Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 02 sierpnia 2024 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie, XXVIII Wydział Cywilny, w składzie:

Przewodniczący: sędzia Katarzyna Dawid – Birska

Protokolant: sekretarz sądowy Elżbieta Gułajska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 02 sierpnia 2024 roku w Warszawie

sprawy z powództwa K. W. (1) i S. W.

przeciwko Bank (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powodów do ich majątku wspólnego kwotę 739 233,48 zł (siedemset trzydzieści dziewięć tysięcy dwieście trzydzieści trzy złote i czterdzieści osiem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi od dnia 02 sierpnia 2021 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powodów do ich majątku wspólnego kwotę 11 851 zł (jedenaście tysięcy osiemset pięćdziesiąt jeden złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 10 800 zł (dziesięć tysięcy osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego – wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt XXVIII C 12006/21

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 02 sierpnia 2024 roku

W pozwie, wniesionym w dniu 30 sierpnia 2021 roku (k. 65 – data nadania przesyłki poleconej) przeciwko Bankowi (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. (dalej też jako: Bank (...) S.A.” lub „Bank”) powodowie K. W. (1) i S. W. domagali się zasądzenia od strony pozwanej na ich rzecz łącznie kwoty 739 233,48 zł tytułem bezpodstawnego wzbogacenia strony pozwanej i pobrania świadczeń nienależnych w okresie od 26 września 2011 roku do 25 kwietnia 2016 roku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, liczonymi od dnia 03 lipca 2021 roku do dnia zapłaty. Powodowie wnieśli również o zasądzenie od strony pozwanej na ich rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym opłat skarbowych od pełnomocnictw i kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, liczonymi od dnia prawomocności wyroku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powodowie wyjaśnili, iż podstawę faktyczną ich żądania stanowi, zawarta przez nich z (...) Bankiem S.A. (z poprzednikiem prawnym strony pozwanej) w dniu 12 stycznia 2009 roku umowa nr (...) o kredyt hipoteczny, indeksowany kursem CHF. Wskazali, że istotą sporu pomiędzy stronami w niniejszej sprawie pozostaje sporna kwestia oceny zgodności z prawem powstałego pomiędzy stronami stosunku prawnego oraz ocena treści postanowień, zawartych w § 1 ust. 4, § 7 ust. 6, § 11 ust. 5, § 14 ust. 5 umowy oraz § 2 ust. 14, § 6 ust. 1, § 8 ust. 10, § 11 ust. 5, § 13 ust. 5, § 15 ust. 1, § 18 ust. 6 regulaminu do tej umowy – dotyczących wprowadzenia klauzuli indeksującej świadczeń stron dwoma miernikami wartości, określanymi dowolnie przez stronę pozwaną – pod kątem ich abuzywności w świetle przepisów prawa, skutku ich abuzywności dla ostatecznego kształtu powstałego pomiędzy stronami stosunku prawnego, w tym również w kontekście oceny jego ewentualnej całkowitej nieważności na skutek ich bezskuteczności, a w konsekwencji określenia wymiaru, w jakim strona pozwana pozostawać będzie bezpodstawnie wzbogaconą kosztem powodów.

Kolejno powodowie podnieśli, że sporna umowa powinna zostać oceniona jako bezwzględnie nieważna w świetle obowiązujących przepisów prawa już na etapie oceny prawnej jej brzmienia przed dokonaniem kontroli incydentalnej kwestionowanych postanowień. Następnie powodowie wyjaśnili, że wartość wszystkich pobranych przez stronę pozwaną od nich środków tytułem w/w umowy od dnia jej zawarcia do dnia 25 kwietnia 2016 roku wynosiła 797 774,63 zł, natomiast oni, korzystając z uprawnienia do rozdrobnienia roszczeń, w tym postępowaniu dochodzą części powyższej kwoty, wynoszącej 739 233,48 zł, stanowiącej równowartość środków pobranych przez stronę pozwaną w okresie od 26 września 2011 roku do 25 kwietnia 2016 roku.

W dalszej części uzasadnienia pozwu powodowie zarzucili, iż przedmiotowa umowa kredytu jest nieważna jako sprzeczna z art. 353 ¹ k.c. i z zasadami współżycia społecznego. Kolejno przedstawili argumenty na poparcie zarzutu, iż kwestionowane przez nich postanowienia umowy kredytu i Regulaminu stanowią klauzule abuzywne. Dodali, że konsekwencją abuzywności tych postanowień jest nieważność całej umowy kredytu ( k. 3 – 16 – pozew).

W odpowiedzi na pozew strona pozwana Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powodów na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych oraz opłat skarbowych od udzielonych pełnomocnictw.

Uzasadniając swoje stanowisko procesowe, strona pozwana wskazała, że kwestionuje powództwo zarówno co do zasady jak i co do wysokości. Kolejno podała, że przedmiotowa umowa jest zgodna z prawem cywilnym i bankowym oraz że Bank w sposób należyty wywiązał się z obowiązku informacyjnego względem powodów. Podniosła, że sporna umowa nie jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, ani z art. 69 ustawy Prawo bankowe. Wskazała, że postanowienia tej umowy, dotyczące indeksacji, nie stanowią klauzul abuzywnych a nawet jeżeli tak uznać, to na skutek ich wyeliminowania z umowy, umowa ta nie stałaby się nieważna, gdyż istniałaby wówczas możliwość utrzymania jej w mocy, a do przeliczeń kursowych można by zastosować wtedy średnie kursy NBP.

Na zakończenie strona pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczenia powodów (k. 85 – 125 – odpowiedź na pozew).

Na rozprawie w dniu 02 sierpnia 2024 roku – bezpośrednio poprzedzającej ogłoszenie wyroku – pełnomocnik strony pozwanej, w jej imieniu, oświadczył, że Bank nie kwestionuje podanej przez powodów wysokości ich spłat w okresie wskazanym w żądaniu pozwu. Ostatecznie pełnomocnicy stron, w ich imieniu, podtrzymali dotychczasowe stanowiska procesowe i argumentację w sprawie (k. 237 - 237v – protokół z rozprawy z dnia 02 sierpnia 2024 roku).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małżonkowie K. W. (1) i S. W. w 2009 roku planowali kupić dom, aby w nim zamieszkać. Nie posiadali wystarczających własnych środków pieniężnych na realizację tego celu, dlatego zamierzali zaciągnąć kredyt. Sami szukali ofert kredytowych w bankach. Uznali, że najkorzystniejsza była dla nich oferta kredytu, powiązanego z walutą frank szwajcarski w (...) Banku S.A. Pracownik tego Banku rekomendował im tę ofertę kredytową, wskazując, że jest ona korzystniejsza niż oferta kredytu złotowego. Przedstawił im symulację rat kredytowych, które były niższe przy kredycie, powiązanym z walutą CHF. Nie omawiał z nimi mechanizmów przeliczeń walutowych, jakie Bank miał stosować na podstawie tej umowy. Nie informował ich o tym, kto i w jaki sposób będzie ustalać kursy waluty CHF, stosowane do tych przeliczeń. Nie przedstawił im żadnych wykresów ani symulacji, obrazujących wpływ wzrostu kursu waluty CHF na saldo raty kredytu i zadłużenia w PLN. Nie rozmawiano o możliwości negocjowania postanowień tej umowy.

( dowód: k. 237v – 238 – przesłuchanie powódki K. W. (1) w charakterze strony; k. 238 – przesłuchanie powoda S. W. w charakterze strony)

W dniu 14 listopada 2008 roku K. W. (2) i S. W. podpisali, wypełniony na druku Banku wniosek o udzielenie kredytu. We wniosku zaznaczono, że celem kredytu były: zakup nieruchomości na rynku wtórnym za cenę 495 000 PLN, w tym kwota 380 615 PLN miała zostać uiszczona z kredytu, oraz budowa domu systemem gospodarczym – całkowity koszt w wysokości 76 921 zł miał zostać pokryty z kredytu. Wskazano, że całkowita kwota kredytu wynosić miała 468 973,72 zł.

We wniosku zaznaczono, że kredyt ma być wypłacony w 3 transzach oraz wpisano okres spłaty „360” miesięcy. Spośród dwóch opcji waluty kredytu „PLN” i „CHF” zaznaczono „CHF”.

W rubrykach, dotyczących danych wnioskodawców, wpisano, że oboje wnioskodawcy mają wykształcenie średnie oraz uzyskują dochody na podstawie umów o pracę. Rubryki, dotyczące działalności gospodarczej, nie zostały uzupełnione.

( dowód: k. 141 – 142v – poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia wniosku kredytowego)

K. W. (2) i S. W. w dniu 14 listopada 2008 roku poświadczyli własnoręcznymi podpisami, że zapoznali się z informacjami, zawartymi na druku – sporządzonym przez Bank – zatytułowanym „Oświadczenie o ponoszeniu ryzyka zmiennej stopy procentowej” oraz „Oświadczenie o ponoszeniu ryzyka kursowego”.

W treści powyższego druku wskazano m.in. że wnioskodawcy są świadomi, iż oprocentowanie kredytu jest zmienne i w okresie obowiązywania umowy kredytu może ulec podwyższeniu w związku ze wzrostem stopy referencyjnej WIBOR lub LIBOR, co spowoduje podwyższenie kwoty spłacanej raty; że wnioskodawcom przedstawiono ofertę kredytu w złotych oraz kredytu indeksowanego do waluty obcej i po zapoznaniu się z tą ofertą zdecydowali, że dokonują wyboru oferty kredytu indeksowanego do waluty obcej, mając pełną świadomość, iż w okresie obowiązywania umowy kredytu może nastąpić niekorzystna zmiana kursu waluty indeksacji kredytu, co spowoduje podwyższenie kwoty kredytu a także odsetek/kwoty raty kapitało-odsetkowej przypadających do spłaty, a wyrażonych w złotych.

( dowód: k. 143 – poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia podpisanego przez powodów druku „Oświadczenie”)

W dniu 12 stycznia 2009 roku K. W. (1) i S. W. (dalej też jako „Kredytobiorca” lub „Kredytobiorcy”) oraz (...) Bank S.A. z siedzibą w W. (dalej jako „Bank”) zawarli – sporządzoną w dniu 19 listopada 2008 roku – umowę kredytu hipotecznego nr (...) (dalej też jako „Umowa”).

Zgodnie z § 1 ust. 1 Umowy Bank miał udzielić Kredytobiorcy, w oparciu o wniosek kredytowy, kredytu na cele określone w tej Umowie. Wskazano, że kredyt posiada cechy i jest udzielany na warunkach określonych tą Umową i „Regulaminem udzielania kredytów i pożyczek hipotecznych przez (...) Bank S.A.”.

W § 1 ust. 3.1 Umowy wskazano kwotę i walutę kredytu „468 973,72 PLN” a w § 1 ust. 3.5 Umowy wskazano, że walutą indeksacji miał być CHF.

Okres kredytowania wynosić miał 360 miesięcy, raty miały być annuitetowe, stopa bazowa wynosić miała 0,69%, marża – 2,55% a prowizja przygotowawcza – 2,00% (§ 1 ust. 3.7 – 3.8, ust. 3.12 – 3.14 Umowy).

Stosownie do § 1 ust. 4 Umowy kwota kredytu wyrażona w walucie obcej według kursu kupna waluty określonego w Tabeli obowiązującej w Banku na dzień sporządzenia Umowy wynosiła 185 431,07 CHF. Kwota ta miała charakter informacyjny i nie stanowiła zobowiązania Banku. Wartość kredytu wyrażona w walucie obcej w dniu uruchomienia kredytu lub pierwszej transzy mogła być różna od podanej w tym punkcie Umowy.

Celem finansowania było nabycie działki z przeznaczeniem pod indywidualną zabudowę jednorodzinną – kwota 70 433,00 PLN, dokończenie budowy nieruchomości – kwota 76 921,00 PLN oraz nabycie prawa do nieruchomości na rynku wtórnym – kwota 310 182,00 PLN (§ 2 ust. 2.1 Umowy).

W § 3 Umowy ustanowiono zabezpieczenia docelowe spłaty kredytu w postaci: hipoteki kaucyjnej łącznej do kwoty 937 947,44 PLN na rzecz Banku, ustanowionej na kredytowanej nieruchomości; ubezpieczenia nieruchomości do kwoty 483 000,00 PLN. Natomiast w § 4 Umowy ustanowiono zabezpieczenia przejściowe w postaci ubezpieczenia kredytu w T.U. (...) S.A.

Zgodnie z § 6 ust. 2 zd. 1 i 2 Umowy kredyt miał być oprocentowany według zmiennej stopy procentowej, składającej się ze stałej w okresie kredytowania marży Banku oraz aktualnej w danym kwartale stopy bazowej, ogłaszanej w Tabeli obowiązującej w Banku. Oprocentowanie kredytu w stosunku rocznym w dniu zawarcia Umowy wynosiło 3,24 %.

§ 7 ust. 6 Umowy stanowił, że kwoty rat spłaty kredytu indeksowanego do waluty obcej określone miały być w walucie obcej a spłacane w PLN, przeliczone po kursie sprzedaży danej waluty zgodnie z Tabelą obowiązującą w dniu poprzedzającym dzień spłaty raty, określonym w Umowie.

W § 10 ust. 3 Umowy wskazano, że Kredytobiorca oświadczył, iż został poinformowany o ponoszeniu ryzyka zmiany kursów walutowych (ryzyko walutowe) oraz ryzyka zmiany stopy procentowej oraz że został poinformowany, iż zmiana kursów walutowych oraz zmiana stopy procentowej będzie miała wpływ na wysokość zadłużenia z tytułu kredytu oraz wysokość raty spłaty i że poniesie to ryzyko.

Stosownie do § 14 ust. 4 i ust. 6 Umowy integralną jej część stanowić miał m.in. Regulamin, który miał mieć zastosowanie w zakresie nieuregulowanym Umową.

( dowód: k. 35 - 41 – kserokopia umowy kredytu hipotecznego nr (...) )

W § 2 pkt 20 „Regulaminu udzielania kredytów i pożyczek hipotecznych przez (...) Bank S.A.” (dalej jako „Regulamin”) wskazano, że użyte w nim określenie kredyt lub pożyczka hipoteczna denominowana do waluty obcej oznacza kredyt lub pożyczkę hipoteczną udzielone w PLN, indeksowane kursem waluty obcej według Tabeli obowiązującej w Banku.

W § 2 pkt 14 Regulaminu wskazano, iż użyte w nim pojęcie „Tabela” oznacza Tabelę oprocentowania, Tabelę kursów walut oraz Tabelę opłat i prowizji Banku dla kredytów i pożyczek hipotecznych, obowiązujące w Banku, dostępne w placówkach na stronie internetowej oraz pod numerem infolinii telefonicznej, stanowiące integralną część Umowy.

§ 4 ust. 1 i 2 Regulaminu stanowiły, że Bank udziela kredytów hipotecznych w złotych polskich oraz że kredyt może być indeksowany kursem waluty obcej zgodnie z Tabelą a także, iż kredyt hipoteczny uruchamiany jest w PLN. Wnioskodawca we wniosku kredytowym miał określić kwotę kredytu w PLN z zaznaczeniem wnioskowanej waluty.

Stosownie do § 11 ust. 5 Regulaminu kwoty rat kredytu indeksowanego do waluty obcej określone miały zostać w harmonogramie spłaty w walucie obcej a spłacane w PLN, przeliczone po kursie sprzedaży danej waluty zgodnie z Tabelą obowiązującą w dniu poprzedzającym spłatę raty, określonym w Umowie.

§ 13 ust. 5 zd. 1 i 2 Regulaminu stanowił zaś, że w przypadku kredytu indeksowanego do waluty obcej, zmiana waluty indeksacji na PLN następować miała po kursie sprzedaży danej waluty w dniu przewalutowania zgodnie z Tabelą, natomiast zmiana waluty kredytu z PLN na walutę obcą jako walutę indeksacji miała następować po kursie kupna danej waluty w dniu przewalutowania zgodnie z Tabelą.

( dowód: k. 42 – 45v – kserokopia Regulaminu udzielania kredytów i pożyczek hipotecznych przez (...) Bank S.A.)

W wykonaniu powyższej Umowy w okresie od 15 stycznia 2009 roku do 05 listopada 2009 roku Bank wypłacił w transzach kredyt w wysokości 468 973,72 zł, przeliczając jednocześnie wypłacane w PLN kwoty na zadłużenie Kredytobiorców w walucie CHF, stosując przy tym ustalony przez siebie w Tabeli kursowej Banku kurs kupna tej waluty z dni wypłat.

( dowód: k. 55 – kserokopia zaświadczenia Banku z dnia 01 czerwca 2021 roku)

Kredytobiorcy i Bank zawarli następujące aneksy do w/w Umowy:

- w dniu 02 listopada 2009 roku Aneks nr (...),

- w dniu 13 lipca 2010 roku Aneks nr (...),

- w dniu 27 grudnia 2011 roku Aneks nr (...),

- w dniu 24 marca 2016 roku Aneks nr (...).

( dowód: k. 46 – 49v – kserokopie Aneksu nr (...) do umowy o kredyt hipoteczny nr (...))

W wykonaniu powyższej Umowy Bank w okresie od jej zawarcia do 25 kwietnia 2016 roku – kiedy nastąpiła całkowita spłata kredytu – pobrał od Kredytobiorców łącznie kwotę 797 774,63 zł, w tym w okresie od 26 września 2011 roku do 25 kwietnia 2016 roku kwotę 739 233,48 zł. Pierwsza rata odsetkowa, pobrana od Kredytobiorców w PLN w dniu 25 lutego 2009 roku, została przeliczona przez Bank na walutę CHF z zastosowaniem kursu sprzedaży tej waluty, ustalonego przez Bank i wynoszącego 1 CHF = 3,1419 PLN, natomiast pobraną od Kredytobiorców w PLN w dniu 25 kwietnia 2016 roku ratę kapitałowo – odsetkową Bank przeliczył na CHF, stosując kurs sprzedaży tej waluty, wynoszący 1 CHF = 4,0590 PLN.

( dowód: k. 55 – 57v – kserokopia zaświadczenia Banku z dnia 01 czerwca 2021 roku; k. 58 – kserokopia zaświadczenia Banku z 27 kwietnia 2016 roku)

Pismem z dnia 22 czerwca 2021 roku pełnomocnik Kredytobiorców – w ich imieniu – wezwał Bank do zapłaty w terminie 30 dni kwoty 797 774,63 zł, stanowiącej sumę wszystkich świadczeń spełnionych przez nich na rzecz Banku do 25 kwietnia 2016 roku. W piśmie tym powołano się na nieważność w/w Umowy.

Pismem z dnia 02 lipca 2021 roku Bank odmówił spełnienia roszczenia Kredytobiorców.

( dowód: k. 50 – 52v – wydruk reklamacji z dnia 22 czerwca 2021 roku, k. 53 – 54v – kserokopia pisma Banku z dnia 02 lipca 2021 roku)

Środki pieniężne, pochodzące z powyższej Umowy kredytu, zostały przeznaczone na zakup nieruchomości i dokończenie budowy domu, który służył zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych Kredytobiorców do 2011 roku, kiedy sprzedali ten dom.

Ani w dacie zawierania Umowy ani później Kredytobiorcy nie prowadzili działalności gospodarczej. K. W. (1) prowadziła działalność gospodarczą przed zawarciem przedmiotowej Umowy.

Kredytobiorcy nie zawierali umów majątkowych małżeńskich. Kredyt spłacili ze środków z majątku wspólnego. W dacie zamknięcia rozprawy w niniejszej sprawie istniał między nimi ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej.

O tym, że w w/w Umowie mogą znajdować się postanowienia niedozwolone Kredytobiorcy uświadomili sobie w 2021 roku po konsultacji z prawnikiem.

( dowód: k. 237v – 238 – przesłuchanie powódki K. W. (1) w charakterze strony; k. 238 – przesłuchanie powoda S. W. w charakterze strony)

Bank (...) S.A. z siedzibą w W. jest następcą prawnym (...) Banku S.A., z którym Kredytobiorcy zawali powyższą Umowę.

Do chwili zamknięcia rozprawy w niniejszej sprawie Bank nie zapłacił Kredytobiorcom żądanej przez nich kwoty.

( fakty bezsporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił przede wszystkim na podstawie wskazanych w jego opisie dowodów z dokumentów, z kserokopii dokumentów oraz z zeznań powodów.

Dowody z dokumentów Sąd ocenił jako wiarygodne. Strony postępowania nie kwestionowały, że oświadczenia w nich zawarte zostały złożone przez osoby, które podpisały te dokumenty. Nie kwestionowały także prawdziwości i autentyczności dokumentów złożonych w zwykłych kserokopiach. Sąd nie znalazł także podstaw, aby z urzędu powziąć wątpliwości odnośnie ich wiarygodności i mocy dowodowej w zakresie, w jakim stanowiły podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie.

Odnośnie dowodu z przesłuchania powodów wskazać należy, iż w swoich zeznaniach zrelacjonowali oni przebieg zdarzeń związanych z zawarciem Umowy kredytu, akcentując przede wszystkim, że oferta kredytu indeksowanego do CHF została im przedstawiona jako korzystna dla nich oraz że nie wyjaśniano im mechanizmów przeliczeń walutowych, które miały być stosowane na podstawie tej Umowy ani ryzyka z nią związanego.

Oceniając zeznania powodów, Sąd miał na uwadze, że są oni bezpośrednio zainteresowani korzystnym dla siebie rozstrzygnięciem niniejszej sprawy. Jednakże – mając na uwadze treść ich zeznań oraz okoliczność, że znalazły one potwierdzenie w dowodach z dokumentów – Sąd ocenił je jako wiarygodne, logiczne i rzeczowe.

Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły także same twierdzenia stron o okolicznościach faktycznych sprawy. W zakresie, w jakim druga strona je przyznała lub im nie zaprzeczyła, uznać należało je za bezsporne (art. 229 – 230 k.p.c.).

Sąd nie oparł w ogóle ustaleń faktycznych na podstawie dowodu z zeznań na piśmie świadka L. B. (k. 228 - 233) – która podpisywała sporną Umowę w imieniu Banku – gdyż nie wniosły one nic istotnego do tych ustaleń. Świadek zeznała, iż nie pamiętała okoliczności zawarcia tej konkretnej umowy kredytu z powodami. Opisała ona jedynie ogólnie stosowaną przez nią procedurę w zakresie udzielania informacji osobom ubiegającym się o kredyty hipoteczne, ustalenia te zaś nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd pominął dowody: z opinii biegłego sądowego, zgłoszonej w pkt 8 lit. d) pozwu (k. 3v - 4); z dokumentów, wymienionych pkt III ppkt 6, 8, 11, 19 – 22 odpowiedzi na pozew ( k. 85v – 86); z zeznań świadka R. F., zgłoszonych w pkt IV ppkt 2 odpowiedzi na pozew (k. 86 - 86v); z opinii biegłego sądowego, zgłoszonej w pkt V odpowiedzi na pozew ( k. 86v).

Sąd uznał, że wyżej wymienione dowody nie mają istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Irrelewantne w niniejszej sprawie okazały się bowiem ustalenia, dotyczące m.in. jedynie ogólnych procedur Banku, obowiązujących przy zawieraniu umów kredytu hipotecznego oraz sposobu księgowania tych kredytów w ewidencji Banku. Nie miało także istotnego znaczenia, w jaki sposób Bank ustalał kursy waluty w Tabeli Kursów, skoro poza sporem było, iż zasady te nie zostały zawarte w przedmiotowej Umowie ani w Regulaminie, a więc nie były wiążące dla stron Umowy. W niniejszej sprawie istotna była treść łączącej strony Umowy, a nie mechanizmy finansowe, dotyczące udzielonego kredytu, stosowane przez pozwany Bank. Ponadto nie miały istotnego znaczenia fakty, dotyczące istniejących w Banku procedur w zakresie udzielania kredytów hipotecznych. Istotne były fakty, dotyczące tego, jakich informacji udzielono powodom przez zawarciem przedmiotowej Umowy a nie procedur istniejących w tym zakresie.

Co do dowodu z zeznań świadka R. F., to Sąd miał także na uwadze, iż nie brała ona udziału w zawieraniu przedmiotowej Umowy z powodami, a więc jej zeznania dotyczyć by mogły jedynie ogólnie przyjętej przez Bank procedury zawierania umów kredytu hipotecznego, zaś ustalenia te nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Odnośnie dowodów z opinii biegłych sądowych, zgłoszonych przez obie strony postępowania, to fakty, które miały być wykazane tymi dowodami, okazały się nieistotne dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie wobec oceny prawnej przedmiotowej Umowy, dokonanej w dalszej części uzasadnienia.

Sąd zważył, co następuje:

Żądanie powodów zasługiwało na uwzględnienie w całości co do kwoty głównej. Zostało ono oddalone co do części roszczenia odsetkowego, o czym niżej.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż stanowisko powodów okazało się uzasadnione w części, opierającej się na zarzucie nieważności Umowy kredytu na skutek usunięcia z niej klauzul indeksacyjnych. Do wniosku o nieważności Umowy prowadzi analiza jej postanowień, dotyczących klauzul indeksacyjnych pod kątem abuzywności.

Kolejno wskazać należy, iż w uzasadnieniu wyroku nie ma potrzeby i nie ma obowiązku wyrażania szczegółowego stanowiska do wszystkich poglądów prezentowanych przez strony, o ile nie miały one istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 29 października 1998 roku w sprawie II UKN 282/98, Legalis 44600, oraz wyrok ETPCZ z 21 lipca 2015 roku w sprawie D. przeciwko Turcji (...), Legalis 1378918). Dopuszczalne – a w świetle brzmienia art. 327 ¹ § 2 k.p.c. wręcz konieczne – jest rozprawienie się z poszczególnymi zarzutami niejako en bloc, poprzez zaprezentowanie odmiennego zapatrywania w kwestii faktów lub prawa nie pozostawiające przestrzeni dla racjonalnej obrony pozostałych zarzutów, które – przy uwzględnieniu koncepcji sądu – stają się wówczas bezprzedmiotowe ( por. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 20 grudnia 2017 roku w sprawie VI ACa 1651/15, Legalis 1733044). Większość zagadnień prawnych składających się na decyzje procesowe znalazło już rozstrzygnięcie – przynajmniej na poziomie Sądu Apelacyjnego – i nie wymaga nadmiernie szerokiego omówienia. Wobec tego, Sąd – stosownie do wymogów art. 327 ¹ § 2 k.p.c. – sporządził niniejsze uzasadnienie w sposób możliwie zwięzły.

Przechodząc do prawnej analizy przedmiotowej Umowy, wskazać należy, iż mają do niej zastosowanie przepisy ustawy Prawo bankowe. Zgodnie zaś z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Prawo bankowe (Dz.U z 2002 roku, Nr 72, poz. 665, t.j. z późn. zm.) (dalej też jako „UPrB”) – w brzmieniu obowiązującym w dniu zawarcia spornej Umowy – przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Stosownie do art. 69 ust. 2 cytowanej ustawy umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności: strony umowy, kwotę i walutę kredytu, cel, na który kredyt został udzielony, zasady i termin spłaty kredytu, wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany, sposób zabezpieczenia spłaty kredytu, zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu, terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje, warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

Z powyższego wynika zatem, że umowa kredytu jest umową nazwaną, dwustronnie zobowiązującą. Na jej podstawie bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji drugiej strony – kredytobiorcy kwotę środków pieniężnych (kwotę kredytu), a kredytobiorca zobowiązuje się zwrócić kwotę wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami. Uprawnienie kredytobiorcy polega na tym, że może domagać się od banku wypłaty kredytu a obowiązek polega na tym, że ma zwrócić wypłaconą mu kwotę wraz z odsetkami. Umowa kredytu jest umową odpłatną, gdyż na kredytobiorcę nakłada obowiązek zapłacenia bankowi odsetek oraz prowizji, które mają charakter wynagrodzenia za korzystanie ze środków pieniężnych banku. Ponadto jest to umowa konsensualna, czyli dochodzi do skutku w wyniku samego uzgodnienia przez strony jej podstawowych postanowień. Przedmiotem kredytu musi być określona kwota pieniężna. W umowie muszą być także określone zasady spłaty sumy kredytu.

Ponadto wskazać należy, iż sporna Umowa została zawarta przed zmianą ustawy Prawo bankowe, dokonaną ustawą z dnia 29 lipca 2011 roku (Dz.U. z 2011 roku, Nr 165, poz. 984), na mocy której dodano art. 69 ust. 2 pkt 4a UPrB, zgodnie z którym w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, umowa kredytu powinna zawierać szczegółowe zasady określenia sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo - odsetkowych oraz zasady przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu. Ustawa ta wprowadziła także uregulowanie, zawarte w art. 69 ust. 3 zdanie 1 UPrB, zgodnie z którym w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, kredytobiorca może dokonywać spłaty rat kapitałowo – odsetkowych bezpośrednio w tej walucie oraz dokonać przedterminowej spłaty pełnej lub częściowej kwoty kredytu bezpośrednio w tej walucie.

Powyższe nie stanowi ustawowej definicji kredytu indeksowanego lub denominowanego. Przyjmuje się jednak, że kredyt denominowany lub indeksowany do waluty obcej to kredyt udzielony w złotych polskich, którego kwota jest odnoszona do waluty obcej. Kredyt taki jest kredytem złotowym, z tym, że na skutek denominacji lub indeksacji, saldo kredytu wyrażane jest w walucie obcej, do której kredyt został denominowany lub indeksowany. Kredytobiorca może dokonywać spłaty rat kredytu bądź w walucie, do której kredyt został denominowany lub indeksowany bądź w walucie polskiej, po przeliczeniu raty wyrażonej w walucie. Wypłata kredytu indeksowanego lub denominowanego do waluty obcej następuje w złotych polskich, zaś operacja z walutą obcą dokonywana jest jedynie „na papierze” dla celów księgowych, do faktycznego przekazania wartości dewizowych nie dochodzi. Do faktycznego obrotu dewizowego dochodzi dopiero wówczas, gdy strony uzgodnią, że spłata kredytu przez kredytobiorcę następować będzie w walucie, do której kredyt indeksowano lub denominowano.

Mając powyższe na uwadze, dokonać należy rozróżnienia pomiędzy kredytem indeksowanym do waluty obcej a kredytem czysto walutowym. W przeciwieństwie do kredytu indeksowanego, kredyt walutowy to kredyt udzielony w innej niż PLN walucie, a zatem również w tej walucie wypłacany i spłacany. W niniejszej sprawie z uwagi na to, iż środki finansowe zostały wypłacone powodom w walucie polskiej oraz Umowa przewidywała, że w takiej też walucie powodowie będą spłacać raty kapitałowo – odsetkowe, z całą pewnością należy mówić o kredycie indeksowanym, nie zaś kredycie walutowym.

Na PLN jako na walutę kredytu wskazuje także waluta zabezpieczenia hipotecznego ustanowionego w § 3 Umowy w PLN. Zgodnie z art. 68 ustawy o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2001 roku, Nr 124, poz. 1361) – w brzmieniu obowiązującym na datę zawarcia analizowanej Umowy – hipoteka zabezpiecza jedynie wierzytelności pieniężne i może być wyrażona tylko w oznaczonej sumie pieniężnej. Jeżeli wierzytelność zgodnie z prawem została wyrażona w innym pieniądzu niż pieniądz polski, hipotekę wyraża się w tym innym pieniądzu. Gdyby zatem wierzytelność – czyli kredyt – była wyrażona w CHF, również hipoteka powinna zostać wyrażona w CHF.

Postanowienia Regulaminu, stanowiącego integralną część spornej Umowy, także przemawiają za przyjęciem, że kredyt udzielony powodom był kredytem złotowym. Wskazano w nim m.in. że kredyt hipoteczny uruchamiany jest w PLN (§ 4 ust. 1 Regulaminu) oraz że kwoty rat kredytu indeksowanego do waluty obcej określone są w harmonogramie spłaty w walucie obcej a spłacane w PLN, przeliczone po kursie sprzedaży danej waluty zgodnie z Tabelą obowiązującą w dniu poprzedzającym spłatę raty, określonym w Umowie (§ 11 ust. 5 Regulaminu). Te postanowienia Regulaminu również potwierdzają, że indeksacja była jedynie mechanizmem przeliczeniowym, nie czyniąc z tego kredytu stricte walutowego kredytu.

Podkreślić należy, iż zastosowany w Umowie mechanizm indeksacji nie zmieniał kwoty i waluty kredytu, wyrażonej w PLN, a stanowił on jedynie klauzulę przeliczeniową, mocą której strony ustaliły, że zobowiązanie wyrażone w walucie polskiej w dniu uruchomienia kredytu, a zatem z chwilą wykonania zobowiązania Banku do wypłaty kredytu (co nastąpić miało w PLN), miało zostać przeliczone na walutę obcą – na CHF, Kredytobiorca zobowiązany był do dokonania spłaty kredytu – przy czym wysokość rat, uiszczanych w PLN, obliczona miała być według kursu CHF.

Zgodnie z jednolitą linią orzecznictwa Sądu Najwyższego, przed wejściem w życie w/w ustawy z dnia 29 lipca 2011 roku, tzw. „ustawy antyspreadowej”, dopuszczalne było na zasadzie swobody umów zaciągnięcie zobowiązania kredytowego w obcej z równoczesnym zastrzeżeniem, że wypłata i spłata kredytu będzie dokonywana w walucie krajowej ( por. wyroki Sądu Najwyższego: z 25 marca 2011 roku, IV CSK 377/10; z 29 kwietnia 2015 roku, V CSK 445/14; z 22 stycznia 2016 roku, I CSK 1049/14; z 27 lutego 2019 roku, II CSK 19/18 oraz z 11 grudnia 2019 roku, V CSK 382/18). Argumentem przemawiającym za dopuszczalnością zawierania umów o kredyt indeksowany do waluty obcej przed wejściem w życie w/w ustawy nowelizującej było właśnie wprowadzenie do ustawy Prawo bankowe przepisu dotyczącego kredytów indeksowanych do waluty innej niż polska. Racjonalny ustawodawca nie wprowadziłby bowiem do porządku prawnego umowy, co do której zachodzą przesłanki do ustalenia jej nieważności.

Umowa kredytu indeksowanego, przewidującego spread walutowy, mieściła się zatem w konstrukcji ogólnej umowy kredytu bankowego i stanowiła jej możliwy wariant (art. 353 ¹ k.c. w związku z art. 69 UPrB).

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należało, iż niezasadny okazał się zarzut powodów, dotyczący naruszenia art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe. Przedmiotowa Umowa w § 1 ust. 3.1 i ust. 3.5 przewidywała bowiem, że Bank zobowiązał się oddać do dyspozycji Kredytobiorcy kwotę kredytu w wysokości 468 937,72 zł oraz że kredyt był indeksowany do waluty CHF. Stosownie do § 1 ust. 4 Umowy kwota kredytu wyrażona w walucie obcej według kursu kupna waluty określonego w Tabeli, obowiązującej w Banku na dzień sporządzenia Umowy wynosiła 185 431,07 CHF a kwota ta miała charakter informacyjny zaś wartość kredytu wyrażona w walucie obcej w dniu uruchomienia kredytu mogła być różna od podanej w tym punkcie. Zgodnie natomiast z § 7 ust. 6 Umowy kwoty rat spłaty kredytu indeksowanego do waluty obcej miały być określone w walucie obcej a spłacane w PLN, przeliczone po kursie sprzedaży danej waluty zgodnie z Tabelą obowiązującą w dniu poprzedzającym spłatę raty, określonym w Umowie.

Zgodnie zatem z postanowieniami przedmiotowej Umowy, kredyt miał być wypłacony w złotych polskich, indeksowany kursem innej waluty – CHF. Natomiast z walutą CHF powiązana była inna stopa referencyjna niż dla PLN, tj. nie WIBOR, lecz LIBOR. Kwota wypłacona powódce w PLN zgodnie z Umową w momencie wypłaty środków z kredytu miała być przeliczona na CHF według kursu kupna CHF określonego w Tabeli obowiązującej w Banku w dniu uruchomienia kredytu. Wysokość rat spłaty kredytu miała zaś być ustalana z zastosowaniem kursu sprzedaży CHF zgodnie z Tabelą obowiązującą w Banku w dniu poprzedzającym spłatę raty, określonym w Umowie.

Mając na uwadze treść powyższych postanowień umownych, stwierdzić należało, iż w przedmiotowej Umowie określono kwotę kredyt. W Umowie strony uzgodniły kwotę do wypłaty, podaną w złotych polskich, zaś saldo kredytu do spłaty miało zostać określone w walucie CHF (wartość wypłaconej w PLN kwoty miała zostać przeliczona na CHF według kursu kupna tej waluty zgodnie z Tabelą obowiązującą w momencie uruchomienia kredytu). Natomiast do ustalenia wysokości spłacanych rat kredytu zastosowanie miał mieć kurs sprzedaży zgodnie z Tabelą obowiązującą w Banku w dniu poprzedzającym spłatę raty, określonym w Umowie. Wbrew zatem twierdzeniom powodów w przedmiotowej Umowie określone zostały kwota, która miała zostać im wypłacona oraz warunki spłaty.

W ocenie Sądu, samo wprowadzenie do Umowy postanowienia przewidującego mechanizm indeksacji – z wyżej wskazanych już względów – nie było sprzeczne z treścią art. 69 ust. 1 UPrB, gdyż nie naruszało zasady swobody umów, wyrażonej w art. 353 ¹ k.c. Natomiast inną kwestią jest sposób określenia przez pozwany Bank mechanizmu indeksacji poprzez odesłanie do kursów walut, ustalanych w Tabelach, tworzonych przez Bank, o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia.

I.  NIEDOZWOLONE POSTANOWIENIA UMOWNE

Odnosząc się do zarzutów powodów, dotyczących abuzywności kwestionowanych postanowień, zawartych w Umowie i Regulaminie, wskazać należy, iż w ocenie Sąd, postanowienia te, określające sposoby wyliczenia kwoty kredytu, podlegającej spłacie i wysokości rat kredytu, stanowiły postanowienia niedozwolone, a tym samym nie wiązały powodów. Przy czym, w ocenie Sądu, wyeliminowanie tych postanowień z przedmiotowej Umowy prowadziłoby w niniejszej sprawie do jej upadku, a więc do jej nieważności.

Zgodnie z art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Wskazać należy, iż regulacja, zawarta w art. 385 ^{( 1)} – 385 ^{( 3)} k.c., stanowi implementację dyrektywy 93/13, co rodzi określone konsekwencje dla wykładni tych przepisów. Przede wszystkim musi ona prowadzić do takich rezultatów, które pozwolą urzeczywistnić cele dyrektywy. Sądy krajowe, stosując prawo wewnętrzne, zobowiązane są tak dalece, jak jest to możliwe, by dokonywać jego wykładni w świetle brzmienia i celu tej dyrektywy, tak by osiągnąć przewidziany w niej rezultat, a zatem zastosować się do art. 288 akapit trzeci Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ( tak. m.in. wyrok TSUE C-377/14). Krajowe sądy i trybunały powinny tak wykładać prawo wewnętrzne, aby w pełni uwzględniało ono nie tylko literę, ale i ducha prawa unijnego (tak E. Łętowska w: System prawa prywatnego T.5 – Zobowiązania część ogólna, Warszawa 2013, s. 30). Stosując zatem art. 385 ^{( 1)} k.c. należy stosować wykładnię przyjazną dla prawa unijnego – w szczególności potwierdzoną orzeczeniami Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako „TSUE” lub „Trybunał Sprawiedliwości”).

W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki, określone w powołanym wyżej art. 385 ¹ k.c., pozwalające uznać postanowienia łączącej strony Umowy, dotyczące mechanizmu indeksacji, za klauzule abuzywne.

Z dowodów zgromadzonych w sprawie jednoznacznie wynika, że Bank zawarł przedmiotową Umowę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie czynności bankowych (art. 43 ¹ k.c.), natomiast powodowie zawarli ją jako konsumenci (art. 22 ¹ k.c.). Środki pochodzące z kredytu miały zostać przeznaczone – i faktycznie zostały przeznaczone – na zakup nieruchomości i dokończenie budowy domu, który do chwili jego sprzedaży, a więc do 2011 roku, służył zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych powodów. Ani w dacie zawierania spornej Umowy ani później powodowie nie prowadzili działalności gospodarczej.

W powyższych okolicznościach stwierdzić należało, iż powodom przysługiwał status konsumentów, a więc że uprawnieni byli oni do ochrony, przewidzianej w art. 385 ¹ k.c.

Nie budziło również wątpliwości, że postanowienia przedmiotowej Umowy, dotyczące indeksacji, nie były uzgadniane z powodami indywidualnie przed zawarciem Umowy. Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (art. 385 ¹ § 3 k.c.). Ciężar dowodu, że dane postanowienie umowne zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje (art. 385 ¹ § 4 k.c.). Natomiast strona pozwana w niniejszej sprawie nie wykazała, aby powodowie mieli jakikolwiek wpływ na postanowienia umowne dotyczące indeksacji. Samo zaakceptowanie przez powodów kwestionowanych postanowień poprzez podpisanie przedmiotowej Umowy nie oznacza, że postanowienia te zostały z nimi indywidulanie uzgodnione bądź, że mieli oni realny wpływ na ich treść.

Kolejno wskazać należy, iż sporne postanowienia stanowią główny przedmiot umowy (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z 11 grudnia 2019 roku w sprawie V CSK 382/18 i w wyroku z 04 kwietnia 2019 roku w sprawie III CSK 159/15 oraz Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 14 marca 2019 roku w sprawie D. C-118/17 i w wyroku z 12 lutego 2014 roku w sprawie K. C.-26/13 oraz Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 26 sierpnia 2020 roku, w sprawie VI ACa 801/19). W związku z tym ustalić należało, czy sformułowane zostały one w sposób jednoznaczny. W ocenie Sądu, postanowienia te nie spełniają tego kryterium. Na podstawie kwestionowanych postanowień umownych nie było bowiem możliwe precyzyjne określenie kwoty kredytu w CHF oraz kwoty spłaty bez odniesienia do Tabeli Kursów, tworzonej jednostronnie przez Bank. Przy czym – o czym była już mowa wyżej – ani w Umowie ani w Regulaminie nie zostały określone w jednoznaczny i weryfikowalny sposób kryteria, w oparciu o które Bank ustalał kursy walut, w tym nie wskazano żadnych kryteriów co do górnej granicy kursów ustalanych jednostronnie przez Bank.

W powołanym wyżej wyroku Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-26/13 wskazano, że ocena tego, czy warunek umowny został wyrażony prostym i zrozumiałym językiem, powinna uwzględniać wszystkie okoliczności sprawy, w szczególności informacje udzielone konsumentowi przy zawarciu umowy oraz nie powinna ograniczać się do aspektów ściśle formalnych i językowych, a uwzględniać również konsekwencje ekonomiczne zastosowania warunku i jego ewentualny stosunek do pozostałych warunków umownych.

Mając powyższe na uwadze, rozważyć należało także, czy informacje udzielone powodom przez pozwany Bank były wystarczające do podjęcia przez nich świadomej i rozważnej decyzji.

Zgodnie z wyrokiem TSUE z dnia 20 września 2018 roku w sprawie C-51/17 warunki umowy powinny być wyrażone prostym i zrozumiałym językiem, co zobowiązuje instytucje finansowe do dostarczenia kredytobiorcom informacji wystarczających do podjęcia przez nich świadomych i rozważnych decyzji. Wymóg ten oznacza zatem, że warunek dotyczący ryzyka kursowego musi zostać zrozumiany przez konsumenta. Ponadto w wyroku z dnia 10 czerwca 2021 roku w sprawie C-609/16 TSUE potwierdził wyrażane już we wcześniejszych wyrokach stanowisko, że wymogu przejrzystości warunków umownych nie można zawężać do zrozumiałości tych warunków pod względem formalnym i gramatycznym. Ponieważ ustanowiony przez dyrektywę nr 93/13 system ochrony opiera się na założeniu, że konsument jest stroną słabszą niż przedsiębiorca, między innymi ze względu na stopień poinformowania, ów wymóg wyrażania warunków umownych prostym i zrozumiałym językiem, a więc wymóg przejrzystości ustanowiony w tej dyrektywie, musi podlegać wykładni rozszerzającej ( wyrok z 03 marca 2020 roku w sprawie C‑125/18).

Wskazać należy, za Sądem Apelacyjnym w Warszawie ( wyrok z 26 sierpnia 2020 roku, w sprawie VI ACa 801/19), że świadomość ryzyka kursowego to taki stan, w którym kredytobiorca w chwili zawierania umowy kredytu ma wiedzę, jak kształtowałoby się jego zadłużenie oraz koszty obsługi spłaty kredytu w przypadku silnej deprecjacji złotówki względem danej waluty obcej, z której kursem dany kredyt został powiązany, ale w oparciu o treść umowy kredytu, która ma zostać zawarta, a nie przez bliżej niedookreślone symulacje, które mogą być powiązane z jej treścią.

Natomiast z dowodów zgromadzonych w niniejszej sprawie nie wynika, aby poprzednik prawny strony pozwanej sprostał powyższemu obowiązkowi. Nie wynika z nich bowiem, aby Bank przed zawarciem przedmiotowej Umowy, wykonując ciążący na nim obowiązek informacyjny, przedstawił w rzetelny sposób informację o tym, że mogą wystąpić znaczne wahania kursu waluty, do której kredyt indeksowano, co może mieć znaczący wpływ na wysokość raty kredytowej. Nie przedstawiono w szczególności powodom – którzy nie uzyskiwali dochodów w walucie, do której kredyt indeksowano – symulacji rat kredytowych przy założeniu znacznego wzrostu kursu CHF. Nie przedstawiono im także – znanych przecież przez Bank – wahań kursu CHF z ostatnich lat przed zawarciem Umowy. Przy czym wskazać należy, iż ciężar dowodu w powyższym zakresie spoczywał na stronie pozwanej, która nie przedstawiła żadnego dowodu na wykazanie faktu wywiązania się z obowiązku informacyjnego wobec powodów.

Podkreślić należy, iż samo odebranie od powodów oświadczenia o tym, że są świadomi ryzyka kursowego, nie spełnia wymogu udzielenia rzetelnej i jasnej informacji w powyższym zakresie. Nie można uznać, że powodowie w oparciu o przedstawione im informacje mogli zakładać, że istnieje realne ryzyko gwałtownego i radykalnego wzrostu kursu CHF wobec waluty PLN oraz że uzyskali od Banku informacje pozwalające im ocenić, jakie konsekwencje ekonomiczne ma dla ich zobowiązania radykalny wzrost kursu waluty CHF.

W ocenie Sądu, podpisanie przez powodów na etapie składania wniosku kredytowego, sporządzonego przez Bank, druku „Oświadczenie o ponoszeniu ryzyka kursowego” oraz samo wpisanie do § 10 ust. 3 Umowy (zawartej na sporządzonym przez Bank wzorcu) oświadczenia, że Kredytobiorca został poinformowany o ponoszeniu ryzyka zmiany kursów walutowych – samo przez się nie oznacza, że Bank wypełnił w sposób należyty obowiązek informacyjny. Udzielana Kredytobiorcy informacja o ryzyku kursowym powinna być jasna i zrozumiała dla niego. W taki też sposób powinien być mu przedstawiony, a w miarę potrzeby zobrazowany na przykładach (symulacjach, wykresach), mechanizm przeliczeniowy. Zawarte w powyższych „Oświadczeniu” oraz postanowieniu Umowy informacje o ryzyku kursowym były bardzo ogólne, niepoparte przykładami, obrazującymi w jaki sposób zmieniłaby się wysokość raty kredytowej oraz saldo zadłużenia na skutek radykalnego wzrostu kursu waluty, do której kredyt był indeksowany.

Gdyby powodom rzeczywiście zostało należycie wyjaśnione znaczenie zmiany kursu waluty i ponoszonego ryzyka, to założyć można, iż nie zdecydowaliby się na kredyt powiązany z kursem waluty obcej w sposób wadliwy w perspektywie jego spłacania przez kilkadziesiąt lat. Gdyby kredytujący Bank zamierzał wystarczająco poinformować kredytobiorcę będącego osobą fizyczną – konsumentem o niebezpieczeństwach wynikających z kredytu powiązanego z kursem waluty obcej, to nie proponowałby w ogóle zawierania takich umów kredytowych, zdając sobie sprawę jako profesjonalista, że umowa taka może zostać łatwo oceniona jako nieuczciwa ( por. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 29 października 2019 roku w sprawie IV CSK 309/18).

Wobec uznania, że kwestionowane postanowienia umowne (§ 1 ust. 3.1, ust. 3.5 i ust. 4 i § 7 ust. 6 Umowy oraz § 4 ust. 1 – 2 i § 11 ust. 5 Regulaminu) odnoszą się do świadczenia głównego i nie zostały sformułowane w sposób jednoznaczny, możliwe było przejście do badania kolejnych przesłanek z art. 385 ¹ k.c.

W ocenie Sądu, kwestionowane postanowienia umowne kształtowały prawa i obowiązki powodów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy.

Przez rażące naruszenie interesów konsumenta należy rozumieć nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym. Natomiast działanie wbrew dobrym obyczajom (w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego) oznacza tworzenie przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową stron takiego stosunku ( tak w wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 22 października 2020 roku, w sprawie I ACa 709/19). Ocena zachowań w świetle dobrych obyczajów następuje najczęściej poprzez odwołanie się do takich wartości jak: szacunek wobec partnera, uczciwość, zaufanie, lojalność, rzetelność i fachowość. Postanowienia umów, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta, nie pozwalając na realizację tych wartości, uznawane są za sprzeczne z dobrymi obyczajami. Postanowienie umowne jest sprzeczne z dobrymi obyczajami, gdy można rozsądnie założyć, że kontrahent konsumenta, traktujący go w sposób sprawiedliwy i słuszny i uwzględniający jego prawnie uzasadnione roszczenia, nie mógłby racjonalnie się spodziewać, że konsument zaakceptowałby w ramach negocjacji klauzulę będącą źródłem braku równowagi stron (por. wyroki Sądu Najwyższego z 15 stycznia 2016 roku w sprawie I CSK 125/15 i z 04 kwietnia 2019 roku w sprawie III CSK 159/17).

Sąd orzekający w niniejszym składzie w pełni podziela ugruntowany już w orzecznictwie pogląd, iż niejasny i niepoddający się weryfikacji mechanizm ustalania przez bank kursów waluty, pozostawiający bankowi swobodę, jest w sposób oczywisty sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta, a klauzula, która nie zawiera jednoznacznej treści i przez to pozwala na pełną swobodę decyzyjną przedsiębiorcy w kwestii bardzo istotnej dla konsumenta, dotyczącej kosztów kredytu, jest klauzulą niedozwoloną (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z 04 kwietnia 2019 roku w sprawie III CSK 159/17).

Ponadto niewątpliwie dobre obyczaje narusza także całkowite i nieograniczone obciążenie konsumenta ryzykiem zmiany kursu walut ( tak w wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 04 listopada 2020 roku, w sprawie V ACa 300/20). Wskazać w tym miejscu należy, iż pierwsza rata odsetkowa, pobrana przez Bank od powodów w PLN w dniu 25 lutego 2009 roku została przez Bank przeliczona na walutę CHF z zastosowaniem kursu sprzedaży tej waluty, ustalonego w Tabeli Kursów Banku i wynoszącego 1 CHF = 3,1419 PLN, natomiast pobraną od powodów w PLN w dniu 25 kwietnia 2016 roku ratę kapitałowo – odsetkową Bank przeliczył na CHF, stosując kurs sprzedaży tej waluty, wynoszący 1 CHF = 4,0590 PLN, a więc kurs waluty CHF w tym czasie znacznie wzrósł.

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należało, że obciążenie powodów praktycznie nieograniczonym ryzykiem kursowym oraz niepoinformowanie ich o konsekwencjach zawarcia umowy, godziło w ich interesy. Nie było ono przy tym uzasadnione usprawiedliwionymi interesami Banku. Dodatkowo sam mechanizm indeksacji, o czym była mowa wyżej, został przez pozwany Bank skonstruowany w sposób nieuczciwy i rażąco naruszający interesy konsumenta.

Wskazać należy, iż przedmiotowa Umowa przenosiła ryzyko kursowe na konsumenta nie tylko mocą poszczególnych postanowień umowy (zwłaszcza zawartych w oświadczeniu o zapoznaniu z ryzykiem), ale samą jej konstrukcją. Po wypłacie kredytu Bank miał otrzymać jego zwrot w ratach z umówionymi odsetkami stosownie do harmonogramu spłat wyrażonego w walucie obcej. Ewentualny wzrost kursu waluty nie wpływał zatem na zwiększenie się świadczenia należnego Bankowi wyrażonego w tej walucie. Niezależnie od aktualnego kursu Bank jest w stanie uzyskać świadczenie zastrzeżone dla siebie w Umowie, tymczasem ciężar spełnienia tego świadczenia spoczywa wyłącznie na konsumencie. To stanowi nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków konsumenta na jego niekorzyść, a zatem stanowi o naruszeniu jego interesów. Znaczące – niekiedy nawet dwukrotne – zwiększenie salda zadłużenia w PLN i związane z tym proporcjonalne powiększenie należności odsetkowych nakazują określić to naruszenie jako rażące. Tym samym obie przesłanki uznania klauzuli za abuzywną zostały spełnione ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 13 lipca 2005 roku w sprawie I CSK 832/04).

Zgodnie natomiast z art. 385 ² k.c. oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienie będące przedmiotem oceny.

Dodać należy, iż dla oceny danego postanowienia na podstawie art. 385 ¹ k.c. nie ma żadnego znaczenia sposób wykonywania umowy przez strony. W okolicznościach niniejszej sprawy nie podlegało zatem badaniu i nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia, czy pozwany Bank korzystał z możliwości, wynikających ze spornych postanowień umownych, a więc czy ustalane przez niego kursy walut w Tabeli Kursów były zawyżone w stosunku do kursów NBP lub kursów ustalanych przez inne banki. Postanowienie jest niedozwolone, jeśli stwarza dla przedsiębiorcy samą możliwość działania w sposób rażąco naruszający interesy konsumenta. Za rażąco sprzeczne z interesem konsumenta uznać należy już samo skonstruowanie mechanizmu ustalania wartości świadczenia jednostronnie przez Bank, ponieważ mechanizm ten narusza równowagę kontraktową, umożliwiając przedsiębiorcy wpływ na kształtowanie obowiązków umownych konsumenta.

Kolejno wskazać należy, iż konsekwencje usunięcia z umowy postanowień określających mechanizm indeksacji szczegółowo rozważył TSUE w wyroku C-260/18. Potwierdzając stanowisko polskiego sądu odsyłającego, Trybunał Sprawiedliwości wskazał, że po usunięciu uznanego za abuzywne odesłania do kursów kupna i sprzedaży z tabeli kursowej banku niemożliwe jest określenie kursu wymiany, a tym samym wykonanie przedmiotowej umowy, a zatem że skuteczne zakwestionowanie kursów wymiany walut jest równoznaczne z usunięciem postanowień o indeksacji w całości (pkt 24 i 36). Tym samym w świetle przepisów prawa krajowego utrzymanie umowy bez zawartych w niej warunków nie jest możliwe, co musi prowadzi do jej nieważności, czemu nie sprzeciwia się art. 6 Dyrektywy (pkt. 43). Dzieje się tak w szczególności, gdy – jak w sprawie niniejszej – usunięcie postanowień dotyczących kursów oznacza pośrednie usunięcie z umowy ryzyka kursowego, które jest bezpośrednio związane z indeksacją umowy. Skoro warunek ryzyka kursowego jest traktowany jako określający główny przedmiot umowy kredytu (pkt 44), to bez niego utrzymanie obowiązywania umowy nie jest możliwe, gdyż powoduje to zmianę charakteru umowy.

Ponadto w wyroku z dnia 29 kwietnia 2021 roku w sprawie C-19/20 Trybunał Sprawiedliwości wskazał, że skutki stwierdzenia przez sąd istnienia nieuczciwego warunku w umowie, zawartej między przedsiębiorcą a konsumentem, podlegają przepisom prawa krajowego, przy czym kwestia utrzymywania się w mocy takiej umowy powinna być oceniana z urzędu przez sąd krajowy zgodnie z obiektywnym podejściem na podstawie tych przepisów.

Natomiast zgodnie z wyrokiem TSUE z dnia 18 listopada 2021 roku w sprawie C-212/20 w przypadku stwierdzenia przez sąd krajowy nieważności nieuczciwego warunku umowy zawartej między przedsiębiorcą a konsumentem art. 6 ust. 1 dyrektywy 93/13 należy interpretować w taki sposób, iż niezgodny z tym artykułem jest przepis prawa krajowego dający sądowi krajowemu możliwość uzupełnienia tej umowy poprzez zmianę treści owego warunku. Gdyby bowiem sąd krajowy mógł zmieniać treść nieuczciwych warunków zawartych w takich umowach, to takie uprawnienie mogłoby zagrażać realizacji długoterminowego celu ustanowionego w art. 7 dyrektywy 93/13. Uprawnienie to przyczyniałoby się bowiem do wyeliminowania zniechęcającego skutku wywieranego na przedsiębiorców poprzez sam brak stosowania takich nieuczciwych warunków wobec konsumentów, ponieważ nadal mogliby oni dostrzegać korzyść w stosowaniu rzeczonych warunków, wiedząc, że nawet gdyby miały one być unieważnione, to jednak umowa mogłaby zostać uzupełniona w niezbędnym zakresie przez sąd krajowy, tak aby zagwarantować w ten sposób interes rzeczonych przedsiębiorców. TSUE w wyroku tym wskazał, że jedynie w wypadku, gdyby stwierdzenie nieważności nieuczciwego warunku zobowiązywało sąd do unieważnienia umowy w całości, narażając tym samym konsumenta na szczególnie niekorzystne konsekwencje, w związku z czym unieważnienie to skutkowałoby niejako ukaraniem konsumenta, sąd krajowy mógłby zastąpić ten warunek przepisem prawa krajowego o charakterze dyspozytywnym. Ponadto TSUE dodał, że art. 6 ust. 1 dyrektywy 93/13 stoi na przeszkodzie wypełnieniu luk w umowie spowodowanych usunięciem z niej nieuczciwych warunków wyłącznie na podstawie przepisów krajowych o charakterze ogólnym, przewidujących, że skutki wyrażone w treści czynności prawnej są uzupełniane przez skutki wynikające również z zasad słuszności lub ustalonych zwyczajów, które nie stanowią przepisów dyspozytywnych lub przepisów mających zastosowanie, w przypadku gdy strony umowy wyrażą na to zgodę.

Wobec powyższego, stwierdzić należy, iż niedopuszczalne jest uzupełnienie abuzywnych postanowień umowy przez sąd poprzez zmianę treści tych postanowień, gdyż mogłoby to zagrażać realizacji długoterminowych celów stawianych przez Dyrektywę 93/13 ( wyrok TSUE C-19/20 pkt 67 i 68). Jeśli umowa po wyłączeniu z niej nieuczciwych warunków nie może obowiązywać, sąd może – jedynie w celu uniknięcia penalizujących konsumenta konsekwencji – uzupełnić umowę przepisami dyspozytywnymi ( wyrok TSUE C-26/13, K. pkt 82-85). Niezależnie od wątpliwości co do możliwości zastąpienia kursu Banku kursem średnim NBP, należy zauważyć, że tego rodzaju zabieg nie usunąłby znaczącej nierównowagi między stronami, jaka powstała ze szkodą dla konsumenta na skutek włączenia do umowy warunku ryzyka kursowego.

Ponadto za niedopuszczalnością takiego „uzupełniania” umowy wypowiedział się TSUE w wyroku z dnia 08 września 2022 roku w sprawach połączonych od C‑80/21 do C‑82/21, w którym wskazał, że artykuł 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie orzecznictwu krajowemu, zgodnie z którym sąd krajowy może, po stwierdzeniu nieważności nieuczciwego warunku znajdującego się w umowie zawartej między konsumentem a przedsiębiorcą, który pociąga za sobą nieważność tej umowy w całości, zastąpić warunek umowny, którego nieważność została stwierdzona, albo wykładnią oświadczenia woli stron w celu uniknięcia unieważnienia tej umowy, albo przepisem prawa krajowego o charakterze dyspozytywnym, nawet jeśli konsument został poinformowany o skutkach nieważności tejże umowy i zaakceptował je.

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należało, iż po pierwsze – po wyeliminowaniu z Umowy postanowień abuzywnych (§ 1 ust. 3.1, ust. 3.5 oraz ust. 4 i § 7 ust. 6 Umowy oraz § 4 ust. 1 – 2 i § 11 ust. 5 Regulaminu) nie byłoby możliwe uzupełnienie powstałych na skutek tego luk np. średnim kursem NBP – jak chciała tego strona pozwana. Po drugie – wskazać należy, iż po wyeliminowaniu z Umowy spornych klauzul i niezastąpieniu jej innymi postanowieniami Umowa ta nie mogłaby obowiązywać z niżej podanych względów.

W pierwszej kolejności powtórzyć należy, iż opisywane we wcześniejszej części uzasadnienia klauzule indeksacyjne, stanowią element określający główne świadczenie stron umowy o kredyt indeksowany. Wobec tego, stwierdzić należy, iż usunięcie postanowienia określającego główne świadczenia stron, prowadzi do tego, że pomiędzy stronami brak jest zgody na zawarcie umowy. To prowadzi zaś do wniosku, że na skutek stwierdzenia abuzywności wskazanych postanowień umownych i jej wyeliminowania z Umowy dochodzi do jej upadku.

Kolejno wskazać należy, iż wyeliminowanie z przedmiotowej Umowy postanowień, dotyczących indeksacji, odsyłających do Tabeli Kursów, prowadzi nie tylko do zniesienia mechanizmu indeksacji oraz różnic kursów walutowych, ale również pośrednio do zamknięcia ryzyka kursowego, które jest bezpośrednio związane z indeksacją. Klauzula dotycząca ryzyka wymiany określa główny przedmiot umowy kredytu indeksowanego. Usunięcie tych postanowień z umowy powoduje, że umowa ta nie może nadal obowiązywać bez tych warunków z tego powodu, że jej usunięcie spowodowałoby zmianę charakteru głównego przedmiotu umowy ( por. powołany już wyżej wyrok TSUE w sprawie C-260/18).

Po wyeliminowaniu z umowy o kredyt indeksowany do waluty obcej postanowień dotyczących indeksacji – a więc postanowień wyznaczających naturę tego stosunku zobowiązaniowego – umowę należałoby zatem uznać za nieważną na podstawie art. 353 ¹ k.c. jako sprzeczną z naturą zobowiązania. Wyeliminowanie z przedmiotowej Umowy klauzul indeksacyjnych doprowadziłoby bowiem do takiego zniekształcenia tego stosunku zobowiązaniowego, że nie odpowiadałby on już jego naturze, której istotą jest wprowadzenie postanowień dotyczących indeksacji, pozwalających na ustalenie salda zadłużenia w walucie obcej a następnie zastosowanie do tak ustalonego salda zadłużenia oprocentowania ustalonego według stawki LIBOR.

Reasumując – stwierdzenie, że wyżej opisane postanowienia spornej Umowy kredytu stanowiły klauzule abuzywne, prowadziłoby do upadku całej Umowy kredytu.

Wobec powyższego, zbędne okazało się odnoszenie do kolejnych zarzutów powodów, dotyczących nieważności przedmiotowej Umowy. Już bowiem uwzględnienie powyższych zarzutów powodów skutkowało uwzględnieniem ich żądania, opartego na zarzucie nieważności spornej Umowy.

II.  ŻĄDANIE ZAPŁATY

Wobec przesłankowego ustalenia, że przedmiotowa Umowa kredytu była nieważna a więc że stosunek prawny z niej wynikający nie istniał, strony powinny zwrócić sobie – zgodnie z teorią dwóch kondykcji – kwoty świadczone na podstawie tejże Umowy ( por. uchwała Sądu Najwyższego z 16 lutego 2021 roku, w sprawie III CZP 11/20 oraz uchwała 7 Sędziów Sądu Najwyższego z 07 maja 2021 roku w sprawie III CZP 6/21). Przypomnieć należy jedynie, że teoria dwóch kondykcji polega na tym, że każda ze stron ma własne roszczenie o zwrot spełnionego świadczenia: bank o zwrot kwoty wypłaconego nominalnie kredytu, a kredytobiorca o zwrot świadczeń spełnionych na rzecz banku.

Zasadne okazało się zatem żądanie powodów zasądzenia od strony pozwanej kwoty, stanowiącej sumę wpłat, uiszczonych przez nich na podstawie przedmiotowej Umowy w okresie wskazanym w pozwie.

Podstawę prawną powyższego żądania powodów stanowiły przepisy art. 405 k.c. i art. 410 § 1 i § 2 k.c. Zgodnie z art. 405 k.c., kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Stosownie do art. 410 § 1 k.c. przepisy artykułów poprzedzających stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego. Przepis art. 410 § 2 k.c. stanowi zaś, że świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

Powodowie w niniejszym postępowaniu zażądali zasądzenia od strony pozwanej na ich rzecz łącznie kwoty 739 233,48 zł podając, że stanowi ona sumę kwot, pobranych od nich przez Bank tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych w okresie od 26 września 2011 roku do 25 kwietnia 2016 roku. Strona pozwana nie kwestionowała, że w tym okresie pobrała od powodów wskazaną przez nich kwotę, dlatego też Sąd uznał sumę spłat, podaną przez powodów, za bezsporną pomiędzy stronami.

Wobec powyższego, Sąd w pkt I sentencji wyroku zasądził wskazaną wyżej kwotę od strony pozwanej na rzecz powodów do ich majątku wspólnego. Z dowodów zgromadzonych w sprawie wynika bowiem, że powodowie w chwili zawarcia Umowy, w czasie spłacania powyższych należności oraz w dacie zamknięcia rozprawy w niniejszej sprawie byli małżeństwem, nie zawierali umów majątkowych małżeńskich oraz spłat dokonywali ze środków, pochodzących z majątku wspólnego. Mając to na uwadze, Sąd zasądził żądaną przez powodów kwotę do ich majątku wspólnego.

III.  ODSETKI USTAWOWE ZA OPÓŹNIENIE

O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i § 2 k.c. Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Zgodnie zaś z art. 455 k.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Sąd uznał, iż żądanie powodów o zasądzenie na ich rzecz odsetek ustawowych za opóźnienie od żądanej kwoty jest zasadne w przeważającej części. Powodowie wprawdzie załączyli do pozwu reklamację z wezwaniem Banku do zapłaty w terminie 30 dni, jednakże nie złożyli dowodu doręczenia tego pisma Bankowi. Mając to na uwadze, Sąd uznał, że Bank najpóźniej w dniu udzielenia odpowiedzi na tę reklamację (tj. 02 lipca 2021 roku), otrzymał wezwanie do zapłaty. Wobec tego, odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonej kwoty zostały zasądzone od 31-go dnia po dniu udzielenia przez Bank odpowiedzi na reklamację, a więc od 02 sierpnia 2021 roku, do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie, Sąd oddalił roszczenie odsetkowe powodów (pkt II sentencji wyroku).

IV.  ZARZUT PRZEDAWNIENIA

Sąd nie podzielił zarzutu strony pozwanej, dotyczącego przedawnienia roszczenia powodów. W ocenie Sądu, do roszczenia tego ma zastosowanie ogólny 10 – letni termin przedawnienia roszczeń (wpłaty dokonane przed dniem 09 lipca 2018 roku – zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 roku o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2018 roku, poz. 1104). Co do zaś kwestii początku biegu terminu przedawnienia, to w niniejszej sprawie, Sąd – podzielając argumentację, zawartą w wyroku TSUE z dnia 22 kwietnia 2021 roku w sprawie C-485/19 – uznał, że termin przedawnienia roszczenia powodów o zwrot kwot wpłaconych na podstawie niedozwolonych postanowień umownych – skutkujących nieważnością umowy – a więc o zwrot świadczenia nienależnego, zaczął biec dla powodów nie od chwili dokonania poszczególnych wpłat, lecz od chwili, kiedy powodowie uświadomili sobie istnienie w Umowie nieuczciwych postanowień umownych, co w niniejszej sprawie nastąpiło – jak zeznali powodowie – w 2021 roku. Skoro zatem pozew w niniejszej sprawie został wniesiony w sierpniu 2021 roku, to stwierdzić należało, iż roszczenie powodów o zapłatę nie przedawniło się.

V.  KOSZTY PROCESU

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c., obciążając nimi w całości stronę pozwaną, uznając, że powodowie ulegli w nieznacznej części swojego żądania, tj. co do części roszczenia odsetkowego. Na zasądzoną od strony pozwanej na rzecz powodów do ich majątku wspólnego kwotę 11 834 zł składały się: kwota 1 000 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu, kwota 10 800 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika procesowego powodów, będącego radcą prawnym (ustalone zgodnie z § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku, Dz.U. z 2015 roku, poz. 1804) oraz kwota 34 zł tytułem opłat skarbowych od pełnomocnictw. Na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od zasądzonych kosztów procesu Sąd zasądził również odsetki ustawowe za opóźnienie, liczone od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty

W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie brak było uzasadnionych podstaw do uwzględnienia wniosku powodów o zasądzenie na ich rzecz tytułem zwrotu kosztów postępowania wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej. Niniejsza sprawa nie ma charakteru precedensowego, wręcz przeciwnie w podobnych sprawach pozwy składane są w liczbie kilkudziesięciu tysięcy rocznie. Pozew w niniejszej sprawie złożony został po wydaniu przez TSUE wyroku w sprawie C-260/18 a ponadto w toku tego postępowania wydawane zostały zarówno przez sądy krajowe jak i przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej liczne orzeczenia dotyczące spraw kredytów indeksowanych i denominowanych do waluty obcej. Trudno zatem uznać, aby niniejsza sprawa była skomplikowana pod względem faktycznym albo prawnym bądź aby pełnomocnik powodów przyczynił się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, jak również do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia istotnych zagadnień prawnych (§ 15 ust. 3 w/w Rozporządzenia). Dodatkowo Sąd miał na uwadze, że pozew w niniejszej sprawie został sporządzony w przeważającej mierze na szablonie, który został uzupełniony w zakresie, dotyczącym danych powodów i ich Umowy a także, iż w niniejszej sprawie odbyła się jedna rozprawa z udziałem pełnomocnika procesowego powodów.

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

Warszawa, dnia 29 sierpnia 2024 roku.