji takiej umowy byłoby nieuzasadnione, a przede wszystkim nie miałoby znaczenia z punktu widzenia celu postępowania w sprawie. Ponadto publicznoprawny obowiązek respektowania prawomocnych orzeczeń Sądu o wstrzymaniu obowiązku uiszczania świadczeń wynikających z umowy pomiędzy stronami nie może stanowić źródła zwłoki w wykonaniu zobowiązania, a tym samym teoretyczny wpis lub udzielenie informacji do podmiotów informacji gospodarczej byłby nieuprawniony na gruncie niniejszego postanowienia.

Sędzia Diana Chodkowska