Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 maja 2023 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVIII Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia del. Michał Maj

Protokolant: Julia Kraszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 maja 2023 roku w Warszawie

sprawy z powództwa K. W.

przeciwko (...) Bank S.A. z siedzibą w W.

o ustalenie i zapłatę

1. ustala, że nie istnieje stosunek prawny wynikający z umowy kredytu numer (...) z dnia 25 lutego 2009 roku,

2. zasądza od pozwanego na rzecz powódki:

a. kwotę 55.878,15 zł (pięćdziesiąt pięć tysięcy osiemset siedemdziesiąt osiem złotych 15/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 26 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty,

b. kwotę 30.357,60 CHF (trzydzieści tysięcy trzysta pięćdziesiąt siedem franków szwajcarskich 60/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 26 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty,

3. oddala powództwo w pozostałej części,

4. zasądza tytułem zwrotu kosztów procesu od pozwanego na rzecz powódki kwotę 11.834 zł (jedenaście tysięcy osiemset trzydzieści cztery złote).

Sygn. akt XXVIII C 15958/21

UZASADNIENIE

Strona powodowa (dalej także jako: kredytobiorca, konsument) wniosła o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego wynikającego z umowy kredytu zawartej pomiędzy stronami i zasądzenie od pozwanego kwoty 55.878,15 zł i 30.357,60 CHF z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27.05.2021 r. do dnia zapłaty. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25.02.2009 r. została zawarta umowa kredytu nr (...), na podstawie której pozwany bank (wówczas pod nazwą (...) S.A. z siedzibą w W.) kredytu w kwocie 207.000 zł (§ 1 ust. 1) na okres 360 miesięcy (§ 1 ust. 4) przeznaczonego na zakup spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w W. przy ul. (...) (§ 2 ust. 2). Kredyt był oprocentowany według zmiennej stopy procentowej, stanowiącej sumę stawki LIBOR CHF 6M i stałej marży banku (§ 3 ust. 1). Umowa kredytu zawierała ponadto postanowienia o następującej treści.

Waluta kredytu: PLN indeksowany do waluty obcej CHF (§ 1 ust. 2 zdanie pierwsze).

Wypłata kredytu indeksowanego do waluty obcej następuje w złotych według kursu kupna obowiązującego w banku w momencie uruchomienia kredytu lub w momencie uruchomienia poszczególnych transz kredytu, zgodnie z tabelą kursów walut dla kredytów/pożyczek publikowaną na stronie internetowej banku lub dostępną w oddziałach banku (§ 1 ust. 2 zdanie drugie).

Kredyt zostanie uruchomiony przez bank w złotych (§ 2 ust. 2).

W przypadku kredytu w złotych indeksowanego do waluty obcej spłata należności banku dokonywana jest w złotych (§ 4 ust. 3 zdanie trzecie).

Przeliczenie raty na złote następuje według kursu sprzedaży waluty, do której indeksowany jest kredyt, obowiązującego w banku w dniu spłaty raty (§ 4 ust. 3 zdanie czwarte).

W sprawach nieuregulowanych w umowie zastosowanie mają postanowienia regulaminu, który stanowi integralną część umowy. Kredytobiorca oświadcza, iż otrzymał, zapoznał się i akceptuje treść warunki regulaminu oraz zobowiązuje się przestrzegać jego postanowień, a także potwierdza dotyczące go zobowiązania, oświadczenia i zapewnienia w nim zawarte. W przypadku rozbieżności pomiędzy postanowieniami umowy a regulaminu pierwszeństwo mają postanowienia umowy (§ 14 ust. 1).

Załączniki stanowiące integralną część umowy: załącznik nr 4 – Informacja o ponoszeniu ryzyka walutowego (§ 14 ust. 8.4).

Załącznik nr 4 – Informacja o ponoszeniu ryzyka walutowego posiadał następującą treść.

Niniejszym potwierdzam, otrzymanie poniższej informacji zawierającej symulację pokazującą wpływ zmiany kursu walutowego na kwotę miesięcznej raty kredytu:

- Miesięczna rata wynosi 1.007 złotych przy kursie 3.2074 złotych za 1 CHF i wysokości zmiennej stopy procentowej 4,16% - na dzień sporządzenia umowy [stawka % dla waluty indeksowanej]

- Miesięczna rata kredytu wynosi 1.547 złotych przy założeniu, że zmienna stopa oprocentowania wynosi 4,16%, a kwota kredytu wynosi 120% kwoty kredytu tj. 248.400 złotych – na dzień sporządzenia umowy,

- Różnica pomiędzy miesięczną ratą kredytu wyliczoną dla najwyższego kursu złotego do waluty indeksacji w okresie ostatnich 12 pełnych miesięcy [31.01.2008 – 31.01.2009] a miesięczną ratą kredytu wyliczoną dla najniższej kursu złotego do waluty indeksacji w okresie ostatnich 12 pełnych miesięcy [31.01.2008 – 31.01.2009] wynosi 324 zł [rata w złotych dla najwyższego kursu minus rata w złotych dla najniższego kursu]

Dowód: umowa z załącznikami - k. 30-36.

Regulamin udzielania kredytów i pożyczek hipotecznych przez Bank (...) S.A. dla klientów indywidualnych zawierał postanowienia o następującej treści.

Kredyt / pożyczka udzielana jest w złotych. Na wniosek wnioskodawcy bank udziela kredytu / pożyczki w złotych indeksowanej do waluty obcej, która jest w ofercie banku na moment wnioskowania o kredyt / pożyczkę lub zmianę waluty posiadanego kredytu / pożyczki (§ 4 ust. 6).

W przypadku kredytu / pożyczki udzielonego w walucie obcej kapitał, odsetki oraz inne zobowiązania z tytułu kredytu / pożyczki spłacane będą w złotych jako równowartość kwoty podanej w walucie obcej przeliczonej wg kursu zgodnego z tabelą kursów walut obcych dla kredytów / pożyczek (§ 8 ust. 2).

Dowód: regulamin - k. 39-41.

Zawarcie powyższej umowy zostało poprzedzone złożeniem przez stronę powodową zaakceptowanego przez bank wniosku o udzielenie kredytu w kwocie 230.000 zł, indeksowanego do CHF.

Część wniosku stanowiły oświadczenia o następującej treści.

Oświadczam, że zostałam/-em poinformowany o ponoszeniu ryzyka zmiany procentowej, polegającym na tym, że w wyniku niekorzystnej zmiany stopy procentowej może ulec zwiększeniu comiesięczna rata spłaty kredytu oraz koszt obsługi zaciągniętego zobowiązania. Jestem świadomy ponoszenia ryzyka związanego z wybranym przeze mnie produktem kredytowym (pkt XII.11).

Oświadczam, że zostałam/-em poinformowany o kosztach obsługi kredytu w przypadku zmiany kursu waluty kredytu tj. o możliwości wzrostu raty kapitałowo-odsetkowej oraz zadłużenia z tytułu kredytu wyrażonej w złotych polskich. Informacja ta została mi przedstawiona w postaci symulacji wysokości rat kredytu (pkt XII.12).

Strona powodowa złożyła także podpis pod dokumentem „Oświadczenie o ponoszeniu ryzyka walutowego dla kredytu hipotecznego / kredytu hipotecznego konsolidacyjnego/ pożyczki hipotecznej” o następującej treści.

Oświadczam / oświadczamy*, ze przedstawiciel banku (...) S.A. przedstawił mi / nam* ofertę kredytu hipotecznego / kredytu hipotecznego konsolidacyjnego / pożyczki hipotecznej w złotych oraz w złotych indeksowany do waluty obcej. Po zapoznaniu się z tymi ofertami zdecydowałem się / zdecydowałam się / zdecydowaliśmy się*, że dokonuję / dokonujemy* wyboru oferty kredytu / pożyczki w złotych indeksowanego do waluty obcej mając pełną świadomość, że w okresie obowiązywania umowy kredytu / pożyczki może nastąpić deprecjacja [osłabienie] złotego względem indeksowanej waluty obcej co spowoduje, że kwota zadłużenia z tytułu kredytu / pożyczki jak również płacona rata kapitałowo-odsetkowa będą wyższe po przeliczeniu na złote.

Poniżej przedstawiamy przykładową symulację pokazującą wpływ zmiany kursu walutowego na kwotę miesięcznej raty kredytu:

Kwota kredytu / pożyczki: 150.000

Okres spłaty kredytu / pożyczki: 30 lat

Oprocentowanie kredytu / pożyczki w złotych: __%

- Miesięczna rata wynosi 651 złotych przy kursie 2,4024 złotych za 1 CHF/USD/EUR i wysokości zmiennej stopy procentowej 3,23% - na dzień 5.12.08 r.

- Miesięczna rata kredytu wynosi 1.336 złotych przy założeniu, że zmienna stopa oprocentowania wynosi 8,12% a kwota kredytu / pożyczki wynosi 120% kwoty kredytu / pożyczki tj. 180.000 złotych – na dzień 5.12.08 r. [stawka % dla kredytu / pożyczki w złotych a kwota wynosi 120% kwoty kredytu / pożyczki ]

- Różnica pomiędzy miesięczną ratą kredytu / pożyczki wyliczoną dla najwyższego kursu złotego do waluty indeksacji w okresie ostatnich 12 pełnych miesięcy [30.11.2007 – 30.11.2008] a miesięczną ratą kredytu / pożyczki wyliczoną dla najniższej kursu złotego do waluty indeksacji w okresie ostatnich 12 pełnych miesięcy [30.11.2007 – 30.11.2008] wynosi 155 zł [rata w złotych dla najwyższego kursu minus rata w złotych dla najniższego kursu]

Dowód: wniosek – k. 89-91, oświadczenie – k. 92.

W dniu 14.03.2013 r. strony zawarły aneks do umowy kredytu, pozwalający na spłatę rat kredytu bezpośrednio w CHF.

Dowód: aneks – k. 37-38.

Kredyt został uruchomiony w dniu 25.03.2009 r. kwotą 207.000 zł. Strona powodowa w okresie od dnia 4.09.2009 r. do dnia 5.03.2021 r. uiściła wobec pozwanego łącznie kwotę 55.878,15 zł i 30.357,60 CHF tytułem spłaty rat kredytu.

Dowód: zaświadczenie – k. 48-52.

Powódka wezwała pozwanego do zapłaty w terminie 30 dni kwoty 55.878,15 zł i 30.357,60 CHF tytułem należności wynikających z nieważności umowy kredytu zawartej przez strony. Pismem z dnia 26.05.2021 r. pozwany stwierdził, że wezwanie uznaje za niezasadne

Dowód: wezwanie - k. 42-44, odpowiedź – k. k. 45-47

Powódka zaciągnęła kredyt w celu uzyskania środków na zakup lokalu mieszkalnego przeznaczonego na zaspokojenie swoich potrzeb mieszkaniowych. Nieruchomość ta nie była wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej. Od 2021 r. powódka wynajmuje ten lokal. Powódka nie negocjowała postanowień umowy kredytu dotyczących powiązania z kursem waluty obcej i sposobu przeliczeń kursowych. Przed zawarciem umowy przedstawiciel banku nie powiedział powódce, w jaki sposób jest tworzona tabela kursowa banku, jak jest ustalana wysokość spreadu obciążającego kredytobiorcę, w jaki dokładnie sposób ryzyko kursowe związane z kredytem przekłada się na wysokość rat i zadłużenia kredytobiorcy, nie przedstawił symulacji obrazującej wpływ zmian kursu CHF/PLN na wysokość rat kredytu i zadłużenie wyliczane w PLN. W czasie zawierania umowy kredytu powódka nie miała dochodów ani oszczędności w CHF oraz nie miała żadnego wykształcenia ani doświadczenia zawodowego w dziedzinach ekonomii, finansów i bankowości. Powódka miała wtedy wykształcenie wyższe administracyjne i pracowała w dziale marketingu. Powódka zorientowała się, że zawarta przez nią umowa zawiera niedozwolone postanowienia umowne w 2020 r., a od dnia wniesienia pozwu zna, rozumie i akceptuje skutki stwierdzenia nieważności umowy oraz nie zgadza się na utrzymanie w mocy zawartych w umowie niedozwolonych postanowień umownych.

Dowód: przesłuchanie powódki – k. 141-142.

Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły wymienione dokumenty, których treść ani autentyczność nie była kwestionowana przez strony, oraz zeznania strony powodowej, które były spójne, logiczne, konsekwentne i pobawione sprzeczności oraz znajdowały potwierdzenie w pozostałych dowodach. Powyższe dowody były wystarczające dla oceny stanowisk i żądań stron, a pozostałe dowody nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Dowód z opinii biegłego został pominięty, ponieważ rozpoznanie sprawy nie wymagało wiadomości specjalnych (art. 278 § 1 k.p.c.).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne.

Status konsumenta i przedsiębiorcy.

Dowody przeprowadzone w sprawie nie budzą wątpliwości co do tego, że umowa kredytu wiąże się z działalnością gospodarczą pozwanego, a zarazem brak jest takiego związku w przypadku kredytobiorcy, a zatem należy go uznać za konsumenta (art. 22 ¹ k.c.). Oceny tej nie neguje fakt wynajęcia nieruchomości po 11 latach, ponieważ wcześniej lokal nie był wynajmowany, a powódka nie miała takiego zamiaru, a ponadto najem prywatny nie stanowi działalności gospodarczej.

Indywidualne uzgodnienia.

Ciężar dowodu, że postanowienia umowy wprowadzające powiązanie kredytu z kursem CHF i określające sposób przeliczeń kursowych zostały indywidualnie uzgodnione, spoczywał na banku (art. 385 ¹ § 4 k.c.), który temu ciężarowi nie sprostał - nie można bowiem uznać „wyboru waluty” kredytu przez konsumenta za negocjacje, skoro sprowadza się to jedynie do zatwierdzenia jednej z kilku możliwości oferowanych przez bank, zaś sam sposób przeliczania kursów walut był ustalany jednostronnie przez bank. Natomiast postanowienia regulaminu z samej swojej istoty nie podlegały negocjacjom.

Klauzula ryzyka kursowego.

Klauzula ryzyka kursowego (§ 1 ust. 2 zdanie pierwsze umowy) określa główne świadczenie umowy kredytu i została sformułowana w sposób jednoznaczny (art. 385 ¹ § 1 k.c.), ponieważ dała powódce pojęcie o możliwych wahaniach kursu CHF/PLN i ich wpływie na wysokość rat i zadłużenia kredytowego. W istocie przewidywane raty kredytu podane w symulacji przedstawionej powódce były niższe od rat, które faktycznie płaciła powódka. W rezultacie klauzula ryzyka kursowego nie kształtuje praw i obowiązków konsumenta sprzecznie z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (art. 385 ¹ § 1 k.c.).

Klauzule przeliczeniowe.

Klauzule przeliczeniowe (§ 1 ust. 2 zdanie drugie umowy, § 4 ust. 3 zdanie czwarte umowy, § 8 ust. 2 regulaminu) nie zostały sformułowane w sposób jednoznaczny ( art. 385 ¹ § 1 zd. 2 k.c.), tj. prostym i zrozumiałym językiem (art. 4 ust. 2 dyrektywy 93/13/EWG), ponieważ ich treść nie pozwala na stwierdzenie, w jaki sposób pozwany bank ustala kurs CHF dla celu wykonania umowy kredytu, a także kształtują one prawa i obowiązki konsumenta sprzecznie z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (art. 385 ¹ § 1 k.c.). W oparciu o te postanowienia kredytobiorca został obciążony koniecznością pokrywania kosztów spreadu, pomimo że koszty te nie odpowiadały żadnej usłudze świadczonej przez bank na rzecz klienta, a w umowie brak jest jednoznacznej informacji o tym, że konsument ponosi takie koszty, jaka jest ich wysokość i z czego one wynikają. Ponadto klauzule przeliczeniowe dawały pozwanemu bankowi całkowitą swobodę w sposobie kształtowania wysokości kursu waluty obcej, ponieważ postanowienia umowy w żaden sposób nie precyzowały, w oparciu o jakie zasady kurs waluty obcej miał być ustalany przez bank, a zatem bank mógł ustalić ten kurs na dowolnym poziomie W rezultacie bank w oparciu o klauzule przeliczeniowe uzyskał rzeczywistą możliwość dowolnego kształtowania wysokości świadczeń kredytobiorcy, co jest w oczywisty sposób sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta.

Sąd dokonał oceny, czy postanowienia umowne są niedozwolone (art. 385 ¹ § 1 k.c.), według stanu z chwili zawarcia umowy.1 Tym samym dla powyższej oceny nie miały żadnego znaczenia okoliczności takie jak sposób wykonywania umowy, wieloletnie wykonywanie umowy przez kredytobiorcę bez żadnych zastrzeżeń, faktyczny sposób ustalania wysokości kursów waluty obcej przez bank i ich relacja do innych kursów występujących na rynku, późniejsze zmiany regulaminu pozwanego banku, późniejsze zmiany stanu prawnego (w szczególności wejście w życie ustawy z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw) czy kwestia ewentualnego zawarcia przez strony aneksu do umowy kredytu upoważniającego kredytobiorcę do spłaty rat kredytu bezpośrednio w walucie obcej. Dla oceny abuzywności klauzul przeliczeniowych nie miało znaczenia, że wybór kredytu powiązanego z kursem waluty obcej pozwalał kredytobiorcy na skorzystanie z niższego oprocentowania (LIBOR CHF).

Zgodnie z art. 385 ¹ § 1 k.c., niedozwolone postanowienia umowne nie wiążą konsumenta, zatem brak jest podstaw do modyfikacji tych postanowień lub uznania, że nie wiążą one konsumenta jedynie w pewnym zakresie ani uzupełnienia powstałej po tych postanowieniach „luki” jakąkolwiek treścią, w tym w szczególności przepisami prawa krajowego. Odmienne zapatrywanie byłoby sprzeczne z brzmieniem oraz celem przepisów art. 385 ¹ § 1 k.c. i art. 6 ust. 1 dyrektywy 93/13/EWG.2 Przede wszystkim zaś uzupełnienie umowy przepisem prawa krajowego nie może mieć miejsca w sytuacji, w której usunięcie z umowy nieuczciwego warunku prowadzi do jej nieważności, która jest akceptowana przez konsumenta,3 zaś w niniejszej sprawie kredytobiorca nie zgodził się na obowiązywanie umowy z nieuczciwymi warunkami ani na uzupełnienie jej treści przepisem prawa krajowego, natomiast wyraził zgodę na stwierdzenie nieważności umowy, będąc świadomym wynikających z tego konsekwencji. Co więcej, przepisem krajowym służącym uzupełnieniu treści umowy nie mógłby być art. 358 § 2 k.c. w brzmieniu obowiązującym od dnia 24.01.2009 r., ponieważ jest on przepisem prawa krajowego o charakterze ogólnym, który nie ma zastosowania konkretnie do umów zawieranych pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem4, a ponadto ma on zastosowanie tylko „jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej” (art. 358 § 1 k.c.), a zatem nie dotyczy on zobowiązań wynikających z umowy kredytu indeksowanego do waluty obcej, w której świadczenia zostały oznaczone w walucie polskiej, natomiast w walucie obcej jest wyrażane tylko saldo zadłużenia.

Klauzule przeliczeniowe określają świadczenia główne w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c., ponieważ nie tylko samo powiązanie kredytu z walutą obcą, ale również sposób dokonywania przeliczeń kursowych koniecznych do realizacji takiej umowy określają samą istotę umowy kredytu indeksowanego do waluty obcej. Uznanie tych klauzul za niedozwolone postanowienia umowne skutkuje nieważnością całej umowy kredytu5 (art. 58 § 1 k.c.), ponieważ skoro określają one sposób wykonania umowy kredytu, to bez nich nie jest wiadomo, jak ta umowa ma być wykonywana, a zatem umowa ta po wyłączeniu z niej klauzul przeliczeniowych nie może dalej obowiązywać (w rozumieniu art. 6 ust. 1 dyrektywy 93/13/EWG).

Bezwzględna nieważność umowy.

Brak jest podstaw do uznania umowy kredytu za bezwzględnie nieważną. Zawieranie umów kredytu powiązanych z walutą obcą (indeksowanych i denominowanych) jest i było dopuszczalne w świetle art. 353 ¹ k.c. i art. 69 ustawy Prawo bankowe w brzmieniu obowiązującym w dacie zawarcia umowy. Treść umowy nie naruszała także zasady nominalizmu (art. 358 § 1 k.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia 23.01.2009 r.), skoro kredytu udzielono w walucie polskiej, zaś CHF stanowił jedynie walutę indeksacji. Jak wyjaśniono wcześniej, postanowienia umowne obciążające kredytobiorcę nieograniczonym ryzykiem kursowym oraz dające bankowi całkowitą swobodę w kształtowaniu kursu waluty obcej stanowią niedozwolone postanowienia umowne (art. 385 ¹ § 1 k.c.), co wyłącza możliwość uznania ich za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.) lub sprzeczne z naturą stosunku prawnego kredytu indeksowanego do waluty obcej (art. 353 ¹ k.c.).6

Interes prawny.

Roszczenie o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego wynikającego z umowy wynikającego z nieważności umowy zasługuje na uwzględnienie, ponieważ umowa kredytu jest nieważna, a strona powodowa posiada interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c. Mianowicie okres kredytu wskazany w umowie jeszcze nie upłynął, zaś bank stoi na stanowisku, że umowa jest ważna, domaga się od kredytobiorcy zapłaty kolejnych rat kredytu i nie wyraża zgody na wykreślenie z księgi wieczystej hipoteki zabezpieczającej roszczenia banku wynikające z umowy. Wobec tego powództwo kredytobiorcy o zapłatę nie kończyłoby definitywnie sporu stron dotyczącego oceny, czy umowa jest ważna.7

Świadczenie nienależne.

Nieważność umowy kredytu ex tunc oznacza, że wszystkie świadczenia spełnione na jej podstawie stanowią świadczenia nienależne ( condictio sine causa) podlegające zwrotowi na podstawie art. 405 k.c. w zw. z art. 410 § 1 k.c. Natomiast fakt, że bankowi przysługuje wobec kredytobiorcy analogiczne roszczenie sam z siebie nie może uzasadniać oddalenia powództwa kredytobiorcy o zapłatę na podstawie art. 411 pkt 2 lub 4 k.c.8 Nie zachodzą także przesłanki do zastosowania art. 409 k.c. lub art. 5 k.c.

Strona powodowa uiściła wobec pozwanego łącznie kwotę 55.878,15 zł i 30.357,60 CHF tytułem spłaty rat kredytu, a zatem należność w tej wysokości należało zasądzić na rzecz strony powodowej od pozwanego.

Przedawnienie.

Roszczenie o zwrot świadczenia nienależnego przedawnia po upływie wynikającego z art. 118 k.c. terminu 6 lat na koniec roku kalendarzowego (10 lat co do roszczenia o zwrot świadczeń spełnionych przed dniem 9.07.2018 r., zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy - kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw). Termin przedawnienia roszczenia konsumenta o zwrot świadczeń spełnionych na podstawie umowy kredytu, która jest nieważna bądź zawiera niedozwolone postanowienia umowne rozpoczyna bieg z dniem, w którym konsument dowiedział się (lub przy zachowaniu należytej staranności powinien był się dowiedzieć) o tym, że umowa jest nieważna lub że zawiera niedozwolone postanowienia umowne.9, a z przeprowadzonych dowodów wynika, że miało to miejsce najwcześniej w 2020 r. Wobec tego w tym roku rozpoczął się bieg terminu przedawnienia (art. 120 § 1 k.c.) roszczenia kredytobiorcy o zapłatę, który nie upłynął jeszcze w dniu złożenia pozwu, kiedy to doszło do przerwania biegu tego terminu (art. 123 § 1 pkt 1 k.c.). Tym samym roszczenie strony powodowej nie jest przedawnione.

Odsetki.

Roszczenie o zwrot świadczenia nienależnego stanowi roszczenie bezterminowe, a zatem staje się wymagalne po wezwaniu do zapłaty (art. 455 k.c.). Najpóźniej w dniu 26.05.2021 r. (data odpowiedzi – k. 45) pozwanemu zostało doręczone pismo, w którym strona powodowa wezwała go do zapłaty w terminie 30 dni kwoty dochodzonej w niniejszej sprawie, a zatem pozwany popadł w opóźnienie z dniem 26.06.2021 r. i od tej daty zostały od niego zasądzone odsetki ustawowe za opóźnienie na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. W powyższym piśmie strona powodowa w sposób jednoznaczny i wyraźny powołała się na nieważność umowy wynikającą z zawarcia w niej niedozwolonych postanowień umownych, a zatem pozwany po odebraniu tego pisma pozwany nie powinien był mieć żadnych wątpliwości co do tego, że kredytobiorca jest świadomy skutków nieważności umowy kredytu i akceptuje je.

Koszty procesu.

Stosownie do wyniku postępowania, pozwany został na podstawie art. 100 k.p.c. obciążony całymi kosztami procesu obejmującymi kwoty:

- 1.000 zł tytułem równowartości opłaty od pozwu,

- 34 zł tytułem równowartości opłaty skarbowej od pełnomocnictwa,

- 10.800 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego w stawce wynikającej z § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

ZARZĄDZENIE

(...)

1 por. uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 20.06.2018 r., III CZP 29/17,

2 por.:

- wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 3.10.2019 r., C-290/18, D.,

- wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 29.04.2021 r., C-19/20, Bank (...),

3 por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 8.09.2022 r., C-80/21 – C-82/21, (...), pkt 78,

4 por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 8.09.2022 r., C-80/21 - C-82/21, (...), pkt 76,

5 por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11.12.2019 r., V CSK 382/18,

6 por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28.04.2022 r., III CZP 40/22,

7 por.:

- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17.03.2022 r., II CSKP 474/22,

- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10.05.2022 r., II CSKP 163/22,

- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18.05.2022 r., II CSKP 1030/22,

- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19.05.2022 r., II CSKP 797/22,

- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20.06.2022 r., II CSKP 701/22,

- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23.06.2022 r., II CSKP 616/22,

8 por.:

- uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16.02.2021 r., III CZP 11/20,

- uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z mocą zasady prawnej z dnia 7.05.2021 r., III CZP 6/21,

9 por.:

- wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 9.07.2020 r., (...) i (...), C‑698/18 i C‑699/18,

- wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 16.07.2020 r., (...) i (...), C‑224/19 i C‑259/19,

- wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 22.04.2021 r., (...), C-485/19,

- wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 10.06.2021 r., (...), C-776/19 - C-782/19,

- wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 8.09.2022 r., (...), C-80/21 – C-82/21,

- uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z mocą zasady prawnej z dnia 7.05.2021 r., III CZP 6/21,

- uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13.01.2022 r., III CZP 61/22.